آیا خودروی آب سوز واقعیت دارد؟ نگاهی به تکنولوژی الکترولیز ناسا

هر از گاهی موج‌های خبری جالبی درباره تولید خودروی آب سوز در ایران و سایر کشورهای جهان منتشر می‌شود اما آیا واقعاً چنین چیزی صحت دارد؟


با سرمایه‌گذاری روزافزون کشورهای مختلف روی انرژی‌های سبز، مردم بی‌وقفه به دنبال منابع جدید انرژی و قدرت برای گرم کردن خودروهای خود و استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی هستند. آب ۷۱ درصد سطح زمین را پوشانده و ترکیبی تجدیدپذیر به شمار می‌رود بنابراین منطقی است که برخی افراد به دنبال استفاده از آن در پیشرانه‌ها باشند. یک پیشرانه درون‌سوز سنتی با استفاده از فرآورده‌های سوخت‌های فسیلی از جمله بنزین برای تولید قدرت استفاده می‌کنند. در این پیشرانه‌ها مخلوط فشرده شده سوخت و هوا با شمع مشتعل شده و انفجارهای حاصل باعث حرکت پیستون و نهایتاً حرکت خودرو می‌شوند.

همچنین بخوانید: تاریخچه خودروهای هیدروژنی؛ مزایا، معایب و هر آنچه باید بدانید

متأسفانه یا خوشبختانه آب قابل اشتعال نیست و نمی‌تواند جرقه لازم برای استفاده در پیشرانه‌های سنتی را فراهم سازد. البته این به معنی عدم استفاده از آب برای حمل‌ونقل نخواهد بود. در حقیقت برای استفاده از آب به عنوان منبع انرژی خودروها، دانشمندان باید قوای محرکه جدیدی طراحی کنند که از آب برای تولید انرژی استفاده نماید. بنا به گفته ناسا، شاید چنین چیزی در آینده ممکن شود. ناسا اخیراً مقاله‌ای تحقیقاتی منتشر کرده و جزئیات قوای محرکه آزمایشی خود را که می‌تواند از آب برای به حرکت درآوردن برخی دستگاه‌ها در آینده استفاده کند شرح داده است.

آب مولکولی است که از دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن تشکیل شده و سوخت هیدروژن نیز جزو مطرح‌ترین سوخت‌هایی است که هم‌اکنون روی آن کار می‌شود. البته تا زمانی که اتم‌های هیدروژن در آب به اکسیژن متصل هستند نمی‌توانند به عنوان سوخت عمل کنند؛ بنابراین ضروری است که مولکول آب قبل از به‌کارگیری برای حرکت وسایل نقلیه شکسته شده و اتم‌های هیدروژن آن آزاد شوند. بر اساس مقاله ناسا، شکستن مولکول‌های آب با استفاده از الکترولیز می‌تواند آن را به یک منبع سوخت قابل‌اعتنا تبدیل کند و استفاده از آب شاید مزایای قابل‌توجهی داشته باشد. برای مثال آب در حالت عادی ماده‌ای فرار نیست و حمل‌ونقل آن بین جایگاه‌ها و دستگاه‌ها ایمن‌تر خواهد بود. همچنین آب آلایندگی ندارد و شکستن مولکول‌های آن ضرورتاً آسیبی به محیط‌زیست وارد نخواهد کرد.

با اینکه توسعه قوای محرکه آب سوز با فرایند الکترولیز شبیه فیلم‌های علمی تخیلی است اما ناسا قبلاً آزمایش‌های کاربردی را روی یک فضاپیما انجام داده است. ماهواره‌های کیوب ست از پیشرانه‌های الکترولیز به همراه پانل‌های خورشیدی برای حرکت استفاده خواهد کرد. این ماهواره‌ها می‌توانند نیروهای رانش کوچکی را با استفاده از فرایند الکترولیز تولید کنند. نیروی رانش ایجاد شده به حدی خواهد بود که بتواند باعث حرکت ماهواره‌ها در فضا شود. نتایج امیدوار کننده این تحقیقات باعث می‌شود محققان در بررسی کاربری گسترده‌تر آن مصمم‌تر باشند. یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های قوای محرکه الکترولیز آن است که تست آن بسیار ایمن است و محققان و تکنسین‌های مجرب با اطمینان خاطر بیشتر روی آن کار خواهند کرد. همان‌طور که گفته شد آب ماده‌ای فرار نیست و بنابراین محققان و تکنسین‌ها با ریسک انفجار و ایجاد گازهای سمی و خطرناک مواجه نخواهند بود؛ اما آیا همه دستگاه‌ها خواهند توانست از چنین قوای محرکه‌ای استفاده کنند؟

با توجه به اینکه ناسا ثابت کرده چنین قوای محرکه‌ای می‌تواند باعث حرکت ماهواره‌ها در فضا شود، بنابراین احتمالاً این پرسش مطرح خواهد شد که چرا تکنولوژی قوای محرکه آب سوز در روی زمین استفاده نشده است؟ در حال حاضر تکنولوژی موردبحث یک نقطه‌ضعف عمده دارد که مانع به‌کارگیری آن در وسایل نقلیه بزرگ‌تر می‌شود. با اینکه پیشرانه‌های الکترولیز می‌توانند نیروهای رانش کوچکی را ایجاد کنند اما کلیدواژه اصلی در این بخش همان واژه “کوچک” است. در فضا یعنی جایی که ماهواره‌ها کار می‌کنند همه‌چیز در شرایط بی‌وزنی قرار دارند. اندکی نیروی رانش و انرژی باعث حرکت جسم خواهد شد و تا زمانی که نیروی رانشی در جهت مخالف وارد نشود آن جسم به حرکت خود ادامه خواهد داد؛ اما یک خودرو نیازمند نیروی رانش مداوم است و بنابراین استفاده از تکنولوژی الکترولیز در شرایط فعلی و برای خودروی آب سوز غیرممکن جلوه می‌کند.

همچنین با اینکه آب ماده‌ای فرار نیست اما هیدروژن درست در نقطه مقابل آن قرار داشته و بسیار فرار است. خروجی لوله اگزوز خودروها، فرآورده‌های حاصل از واکنش‌های داخل پیشرانه را به بیرون هدایت می‌کند و در این مورد خروجی اگزوز شامل مولکول‌های فرار هیدروژن خواهد بود. اگر در حال رانندگی باشید و خودرو نیز هیدروژن خالص را از اگزوز بیرون دهد، رانندگانی که پشت سر شما حرکت می‌کنند شاید مسموم شده و یا با دیگر اثرات هیدروژن مواجه شوند. با این تفاسیر، اگرچه پیشرانه‌های آب سوز وجود دارند و در بخش فضایی کاربردهایی برای آن‌ها تعریف شده اما احتمالاً به این زودی‌ها شاهد تردد خودروی آب سوز در روی زمین نخواهیم بود. نظر شما چیست؟