در ادامه سلسله مطالب فنی و آموزشی پدال به معرفی قطعه مهمی به نام اینترکولر خودرو و نقش آن روی خروجی کلی موتور خواهیم پرداخت.
موتورهای کوچک‌تر با تعداد سیلندرها و حجم کمتر می‌توانند با استفاده از قطعه‌ای به نام توربوشارژر قدرت بیشتری تولید کنند. توربوشارژر وسیله‌ای پرخوران است که از گازهای اگزوز برای چرخش پره یا توربین استفاده می‌کند تا در نهایت هوای فشرده شده را به موتور بفرستد. این قطعه معمولاً هوا را در دماهای عادی و نرمال جذب کرده و آن را در حدود ۳۰ درصد بالاتر از فشار اتمسفریک فشرده می‌کند. نتیجه تمامی این کارها ارائه مخلوط بهتری از سوخت و هوا برای بهبود عملکرد موتور خودرو خواهد بود.
احتمالاً این جمله را بارها و بارها شنیده‌اید اما شنیدن مجدد آن خالی از لطف نخواهد بود: هوای بیشتر به معنی قدرت تولیدی بیشتر است؛ اما باید دانست توربوشارژر نیازمند یک همکار برای حذف یک مشکل مشترک در تمامی قطعاتی است که هوا را فشرده می‌کنند. این مشکل همان گرمای اضافی ناشی از فشرده‌سازی هوا خواهد بود. از آنجایی که توربوشارژر از گازهای داغ اگزوز برای چرخش توربین استفاده می‌کنند بنابراین حتی قبل از فشرده‌سازی هوا نیز دمای بالایی دارد. خود عمل متراکم سازی هوا هم گرمای بیشتری تولید می‌کند و هوای داغ می‌تواند ریسک از دست رفتن قدرت را در پی داشته باشد. با در نظر گرفتن این موضوع که دمای هوای ورودی می‌تواند به فراتر از ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد برسد، بنابراین توربوشارژر نیازمند اینترکولر خودرو برای پایین آوردن دمای هوای فشرده شده خواهد بود.
اینترکولر خودرو چیست؟
اینترکولر شبیه رادیاتور است اما برای هوا در نظر گرفته میشود. همان‌طور که رادیاتور خودرو با استفاده از مایع خنک‌کننده مانع داغ کردن موتور میشود، اینترکولر نیز عملکرد مشابهی داشته و دمای هوای فشرده شده توسط توربوشارژر را کاهش می‌دهد. این قطعه که با نام‌هایی از جمله شارژ کولر و مبدل گرما نیز شناخته میشود بین منیفولد هوا و توربوشارژر قرار می‌گیرد و با استفاده از یک سری لوله‌های خاص باعث پراکنده شدن گرما و ورود هوای خنک‌تر به موتور میشود.
اینترکولر خودرو می‌تواند از نوع هوا به هوا یا آب به هوا باشد. نمونه‌های هوا به هوا کاملاً به جریان هوا برای کاهش دمای هوای فشرده شده وابسته هستند اما نمونه‌های آب به هوا از آب برای جذب گرما استفاده کرده و به رادیاتور جداگانه‌ای برای خنک نگه داشتن آب مجهز شده‌اند. یک اینترکولر آب به هوا قطعات بیشتری داشته اما برای خودروهایی با محفظه موتور تنگ‌تر ایده آل تر است چراکه اینترکولرهای هوا به هوا از لوله‌های بیشتری استفاده می‌کنند. هر دو نوع اینترکولر وظیفه مشابهی دارند و دمای هوای ورودی را کاهش می‌دهند. با کاهش دمای هوا، موتور هوای متراکم‌تری را دریافت می‌کند و به همین خاطر قدرت و گشتاور تولیدی افزایش می‌یابد. همچنین این کار مانع ناک زدن و افت توان موتور میشود. علاوه بر موارد یاد شده، هوای متراکم‌تر و خنک‌تر باعث میشود ECU مخلوط سوخت و هوای دقیق‌تری را فراهم سازد و مصرف سوخت نیز کاهش یابد.
