آشنایی با انواع مختلف فرم بدنه خودروها، از هاچ‌بک تا لیفت‌بک و فست‌بک

اگر می‌خواهید با انواع فرم بدنهٔ خودروها مثل سدان، هاچ‌بک، لیفت‌بک، فست‌بک، شوتینگ بریک و… آشنا شوید، این مطلب پدال را از دست ندهید.

خودروها در انواع مختلفی با فرم‌های بدنه متفاوت ساخته می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها ئ تعریف خاص خود را دارند. برخی از این فرم‌های بدنه مثل هاچ‌بک و سدان متداول‌تر و مشهورتر هستند درحالی‌که برخی دیگر مثل شوتینگ بریک کمتر شناخته شده هستند. در ادامه قصد داریم با انواع مختلف فرم بدنه خودروها آشنا شویم و ویژگی‌های هرکدام را بیان کنیم.

سدان

متداول‌ترین و قدیمی‌ترین نوع خودروها سدان‌ها هستند. این عنوان به خودروهای سواری با فرم بدنه سه جعبه‌ای اطلاق می‌شود که محفظه‌های مجزایی برای پیشرانه، سرنشینان و بار دارند. سدان‌ها همچنین سقف فلزی ثابتی دارند و خط سقف آن‌ها یا بدون شیب بوده و یا شیب بسیار کمی دارد که فضای سر زیادی را برای سرنشینان عقب فراهم می‌کند. ویژگی بارز سدان‌ها، برخورداری از چهار در است که آن‌ها را از کوپه‌های دودر متمایز می‌کند اما برخی منابع معتقدند که سدان‌ها می‌توانند فقط دو در هم داشته باشند. هرچند سدان‌های سنتی فرم سه جعبه‌ای دارند اما طی سال‌ها این خودروها در نسخه‌های دیگری مثل سدان کوپه و سدان فست‌بک هم ساخته شده‌اند. از تویوتا کمری و سمند به‌عنوان بارزترین مثال برای سدان‌ها می‌توان نام برد.

هاچ‌بک

برخلاف سدان‌ها، هاچ‌بک‌ها فرمی دو جعبه‌ای دارند و صندوق بار آن‌ها به شکل محفظه مجزا از بیرون قابل‌مشاهده نیست. در این خودروها، قسمت بار و سرنشینان در قالب یک حجم واحد طراحی می‌شود. ویژگی اصلی هاچ‌بک‌ها اما درب صندوقی است که لولای آن به سقف متصل بوده و به‌طور کامل به سمت بالا باز می‌شود. در این خودروها همچنین امکان خواباندن صندلی‌های عقب هم وجود دارد تا فضای بار افزایش پیدا کند. هاچ‌بک‌ها از محبوب‌ترین خودروها در سراسر جهان هستند و در نسخه‌ها و اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شوند. هاچ‌بک‌ها می‌توانند سه‌در یا پنج‌در باشند. فولکس‌واگن گلف و پژو ۲۰۶ از مشهورترین هاچ‌بک‌ها در دنیا و کشورمان هستند.

استیشن

استیشن‌ها هم مثل هاچ‌بک‌ها فرم دو جعبه‌ای دارند، محفظه بار و سرنشینان آن‌ها مشترک است، لولای درب صندوق آن‌ها به سقف متصل شده و امکان خواباندن صندلی‌های عقب آن‌ها وجود دارد اما استیشن‌ها از طول بیشتر و سقف کشیده‌تری برخوردار بوده و ستون D هم دارند درحالی‌که در سدان‌ها و هاچ‌بک‌ها فقط سه ستون A، B و C وجود دارد. همچنین برخی استیشن‌ها مثل رنو تندر MCV به سه ردیف صندلی مجهز هستند درحالی‌که هاچ‌بک‌ها فقط دو ردیف صندلی دارند. در استیشن‌ها افزایش فضای بار در اولویت قرار دارد. این خودروها معمولاً طولی به‌اندازه سدان‌ها دارند اما سقف آن‌ها تا انتها کشیده شده با یکپارچه کردن صندوق بار با محفظه سرنشینان، فرم کلی خودرو را دو جعبه‌ای می‌کنند.

شوتینگ بریک

شوتینگ بریک درواقع به خودروهایی گفته می‌شود که ویژگی‌های طراحی کوپه‌ها را با استیشن‌ها ترکیب می‌کنند. این خودروها فرمی کلی کوپه و اسپرتی دارند اما در عقب مشابه استیشن‌ها طراحی می‌شوند. خودروهای شوتینگ بریک برخلاف استیشن‌ها که چهاردر هستند، فقط دو در دارند اما طی سال‌های اخیر شرکت‌هایی مثل مرسدس بنز و فولکس‌واگن، خودروهای شوتینگ بریک چهاردری مثل CLS و آرتئون را معرفی کرده‌اند اما این خودروها بیشتر استیشن‌هایی با فرم کوپه مانند هستند. ازجمله خودروهای شوتینگ بریک واقعی می‌توان به فراری FF اشاره کرد.

