مقایسه گیربکس CVT و دوکلاچه؛ تفاوت‌ها در چیست؟

با مقایسه گیربکس CVT و دوکلاچه به طرز عملکرد و تفاوت‌های آن‌ها پی خواهید برد.


اگر در چند ماه اخیر به دنبال خرید خودروی جدید بوده‌اید یا علاقه زیادی به دنیای وسایل نقلیه دارید احتمالاً می‌دانید که خودروها با دو نوع گیربکس دستی و اتوماتیک تولید می‌شوند. البته گیربکس‌های اتوماتیک نسخه‌های متنوعی دارند که قبلاً آن‌ها را به‌طور کامل معرفی کرده‌ایم. جدای از گیربکس مبدل گشتاور سنتی، گیربکس‌های CVT و AMT نیز تولید شده‌اند که هریک مشخصات و نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند.

گیربکس CVT یا ضریب متغیر پیوسته از یک سری پولی برای ایجاد نسبت‌های دنده بی‌نهایت استفاده می‌کند. گیربکس AMT مخفف عبارت گیربکس دستی اتوماتیک شده است به این معنی که یک گیربکس دستی مرسوم وجود داشته اما بجای اینکه راننده از پدال کلاچ برای تعویض دنده‌ها استفاده کند، یک قطعه دیگر با کنترل الکترونیکی برای درگیر کردن کلاچ و تعویض دنده‌ها تعبیه شده است. گیربکس DCT یا دوکلاچه نوعی از گیربکس‌های دستی اتوماتیک شده است که همان‌طور که از نامش برمی‌آید، بجای یک کلاچ دارای دو کلاچ است. برخی افراد شاید اظهار دارند یکی از این گیربکس‌ها بر دیگری برتری دارد اما در نهایت همه‌چیز به اولویت‌ها و سلایق شما بستگی خواهد داشت. این موضوع به ویژه با پیشرفت‌های فنی سال‌های اخیر بیشتر به چشم می‌آید چراکه گیربکس‌های CVT و دوکلاچه نسبت به نمونه‌های اولیه بسیار مطمئن‌تر و کاراتر شده‌اند. در این مقاله به مقایسه گیربکس CVT و دوکلاچه خواهیم پرداخت تا شما آگاهی بیشتری حین خرید خودروی گیربکس اتوماتیک داشته باشید.

گیربکس CVT

همان‌طور که گفته شد، گیربکس ضریب متغیر پیوسته از سیستم پولی بجای دنده‌ها استفاده می‌کند تا قدرت تولیدی پیشرانه را به چرخ‌ها برساند. این گیربکس از یک زنجیر یا تسمه فلزی که دو پولی مخروطی را به یکدیگر مرتبط می‌کند تشکیل شده است. با وجود این نوع سیستم، پولی‌های مرتبط به هم می‌توانند قطر خود را تغییر داده و نهایتاً نسبت خروجی گیربکس CVT تغییر یابد. به همین خاطر است که گیربکس موردبحث نسبت دنده بی‌نهایتی داشته و کامپیوتر خودرو می‌تواند بسته به شرایط رانندگی بهترین نسبت دنده را انتخاب کند.

جهت اطلاع: مقایسه گیربکس اتوماتیک معمولی با گیربکس CVT؛ کدام‌یک بهتر است؟

از آنجایی که قطر مخروط‌های پولی به تدریج تغییر می‌کنند بنابراین گیربکس‌های CVT معمولاً نرم‌تر از گیربکس‌هایی با دنده‌های ثابت هستند و صرف‌نظر از برخی اظهارات، گیربکس CVT هنوز هم سریع‌ترین گیربکسی است که می‌توانید انتخاب کنید زیرا می‌تواند در عین تغییر نسبت دنده‌ها، قدرت پیشرانه را در بالاترین حد حفظ کند. به این ترتیب شما در حین افزایش سرعت قدرت پیشرانه را از دست نخواهید داد. با این وجود، گیربکس‌های CVT نقاط ضعفی هم دارند. برای مثال عملکرد نرم این نوع گیربکس باعث می‌شود تغییر دنده‌ها را حس نکنید و بنابراین پرفورمنس مورد انتظار را به دست نیاورید. همچنین گیربکس CVT باعث تغییر صدای پیشرانه نیز می‌شود چراکه حین شتاب گیری و یا رانندگی پرسرعت، دور پیشرانه را در محدوده خاصی نگه می‌دارد. برخی خودروسازان با افزودن پدل شیفتر روی این گیربکس‌ها به دنبال شبیه‌سازی حس گیربکس‌های سنتی بوده‌اند اما هنوز هم حس خاص گیربکس CVT در زمان شتاب گیری وجود خواهد داشت.