آیا اینترکولر قدرت موتور را افزایش می‌دهد؟
خیر. اینترکولر بیشتر روی راندمان موتور تأثیر دارد تا خروجی آن و نصب قطعه موردبحث باعث میشود موتور به شیوه مؤثرتری قدرت را تولید کند. البته اینترکولر تأثیر چشمگیری روی قدرت و گشتاور تولیدی نخواهد داشت. به‌طور مثال، اینترکولرهای افترمارکتی بدون تنظیمات مجدد ECU قدرت موتور را افزایش نخواهند داد. علت آن است که پایین آوردن دمای هوای فشرده شده با استفاده از اینترکولر بزرگتر و حجیم‌تر شاید محدودیت‌هایی را برای جریان هوا به وجود آورد و با هدف اولیه که همان خنک کردن هوا برای راندمان بیشتر است در تضاد باشد.
از طرف دیگر تنظیمات کارخانه‌ای ECU شاید پاسخگوی حجم بیشتر هوای متراکم نباشد و به همین خاطر در صورت تعویض اینترکولر فابریک با نمونه جدید، تنظیمات مجدد ECU ضروری خواهد بود. البته نکته مهمی وجود دارد و آن اینکه استفاده از اینترکولر خودرو افترمارکت می‌تواند باعث بهبود برخی قطعات دیگر و افزایش کلی قدرت موتور باشد. اگر در مسابقات درگ یا پیست شرکت می‌کنید، یک اینترکولر حجیم‌تر عملکرد بهتری در کاهش دمای هوای ورودی به موتور خواهد داشت.
علی جردن
۲۹ مهر ۱۴۰۳مهمترین هدف نصب اینترکولر این است که می‌تواند دمای هوای متراکم شده که از توربوشارژر و یا سوپرشارژر به دستگاه وارد میشود را کاهش دهد.
به عبارتی می‌توان گفت که خنک شدن هوای ورودی باعث افزایش جرم هوا ، بهبود عملکرد موتور میشود و از طرفی دیگر خطر خود اشتعالی سوخت را به حداقل ممکن می‌رساند
hosen
۲۹ مهر ۱۴۰۳تشکر از آقای احمدزاده بابت مطلب مفیدشون.
اگه اشتباه نکنم بعضی ماشین های توربوشارژ قدیمی به اینترکولر مجهز نبودن اونا چجوری این هوای فشرده و داغ رو خنک میکردن؟ برای خود موتور مضر و خطرناک نبوده این موضوع؟
شاهین
۲۹ مهر ۱۴۰۳ارادت دارم 🙏🌺
amirboss
۲۹ مهر ۱۴۰۳راه های مختلفی برای خنک کردن هوای ورودی وجود داشت مثل رم ایر در خودروهای آمریکایی که هوا رو مستقیما از بیرون به داخل سوپرشارژر هدایت میکرد یا بعضی از تیونر ها به علت نبود فضای کافی یا یه سری پارامتر های دیگه ورودی هوا ی موتور رو توسط یه رابط یا لوله جایگزین یکی از چراغ های جلو خودرو میکنن به علت فشار بالاتر هوا در موقع حرکت.
الآن هم خیلی از خودروهای توربو شارژر که توسط کارخونه تولید میشن اینترکولر ندارن.
amirboss
۲۹ مهر ۱۴۰۳به طور ساده هرچی هوا سرد تر باشه چگالی بیشتر میشه.
بخاطر همینه وقتی بعد بارون با ماشین میرید بیرون انگار موتور سرحال تره و جونش بیشتر شده.
اینترکولر ها همینطور که گفته شده به دونوع کلی تقسیم میشن و بدون وجود توربو شارژر به کار نمیان.
البته برای سرد کردن هوای ورودی به موتور راهکار های دیگه ای هم هست.
مثلا میشه با استفاده از یه کمپرسور برقی و یه مدار R134a و قرار دادن یه کندانسور جداگانه و یه اواپراتور قبل توربو دمای هوای ورودی موتور رو به حد بسیار زیادی کاهش داد که خودش تو راندمان موتور تاثیر زیادی داره.
JDM سابق
۲۹ مهر ۱۴۰۳هواخنک اکسیژن بیشتری داره.اکسیژن بیشتر=احتراق
Galant.VR4(JDM)
۲۹ مهر ۱۴۰۳به نظر شما چرا توربو یه دفعه از مدار خارج میشه؟
البته به گفته تیونر همون کبود اکسیژن باعث انفجار و خارج شدن توربو از مدار هست
که گفتن مقصر اینتر کولر هست
amirboss
۲۹ مهر ۱۴۰۳اگه منظور تاخیر توربو یا همون توربو لگ هست موقعی پیش میادکه دور توربو پایینه و به هنگام افزایش دور موتور، گازهای پرسرعت خروجی اگزوز در پره‌های کم سرعت توربین توربو گیر میکنه و برای اینکه بتونه توربین متصل به کمپرسور رو بچرخونه به میزان قابل توجهی دچار انباشت گاز خوروجی و کاهش سرعت و در نتیجه سکته جزئی در شیوه تنفس و افزایش دور پیشرانه میشه.این مشکل علل مختلفی داره که باید پدال زحمتش رو بکشه و یه مقاله تخصصی راجب به این پدیده بزاره.