لیفت‌بک

خودروهای لیفت‌بک در ظاهر شبیه سدان‌ها به نظر می‌رسند و در اکثر مدل‌ها تفاوت بزرگی با سدان‌ها ندارند اما درب صندوق آن‌ها مثل هاچ‌بک‌ها به سقف متصل بوده همراه با شیشه عقب باز می‌شود. البته در برخی خودروهای لیفت‌بک، به دلیل شیب بیشتر ستون‌های C، طول صندوق بار از بیرون کوتاه‌تر از سدان‌ها به نظر می‌رسد. لیفت‌بک‌ها درواقع کارایی و تطبیق‌پذیری هاچ‌بک‌ها را با صندوق بار بزرگ سدان‌ها ترکیب می‌کنند. صندوق بار این خودروها معمولاً از هاچ‌بک‌ها و سدان‌ها بزرگ‌تر است اما به استیشن‌ها نمی‌رسد. برخی خودروهای کوپه هم به شکل لیفت‌بک ساخته می‌شوند و این فرم بدنه فقط به مدل‌های چهاردر اختصاص ندارد. سیتروئن زانتیا و پراید ۱۴۱ ازجمله خودروهای لیفت‌بکی هستند که در ایران دیده‌ایم.

ناچ‌بک

ناچ‌بک‌ها مثل سدان‌ها خودروهایی با ظاهر سه جعبه‌ای هستند که صندوق بار آن‌ها به شکل مجزا پشت کابین سرنشینان قابل‌مشاهده است. ویژگی اصلی خودروهای ناچ‌بک اما این است که جعبه سوم آن‌ها یعنی صندوق بار بسیار کوچک‌تر از دو جعبه دیگر یعنی کابین سرنشینان و کاپوت جلو بوده و بخش انتهایی کوتاهی دارند. این خودروها در انواع سدان یا کوپه ساخته می‌شوند و درب صندوق آن‌ها می‌تواند مثل سدان‌های معمولی از زیر شیشه عقب باز شود و یا لیفت‌بک بوده و همراه با شیشه عقب باز شود.

فست‌بک

فست‌بک به خودروهایی اطلاق می‌شود که بخش عقبی آن‌ها شیب واحدی دارد و از نمای جانبی نمی‌توان مرز بین شیشه عقب و درب صندوق را تشخیص داد؛ به‌عبارت‌دیگر، در خودروهای فست‌بک شیشه عقب و درب صندوق با شیب یکسانی به هم متصل می‌شوند؛ اما فست‌بک را نباید با لیفت‌بک اشتباه گرفت زیرا فست‌بک به فرم طراحی یک خودرو با شیب یکنواخت شیشه و درب صندوق‌عقب اشاره دارد اما لیفت‌بک به درب صندوقی گفته می‌شود که همراه با شیشه عقب باز می‌شود. همچنین هرچند برخی لیفت‌بک‌ها به شکل فست‌بک طراحی می‌شوند اما همه لیفت‌بک‌ها لزوماً فست‌بک نیستند و در خیلی از آن‌ها مثل زانتیا مرز بین شیشه و درب صندوق کاملاً مشخص است. در همین حال، در برخی خودروهای فست‌بک مثل مرسدس بنز CLS، درب صندوق مثل سدان‌های سنتی از زیر شیشه عقب باز می‌شود. خودروهای فست‌بک در انواع سدان و کوپه ساخته می‌شوند.

کام‌بک

کام‌بک (Kammback) نوعی از طراحی است که در آن بخش عقبی خودرو در ابتدا شیب ملایمی به سمت پایین دارد اما ناگهان فرمی عمودی یا نزدیک به عمودی پیدا می‌کند. طراحی کام‌بک با بهبود آئرودینامیک خودرو، باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود درحالی‌که درعین‌حال فرم کاربردی خودرو و صندوق بار بزرگ را هم حفظ می‌کند. در اکثر خودروهای کام‌بک، درب صندوق مثل هاچ‌بک‌ها همراه با شیشه عقب باز می‌شود اما در مواردی هم شاهد درب سنتی مجزا هستیم. دوو سی‌یلو هاچ‌بک و تویوتا پریوس ازجمله خودروهای کام‌بک هستند.