یخ زدن گازوئیل چرا اتفاق می‌افتد و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد؟

با فرا رسیدن فصل سرما، یکی از مشکلات خودروهای دیزلی به ویژه کامیون‌ها یخ زدن گازوئیل خواهد بود. در این مقاله به روش‌های جلوگیری از این پدیده خواهیم پرداخت.


موتورهای دیزلی کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند. با اینکه در چند دهه گذشته از گازوئیل به عنوان فراورده به درد نخوری که در فرایند پالایش نفت خام به دست می‌آید نام می‌بردند اما گازوئیل هم‌اکنون مسئول نیرو بخشیدن به همه‌چیز، از قطارها گرفته تا اتوبوس‌ها و کامیون‌ها و حتی تجهیزات نظامی و قایق‌هاست؛ اما با اینکه سوخت دیزل می‌تواند قدرت قابل‌توجهی را فراهم سازد اما حداقل یک نقطه‌ضعف دارد و آن هم قابلیت یخ زدن در دماهای پایین است. این ویژگی به ویژه در خودروهای سنگین مانع استارت خوردن موتور خواهد شد.

همچنین بخوانید:

• چگونه گازوئیل بی کیفیت و ناخالص را تشخیص دهیم؟

• در صورت ورود آب به باک سوخت خودروی دیزلی چه اتفاقی می‌افتد؟

سوخت گازوئیل از نظر فنی می‌تواند در دمای حدود صفر درجه سانتی‌گراد به حالت ژل مانند درآمده و یخ بزند هرچند این موضوع به ندرت دیده می‌شود. معمولاً زمانی که گازوئیل به مدت طولانی در دمای بین منفی ۱۲ تا منفی ۹ درجه سانتی‌گراد قرار گیرد یخ خواهد زد. به این ترتیب یخ زدن گازوئیل یک مشکل برای افرادی خواهد بود که در مناطق سردسیر کوهستانی زندگی می‌کنند و زمستان‌های سردی را تجربه کرده‌اند. البته به خاطر اینکه کامیون‌ها به چنین مناطقی تردد دارد بنابراین یخ زدن گازوئیل می‌تواند یک دردسر بزرگ برای رانندگان باشد.

خوشبختانه جلوگیری از یخ زدن این سوخت کاملاً راحت است و یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از شکل‌گیری این پدیده، پر نگه داشتن باک سوخت در شب و یا هر زمانی است که موتور به مدت طولانی روشن نخواهد شد. رانندگان برای جلوگیری از ژلی شدن گازوئیل بهتر است وسیله نقلیه خود را در فضاهای بسته پارک کرده و یا از هیتر یا گرم‌کن بلوک موتور استفاده کنند. روش دیگر نیز به‌کارگیری سوخت گازوئیل مخصوص است که به جلوگیری از یخ زدن آن کمک خواهد کرد. اگر می‌خواهید با برخی نشانه‌های یخ زدن این سوخت و علت رخ دادن آن آشنا شوید ادامه مقاله را نیز مطالعه بفرمایید.

همان‌طور که گفته شد یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از یخ زدن گازوئیل، پر نگه داشتن باک تا حد امکان است و مخصوصاً زمانی که می‌خواهید خودرو را تا مدت طولانی روشن نکنید این موضوع مهم جلوه خواهد کرد. علت اصلی پر نگه داشتن باک کامیون این است که عمل متراکم شدن به سختی صورت می‌گیرد و آب می‌تواند نقطه انجماد گازوئیل را پایین‌تر بیاورد. البته برای اطمینان خاطر بیشتر از یخ نزدن این سوخت می‌توان تدابیر بیشتری اندیشید. رانندگان خودروهای سنگین همچنین به ویژه در کشورهای خارجی می‌توانند به دنبال خرید سوخت گازوئیل مخصوص زمستان باشند که حاوی افزودنی‌های خاص به منظور جلوگیری از یخ زدن است. چنین سوختی به ویژه در ماه‌های سرد سال در برخی جایگاه‌ها عرضه می‌شود.

روش‌های دیگر نیز شامل افزودن مواد مخصوص به باک سوخت، استفاده از هیتر یا گرم‌کن بلوک موتور و پارک وسیله نقلیه در فضاهای بسته همچون پارکینگ‌ها خواهد بود. اگر به گاراژ دسترسی دارید و یا ابعاد خودروی شما کوچک است، همیشه توصیه می‌شود خودرو را در فصول سرد سال در چنین فضاهایی پارک کنید. البته این توصیه اکثراً شامل خودروهای سنگین نمی‌شود اما افزودن مواد مخصوص به گازوئیل یک روش ساده و کارآمد برای جلوگیری از یخ زدن آن خواهد بود. این افزودنی‌ها برای جلوگیری از ژلی شدن گازوئیل طراحی شده‌اند هرچند باید آن‌ها را در زمانی که گازوئیل یخ نزده به باک اضافه کرد. علاوه بر آن می‌توان هیتر بلوک و باک سوخت را خریداری کرد تا موتور و سیستم سوخت‌رسانی را حتی در زمان خاموش بودن وسیله نقلیه نیز گرم نگه دارند.