این مشکل میتونه هم تو موتورهای مجهز به اینترکولر پیش بیاد هم بدون اینترکولر.
بخاطر این پدیده فراری یه موتور الکتریکی در ساختار توربو شارژر اضافه کرده تا با دوران شفت توربو شارژر به هنگام گازدادن ناگهانی جلو این مشکل رو بگیره.
Galant.VR4(JDM)
۳۰ مهر ۱۴۰۳خیر منظورم از انفجار به معنی‌واقعی کلمه هستش تمامی مدار نابود شد توربو هم ترک برداشت که تیونر گفت از اینتر کولر هست این اتفاق برای ماشین خودم افتاد
هچنین گفت که میتونه برای خودروهایی بدون اینترکولر هم پیش بیاد ولی ایراد ما طبق حرف تیونر از اینتر کولر بود
JDM سابق
۳۰ مهر ۱۴۰۳ببین علایم زیادی وجود داره
اگر اینترکولر کثیف باشه
گرد و خاک و ذرات ناشی وارد توربین توربو میشن شفت توربو و پروانه نابود میکنه
بوست لیک داشته باشه توربو بیشتر بهش فشار میاد امکان انفجار داره
کیپ شدن اینترکولر هم بلای جون توربو میشه
اگر هر جوری که هوای ورودی موتور به اندازه کافی تأمین نشه نسبت سوخت به هوا خراب میشه موتور منفجر میشه
خواستی تست بوست لیک بگیری تمام اتصالات هوا توربو رو آب صابون بزن ماشین روشن گاز بده ببین از جنتی چیزی حبابی چیزی بیرون میده یا نه
واسه تست کردن خوده توربو جنتش رو باز کن با دست از سرش شفت توربو رو تکون بده ببین لقی داره یا نه
به هیچ وجه تحت فشار دستت پروانه به بدنه و پوسته توربو برخودار داشته باشه
علی منصوری
۲۹ مهر ۱۴۰۳امیدوارم دوستان پدال بخصوص جوونترها این مطالب مفید مطالعه کنن، نظرم اینه ک هر چی از نظر فنی مطالعه بیشتر باشه بهتر میشه در مورد ماشینها نظر داد
اولین بحث فنی ماشین برای تیون کردنش مبحث احتراقه، ک شامل سوپر و توربو شارژر و کیتهای فنش ک ب اینترکولر معروفن
ممنون آقا شاهین بابت مقاله مفیدت
شاهین
۲۹ مهر ۱۴۰۳ممنونم 🙏🌺
OM.01
۲۹ مهر ۱۴۰۳https://www.pedal.ir/wp-content/uploads/2024/10/100-bti-modular-interccooler-1-767×431.webp
به به
شورلت بل ایر عکس مقاله رو…
ترمز های کربن سرامیکی خیلی حرف میزنه :)
Taha Ayoobi
۲۹ مهر ۱۴۰۳ماشالا به این دقت
کارشناس مکانیک
۱ آبان ۱۴۰۳باسلام
فرض کنیم روی پراید بخواهیم توربو شارژ نصب کنیم. بدون اینترکولر و واتر پمپ بزرگتر و مبدل حرارتی روغن ، رادیاتور بزرگتر و فن پر سرعت‌تر ، دمای موتور در هر دقیقه بالا و بالاتر می رود. به فرض اینکه موتور بتواند ۱۲۰۰ درجه حرارت را تحمل کند ، دمای موتور تا حد ذوب شدن بالا می رود.
اینتر کولر معمولا در موتورهای مجهز به توربوشارژ استفاده می شود. وقتی هوا متراکم میشود ، ایجاد گرما می کند و رژیم حرارتی موتور بصورت غیر قابل تصور افزایش میابد.
گرم شدن مولکول‌های هوا باعث کاهش چگالی و کاهش راندمان موتور میشود.
قبل از ورود هوای فشرده بداخل سیلندر آن را توسط اینتر کولر خنک می کنند تا چگالی هوا افزایش پیدا کند و همچنین کمک به کاهش دمای موتور می کند. رژیم حرارتی موتور پیوسته باید تحت کنترل و پایش باشد.