گیربکس دوکلاچه

این نوع گیربکس تفاوت‌های زیادی با سایر گیربکس‌های اتوماتیک دارد چراکه از کلاچ و دنده‌های مشابه گیربکس‌های دستی استفاده می‌کند و به همین خاطر نیز گاهی اوقات از آن با عنوان گیربکس دستی اتوماتیک شده نام می‌برند. البته جدای از وجود سیستمی برای کنترل کلاچ و تعویض دنده‌ها، چیزی که باعث تمایز گیربکس دوکلاچه از گیربکس دستی سنتی می‌شود اضافه شدن کلاچ دوم و دنده‌های جدید است. همان‌طور که می‌دانید در زمان تعویض دنده با گیربکس دستی باید پدال کلاچ را فشار دهید تا ارتباط بین پیشرانه و گیربکس قطع شود. این امر ارسال قدرت به گیربکس و چرخ‌ها را متوقف می‌سازد تا دنده بعدی درگیر شود. این امر تعویض نرم دنده‌ها را تضمین می‌کند اما در هنگام تعویض دنده کمی از قدرت پیشرانه را از دست می‌دهید و این موضوع به ویژه در سرعت‌های پایین‌تر محسوس است.

همچنین بخوانید: ۵ نکته مهم برای افزایش طول عمر گیربکس دوکلاچه خودرو

اما گیربکس دوکلاچه دارای یک سری دنده‌های فرد و زوج است. فرض کنید هم‌اکنون در حال حرکت با دنده دو هستید و می‌خواهید دنده را به یک یا سه تغییر دهید. قبل از تعویض دنده، گیربکس دنده‌های شماره فرد را از قبل درگیر می‌کند و بنابراین شما قدرت پیشرانه را از دست نمی‌دهید. زمانی که تعویض دنده انجام می‌شود گیربکس کلاچ‌ها را سوئیچ کرده و بدون نیاز به قطع قدرت پیشرانه، تعویض دنده‌ها انجام می‌شود. به این ترتیب پیشرانه خودرو به‌صورت دائمی قدرت را به چرخ‌ها منتقل می‌کند و شما تعویض دنده را حس نمی‌کنید.

مقایسه چرخ‌دنده و پولی

تفاوت اصلی گیربکس CVT و دوکلاچه به چگونگی انتقال قدرت به چرخ‌ها مربوط می‌شود. CVT ها از پولی‌های مخروطی شکل استفاده می‌کنند تا نسبت دنده بی‌نهایت وجود داشته باشد. به این ترتیب کامپیوتر خودرو همیشه بهتری نسبت را بسته به سرعت، خروجی پیشرانه و شرایط رانندگی انتخاب خواهد کرد. به همین خاطر خودروی شما همواره سواری نرم‌تری در مقایسه با خودروهای مجهز به سایر گیربکس‌ها خواهد داشت. این گیربکس همچنین کوچک‌تر، سبک‌تر و ساده‌تر از انواع دوکلاچه است و هزینه ساخت کمتری دارد. همه این ویژگی‌ها باعث شده گیربکس CVT گزینه‌ای ایده آل برای خودروهای اقتصادی و خریداران آن‌ها باشد، افرادی که اولویت خود را حمل‌ونقلی کم‌هزینه و نسبتاً راحت می‌دانند.

گیربکس دوکلاچه دارای دو کلاچ بوده و دنده‌های از پیش انتخاب شده باعث تعویض آنی دنده‌ها می‌شود. این امر پاسخ پدال گاز را افزایش داده و بنابراین گیربکس موردبحث گزینه بهتری برای خودروهای پرفورمنس خواهد بود. با اینکه بسیاری از رانندگان حس تعویض دنده با گیربکس دستی را دوست دارند اما گیربکس‌های دوکلاچه با مزیت تعویض آنی دنده و عدم افت قدرت مناسب خودروهای اسپرت هستند.