اما این سؤال پیش می‌آید که چرا گازوئیل یخ می‌زند؟ دلیل این مشکل به ذرات پارافین درون سوخت موردبحث مربوط می‌شود. گازوئیل در ابتدا به عنوان ضایعات حاصل از فرایند استخراج پارافین از نفت خام محسوب می‌شد اما همان‌طور که می‌دانید گازوئیل در صنایع امروزی کاربردهای بسیار گسترده‌ای دارد و جزو منابع سوخت ارزشمند و منعطف است. البته گازوئیل همچنان حاوی ذرات پارافین بوده و همین موضوع منجر به یخ زدن آن می‌شود. با کاهش دما، این ذرات حالت نیمه جامد به خود می‌گیرند و گازوئیل همانند ژل به نظر می‌رسد. در دمای حدود صفر درجه سانتی‌گراد، کریستال‌هایی درون گازوئیل شکل می‌گیرند. با کاهش هرچه بیشتر دمای هوا گازوئیل سفت‌تر شده و در نهایت یخ می‌زند. درصورتی‌که باک کامیون نیمه پر یا خالی باشد، به دلیل وجود ذرات آب، مشکل یخ زدن گازوئیل تشدید خواهد شد. زمانی که عمل چگالش رخ دهد آب تشکیل خواهد شد. این آب به نوبه خود یخ زده اما درعین‌حال به کم شدن دمای انجماد گازوئیل کمک می‌کند. به همین خاطر است که پر نگه داشتن باک سوخت کامیون یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از یخ زدن سوخت آن خواهد بود.

اما نشانه‌های یخ زدن گازوئیل چیست؟ تا زمانی که در مناطق بسیار سرد زندگی نمی‌کنید، نگرانی چندانی در این زمینه وجود نخواهد داشت. البته نشانه‌های یخ زدن سوخت موردبحث نیز کاملاً ساده و راحت است و سریعاً می‌توان آن را تشخیص داد. رایج‌ترین نشانه یخ زدن گازوئیل عدم استارت خوردن موتور خواهد بود. این مشکل به ویژه در صبح خودش را نشان می‌دهد. دلیل آن هم مسدود شدن لوله‌ها و فیلترهای سیستم سوخت‌رسانی است که مانع ورود گازوئیل به موتور می‌شوند. با اینکه استارت نخوردن موتور دلایل گوناگونی دارد اما اگر چنین اتفاقی در یک صبح سرد زمستانی رخ دهد به احتمال زیاد دلیل اصلی‌اش یخ زدن سوخت خواهد بود. همچنین مشکلات دیگری همچون افت توان و شتاب وسیله نقلیه نیز رخ خواهد داد. زمانی که میزان گازوئیل درون باک کم باشد این مشکل خود را بیشتر نشان می‌دهد چراکه آب بیشتری وارد سوخت شده و دمای انجماد را تغییر می‌دهد.

اگر سوخت گازوئیل یخ زد چه کاری باید انجام دهید؟ با اینکه یخ زدن گازوئیل بدترین مشکل یک راننده نخواهد بود اما می‌تواند مشکلات جدی همچون آسیب دیدن باک و پمپ سوخت را به وجود آورد. به همین منظور رفع سریع مشکل اهمیت حیاتی خواهد داشت. یکی از اولین کارها تعویض فیلتر سوخت است. فیلتر یکی از قطعاتی است که در زمان یخ زدن گازوئیل با مشکل مواجه می‌شود و بسته به شدت آسیب وارد شده شاید مجبور به تعویض قطعاتی همچون جدا کننده‌های آب از سوخت نیز شوید. پس از تعویض قطعات نوبت به افزودن مواد یخ‌زدا به سیستم سوخت‌رسانی می‌رسد. این افزودنی‌ها با محلول‌های ضدیخ مخصوص گازوئیل تفاوت دارند. افزودنی‌های ضدیخ گازوئیل برای جلوگیری از ژلی شدن این سوخت طراحی می‌شوند و نمی‌توانند ژل تشکیل شده را از بین ببرند اما افزودنی‌های یخ‌زدا ژل تشکیل شده را از بین می‌برند. پس از افزودن این مواد باید موتور را روشن کرده و اجازه دهید به حالت درجا کار کند. اگر مشکل برطرف نشد حتماً باید به یک مکانیک خبره مراجعه کرد.