بک فایر ماشین چیست و چه تأثیری روی قوای محرکه دارد؟

احتمالاً عبارت بک فایر ماشین به گوش شما خورده است؛ اما منظور از بک فایر چیست و چه تأثیری روی وسیله نقلیه دارد؟


از زمان بازنشسته شدن کالسکه‌ها و اسب‌ها و شروع استفاده از خودروها، وسایل نقلیه درون‌سوز از حالت لاکچری خارج شده و به یک وسیله ضروری و مصرفی بدل شده‌اند؛ اما زمانی که مشکلی به وجود آید، شاید بسیاری از مالکان سردرگم شده و به دنبال یافتن راه‌حل باشند. یکی از مشکلات استرس‌زایی که می‌تواند برای یک وسیله نقلیه رخ دهد بک فایر پیشرانه است که معمولاً با سر و صداهای بلند و ترسناک خود را نشان می‌دهد. علاوه بر صدای خشن و ترسناک، بک فایر ماشین می‌تواند با خروج زبانه‌های آتش از اگزوز هم همراه باشد. اگر برای اولین بار با چنین نشانه‌هایی در خودروی خود روبرو شوید باید آن را بسیار جدی بگیرید و در صورت نادیده گرفتن آن احتمال تحمیل هزینه‌های سنگین وجود دارد. بک فایر نشان دهنده آن است که پیشرانه خودروی شما نیازمند سرویس و تعمیر است. معمولاً این موضوع به معنای از کنترل خارج شدن فرایند احتراق پیشرانه است و دلایل متنوعی هم برای آن وجود دارد. در ادامه به بررسی دقیق بک فایر ماشین و راه‌حل‌های رفع آن خواهیم پرداخت.

بک فایر ماشین چیست؟

در یک پیشرانه درون‌سوز سالم، تمامی فرایند احتراق در داخل سیلندر رخ می‌دهد. این فرایند با ورود مخلوط سوخت و هوا به درون محفظه احتراق آغاز خواهد شد. مخلوط یاد شده در زمان ایده آل و توسط شمع می‌سوزد و انفجارهای کنترل شده‌ای به منظور تولید انرژی رخ می‌دهد. این انرژی باعث حرکت پیستون شده و نهایتاً قدرت پیشرانه به چرخ‌ها می‌رسد. پس از تکمیل فرایند احتراق، گازهای حاصل از سوختن از طریق سیستم اگزوز به بیرون هدایت می‌شوند. زمانی که بک فایر ماشین رخ دهد، فرایندهای یاد شده به نرمی و خوبی صورت نخواهند گرفت.

بک فایر زمانی رخ می‌دهد که مخلوط سوخت و هوا در خارج از محفظه احتراق بسوزد. این واکنش انرژی‌زا شاید در منیفولد ورودی و یا در سیستم اگزوز رخ دهد و ریتم نرم پیشرانه را به هم زده و فشار زیادی به قطعات وارد کند. برای مثال احتراق ناگهانی می‌تواند فشار زیادی در نقاطی از قوای محرکه ایجاد کند که تحمل آن را ندارند. بک فایر مکرراً می‌تواند به قطعات پیشرانه همچون منیفولد، سوپاپ‌های ورودی و خروجی و یا حتی کاتالیزور آسیب برساند. از جمله رایج‌ترین دلایل بک فایر ماشین می‌توان به نسبت نادرست مخلوط سوخت و هوا اشاره کرد. معمولاً وجود هوای بیش از حد و کمبود سوخت باعث خواهد شد فرایند سوختن کندتر شود. زمانی که این نسبت تغییر کرده و مقدار سوخت بیش از هوا باشد، بنزین یا گازوئیل خام از محفظه احتراق فرار کرده و وارد اگزوز می‌شود و اینجا می‌سوزد.

