بخاری خودرو چگونه کار می‌کند + تاریخچه استفاده از بخاری در خودروها

بیش از یک قرن از اولین باری که در یک خودرو بخاری نصب شد می‌گذرد؛‌ در طول این سال‌ها این سیستم تبدیل به عضوی جدایی ناپذیر و ضروری در خودرها شده به طوری که ۹۹ درصد خودرهای تولید شده در دنیا از این سیستم بهره می‌برند. امروزه استفاده از بخاری برای خودرو حتی در کشور هایی مانند ایران که اقلیم گرم و خشکی دارند، لازم و ضروریست.

از نظر من نگارنده بخاری یکی از مهم‌ترین امکانات خودروست، حتی مهم‌تر از کولر؛ زیرا هرچه قدر هم که هوا گرم باشد، هر چند به سختی اما می‌‍‌توان آن را تحمل کرد؛ ولی اگر دمای هوا به زیر ۱۰ یا ۱۵ درجه زیر صفر برسد کمتر کسی پیدا می‌شود که بتواند مدت زیادی را در خودرو بدون بخاری سپری کند!

در این سری از مقالات آموزش مجله پدال به سراغ بررسی نحوه عمکلرد بخاری خودروها می‌پردازیم و البته پیش از آن گریزی هم به تاریخچه استفاده از بخاری در خودرو می‌زنیم. با پدال همراه باشید.

همچنین بخوانید: رادیاتور ماشین چیست و چه کاربردی دارد؟

همچنین بخوانید: سیلندر ماشین چیست؟ انواع سیلندر، اجزا و هر آنچه باید بدانید

اولین بخاری استفاده شده در خودرو

اولین بخاری در سال ۱۸۵۶ توسط یک شرکت انگلیسی ساخته شد. ۳۷ سال بعد یعنی در سال ۱۸۹۳ خانم مارگارت ویلکاکس اختراع خود را به عنوان بخاری خودرو به ثبت رساند. بخاری که ویلکاکس طراحی کرد بیشتر شبیه شوفاژهای امروزی بود. نحوه کار اولین بخاری استفاده شده در خودرو به این صورت بود: آب گرم شده توسط موتور در لوله‌هایی که در کابین (زیر پای مسافران جلو) قرار داشتند در جریان بود و همین جریان و گرمای آب باعث می‌شد دمای هوای داخل کابین به تدریج بالا رود. نحوه تولید گرمای اولین بخاری استفاده شده در خودرو با بخاری‌های امروزی خودروها هیچ تفاوتی ندارد و تنها تفاوتشان در نحوه انتقال گرما است.

بخاری خودروها چگونه کار می‌کند؟

رادیاتور خودرو از ۵ بخش اصلی تشکیل شده. این ۵ بخش عبارتند از: رادیاتور، دریچه های خروجی درون کابین، بخش کنترلی داخل کابین، دریچه‌های تنظیم مسیر جریان هوا دمنده یا فن (Blower).

زمانی که ترموستات راه آب گرم شده داخل موتور را باز می‌کند، آب به دو سمت هدایت می‌شود؛ مقداری از آب به سمت رادیاتور اصلی و بخشی از آن نیز به سمت رادیاتور بخاری جریان می‌یابد. هنگامی که محلول آب و ضد یخ گرم وارد رادیاتور بخاری می‌شود پره‌ها و مجراهای رادیاتور شروع به گرم شدن می‌کنند. زمانی که شما اقدام به روشن کردن بخاری می‌کنید فن پشت این رادیاتور روشن شده و گرمایی که آب به پره‌های رادیاتور منتقل کرده است را با جریانی هوا به سمت کابین می‌فرستد.

چرا باد بخاری به اندازه کافی گرم نیست؟

در بسیاری از موارد لوله‌های رابط بین رادیاتور بخاری و آب گرم موتور دچار رسوب گرفتگی و نشتی می‌شوند و در این حالت نمی‌توانند گرما را به طور کامل به رایاتور بخاری منتقل کنند.

در برخی از موارد نیز انتقال آب گرم به خوبی صورت می‌پذیرد اما فن بخاری نمی‌تواند به درستی گرما را به کابین منتقل کند. پایین بودن سطح آب رادیاتور اصلی هم می‌تواند مانع کامل گرم شدن بخاری خودرو باشد. خرابی ترموستات نیز اصلی ترین دلیل گرم نبودن باد بخاری است.

بخاری در موتورهای هوا خنک چگونه کار می‌کند؟

همانطور که مشخص است موتورهای هوا خنک هیچ آبی برای گرم کردن رادیاتور و جریان هوای پشت آن ندارند پس مهندسان برای تولید هوای گرم تصمیم گرفتند از کرمای منیفولد اگزوز استفاده کنند. نحوه کار بخاری در موتورهای هوا خنک به این صورت است که هوای محیط به سمت منیفولد اگزوز منتقل می‌شود و در مرحله بعد بین هوا و گرمای منیفولد اگزوز تبادل گرمایی صورت می‌گیرد و دمای هوا بالا می‌رود. البته این نوع بخاری چندان هم بی خطر نیست؛ زیرا ممکن است در منیفولد اگزوز نشتی وجود داشته باشد و دود سمی با هوای سالم در حال گرم شدن مخلوط شود و نهایتا باعث مسموم شدن سرنشینان شود.