مصرف سوخت و دینامیک رانندگی

به دلیل طرز کار گیربکس CVT، مصرف سوخت خودروهای مجهز به این نوع گیربکس کمتر خواهد بود و بنابراین اکثراً در خودروهای اقتصادی بکار می‌رود؛ مثلاً هوندا در سال ۱۹۹۵ گیربکس CVT را روی سیویک HX نصب کرد و از آن زمان تاکنون تقریباً اکثر خودروهای این برند با گیربکس CVT در دسترس بوده است. البته خودروهای سیویک Si و تایپ R فعلی همچنان با گیربکس دستی عرضه می‌شوند. از طرف دیگر، گیربکس دوکلاچه تعویض دنده‌های سریع و تیزی دارد و همین سرعت واکنش بالا باعث می‌شود خودروهای اسپرت از آن استفاده کنند. همچنین زمانی که نیاز به شتاب گیری سریع از جمله حین سبقت گرفتن دارید، گیربکس دوکلاچه می‌توانند با معکوس‌های بسیار سریع خود گشتاور موردنیاز را تأمین کنند. با اینکه مصرف سوخت این نوع گیربکس‌ها به اندازه مدل‌های CVT پایین نیست اما همچنان باعث کاهش مصرف نسبت به گیربکس‌های اتوماتیک سنتی می‌شوند. از جمله خودروهای مجهز به این نوع گیربکس می‌توان به بی ام و M2، هیوندای النترا N و فولکس‌واگن گلف R اشاره کرد.

رانندگی شهری و بزرگراهی

رانندگی در شهر مستلزم توقف و حرکت زیادی است و گیربکس CVT دقیقاً در چنین شرایطی به چشم می‌آید. با توجه به انتخاب بهترین نسبت دنده، اهمیتی ندارد که شرایط ترافیک چگونه است. حتی زمانی که با ترافیک سنگین مواجه باشید، خودرو با نهایت نرمی و نسبت‌های دنده پایین حرکت خواهد کرد؛ اما گیربکس‌های دوکلاچه در این شرایط مجبور خواهند بود به‌صورت مکرر دنده‌های یک، دو و حتی سه را انتخاب کنند و به همین خاطر است که گیربکس دوکلاچه در ترافیک شهری شاید داغ کند. اما گیربکس دوکلاچه گزینه‌ای بهتر برای رانندگی در بزرگراه است. انواع شش و هفت دنده این نوع گیربکس‌ها با انتخاب دنده‌های سبک‌تر مصرف سوخت پایینی خواهند داشت و تعویض دنده سریع و نرم نیز باعث ارائه حداکثر قدرت پیشرانه خواهد شد. گیربکس CVT هنگامی که برای کسب سرعت بالا تحت‌فشار قرار گیرد صدای زیادی ایجاد خواهد کرد و فاقد بازخورد کافی خواهد بود بنابراین گزینه‌ای جذاب برای رانندگی اسپرت و پرفشار نیست.

مقایسه گیربکس CVT و دوکلاچه: بهترین گزینه کدام است؟

در مقایسه گیربکس CVT و دوکلاچه باید به این نکته اشاره کرد که گیربکس CVT معمولاً شهرت خوبی بین ماشین بازها ندارد مخصوصاً اینکه فاقد حس و حال جذاب رانندگی است؛ اما در عوض گزینه‌ای عالی برای طرفداران خودروهای اقتصادی بوده و اگر شما راننده‌ای هستید که فقط به دنبال خودرویی جهت ترددهای روزمره باشید، قطعاً گیربکس CVT پاسخگوی نیازهای شما خواهد بود. این گیربکس مصرف سوخت پایینی داشته و رانندگی نرمی را در شهر به ارمغان می‌آورد؛ اما گیربکس دوکلاچه هیجان گیربکس دستی را با رفاه و آسایش گیربکس اتوماتیک ترکیب کرده و با اینکه مصرف سوخت بیشتری نسبت به گیربکس CVT دارد و خیلی مناسب ترافیک شهری نیست اما در ترددهای بزرگراهی مزایای خود را نشان می‌دهد. در نهایت انتخاب گیربکس مناسب به سلایق و شرایط خریداران بستگی دارد. اگر اولویت اصلی شما مصرف سوخت و هزینه‌های سرویس و نگهداری است، گیربکس CVT را انتخاب کنید. اگر به رانندگی پرفشار و هیجان‌انگیز در بزرگراه‌ها علاقه دارید گیربکس دوکلاچه گزینه بهتری خواهد بود.