اگر اینترکولر هوا در موتور را حذف کنیم باید چند قطعه را تغییر دهیم.
۱- لوله‌های رادیاتور را افزایش دهیم مثلا از دولول به چهار لول تبدیل کردن یا طول عرض رادیاتور را افزایش بدهیم.
از فن(پنکه) بزرگتر و پر سرعت‌تر برای گردش بیشتر هوا بین پره‌های رادیاتور
۲- افزایش قطر پروانه واترپمپ جهت گردش بیشتر آب. مثلا از قطر ۵۲ میلیمتر به قطر ۵۶ میلیمتر
۳- استفاده از مبدل حرارتی پشت فیلتر روغن جهت خنک کردن روغن موتور
استفاده از اینترکولر بدون تغییرات فوق باعث افزایش دمای موتور بصورت تصاعدی در هر دقیقه خواهد شد.
در موتورهای دیزلی دو زمانه و چهار زمانه پاور فول (موتور کشتی‌ها) از اینترکولر ترکیبی استفاده می کنند. در اینترکولر موتور های دیزلی پاور فول هم از اینترکولر آبی و هم از اینترکولر هوا استفادهومی کنند. در بعضی از موتورهای دیزلی دو زمانه پاور فول بطور همزمان از اینترکولر ترکیبی استفاده می کنند.
در موتورهای دو زمانه دیزلی ، هوای فشرده شده توسط توربو شارژ بداخل سیلندر دمیده میشود. وظیفه هوای فشرده توسط توربو ۱- تخلیه دود داخل سیلندر۲- تنفس هوای تازه برای انفجار بعدی است.
Galant.VR4(JDM)
۲۹ مهر ۱۴۰۳یادمه روی گالانت توربو نصب کرده بودم با چقدر هیجان کلی هزینه ولی چون اینتر کولر جنس خوبی نداشت توربو حالت انفجاری گرفت و از مدار خارج شد نه من فهمیدم چیشد نه تیونر
البته توربو برای من جواب نداد و با اینهمه هزینه مجبور شدم اتمسفرش کنم خلاصه با گالانت خاطره ساختم
آیا برند هلست علاوه بر توربو اینترکولر هم تولید میکنه یا نه ؟
amirboss
۲۹ مهر ۱۴۰۳به علت فشار بالای بوست توربو بوده.
احتمالا ویست گیت توربو درست عمل نکرده.
البته انتخاب درست توربو شارژر برای نصب روی موتور باتوجه به حجم موتور و توان خروجی خیلی مهمه
Galant.VR4(JDM)
۳۰ مهر ۱۴۰۳واقعا از فشار بالای بوست بوده؟
احتمالش هست تیونر اشتباهی کرده باشه ، و ناشیانه عمل کرده باشه؟
برند توربو شارژ گرت gt28 بود
به نظر شما توربو gt25apd برای 4g63 جوابگو هستش یا نه؟
amirboss
۳۰ مهر ۱۴۰۳مسلما از فشار بالای بوست بوده داداش.
تیونینگ موتور فقط به نصب اینترکولر و توربو ختم نمیشه و اگه اصولی بخای پیش بری از مانیفولد هوا و دود و میل بادامک و پیستون و …باید با نمونه مناسب تعویض یا تقویت بشن که یه کار بشدت تخصصی و علمیه هست و تجربی نمیشه این تغییرات رو انجام داد.
این برند توربو باید مقدار psi تولیدیش به نسبت حجم سیلندر و محفضه احتراق مشخص بشه و پارامترهای تزریق سوخت و جرقه و … نسبت به شرایط جدید موتور از اول تغییرکنن تا جواب بده که یه متخصص حرفه ای میخاد و کار یه تیونر تجربی نیست.
amirboss
۳۰ مهر ۱۴۰۳وجود اینترکولر مناسب باعث افت دما و افزایش چگالی میشه که خودش تاثیر زیادی در مشتعل سازی قدرتمند تر سوخت و درنتیجه خروج گازهای بیشتر و با فشار بالاتری از مانیفولد دود به سمت توربو میشه و اگه توربو مورد بحث تحمل این حجم از گاز رو نداشته باشه یا بنا به دلایلی سوپاپ کنترل بوست توربو ایراد داشته باشه فشار زیادی بهش متحمل میشه و توربو از مدار خارج میشه.