فرار سوخت از محفظه احتراق معمولاً به خاطر مشکلاتی در سنسور اکسیژن یا سنسور جریان هوای انبوه رخ می‌دهد. همچنین سوپاپ گردش مجدد گاز اگزوز EGR معیوب هم می‌تواند نسبت درست سوخت و هوا را به هم بزند. به‌طورکلی بک فایر ماشین حاکی از آن خواهد بود که زمان‌بندی پیشرانه و یا نسبت درست مخلوط سوخت و هوا به خورده است. مشکلات زمان‌بندی می‌تواند باعث ایجاد اختلال در توالی دقیق اشتعال سوخت و هوا توسط شمع‌ها شود. اگر شمع خیلی زود یا خیلی دیر جرقه بزند احتمالاً بک فایر رخ خواهد داد. زمانی که شمع قبل از رسیدن پیستون به نقطه مرگ بالا جرقه بزند، اشتعال پیش از موعد باعث تولید فشار اضافی خواهد شد و مخلوط سوخت و هوا بجای اینکه پیستون را به سمت پایین فشار دهد از سوپاپ ورودی فرار خواهد کرد. به‌طور مشابه اگر شمع پس از شروع به حرکت پیستون به سمت پایین جرقه بزند، بنزین خام و نسوخته از طریق سوپاپ اگزوز خارج می‌شود.

یکی دیگر از دلایل بک فایر ماشین را می‌توان مشکلات مکانیکی همچون سوپاپ‌های آسیب دیده و شمع‌های معیوب دانست. اگر فیلتر هوای خودرو را به ندرت تعویض می‌کنید پس باید بدانید که این فیلتر به مرور زمان کثیف شده و مسدود خواهد شد. با این کار ورود هوا به پیشرانه محدود شده و بنابراین نسبت درست سوخت و هوا به هم می‌خورد. اما برای اینکه راننده بتواند از بک فایر ماشین مطلع شود، جدای از نشانه‌هایی همچون صدای مهیب و زبانه‌های آتش ناگهانی اگزوز، روش‌های دیگری هم وجود دارد. خودروهای مدرن دارای سیستم‌های عیب‌یابی فابریک هستند که می‌توانند باعث روشن شدن چراغ چک شوند. البته روشن شدن چراغ چک می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد و در این مورد، خرابی شمع و وایر، عیب سنسور اکسیژن و… شاید ریشه بک فایر باشند. در این صورت بهتر است با استفاده از دستگاه دیاگ دلیل اصلی بک فایر را پیدا کنید.

تمامی شرایط ذکر شده می‌توانند افزایش مصرف سوخت را در پی داشته باشند. خودرویی که بک فایر دارد معمولاً با افت توان و شتاب هم مواجه خواهد شد و راننده شاید متوجه حالت واماندگی در حین شتاب گیری شود. نشانه دیگر این قضیه هم دور درجای خشن خودروست. تمامی این مشکلات به دلیل اختلال در فرایند احتراق پیشرانه و هدر رفت سوخت و انرژی رخ می‌دهند؛ اما سؤال اینجاست که اگر بک فایر رخ داد چه‌کاری انجام دهیم؟ اگر خودروی شما با مشکل بک فایر مواجه است ابتدا باید شمع‌ها را بررسی کنید. شمع‌ها در بالای سیلندر قرار داشته و باعث اشتعال مخلوط سوخت و هوا در سیلندرها می‌شوند. حین بررسی شمع به دنبال مواردی همچون روغنی شدن و استهلاک بالای آن باشید. شمع روغنی و زنگ زده معمولاً توانایی تولید جرقه مطلوب به منظور اشتعال مخلوط سوخت و هوا را ندارد.

قدم بعدی بررسی فیلتر هواست. همان‌طور که گفته شد گرفتگی این فیلتر محدود شدن جریان هوا را در پی خواهد داشت و بنابراین هوای کافی به پیشرانه نخواهد رسید که نتیجه نهایی آن می‌تواند بک فایر ماشین باشد. اگر تعویض فیلتر هم باعث رفع بک فایر نشد شاید مشکل به سنسورهایی مربوط باشد که مدیریت نسبت سوخت و هوا را بر عهده دارند. از جمله این سنسورها باید به سنسور اکسیژن و سنسور مف یا جریان هوای انبوه اشاره کنیم. رانندگان همچنان بهتر است نگاهی به سیستم سوخت‌رسانی داشته باشند و از تمیز بودن فیلتر سوخت و عملکرد صحیح پمپ‌بنزین اطمینان حاصل کنند. درصورتی‌که تمامی این اقدامات مشکل بک فایر را رفع کرد شاید نیازمند یک تسمه تایم یا زنجیر تایم جدید باشید.