تفاوت انجین/پیشرانه و موتور؛ نکات مهمی که باید دانست

اگرچه ما هر روز در حال استفاده از واژه‌های انجین/پیشرانه و موتور بجای یکدیگر هستیم اما تفاوت ظریفی بین این عبارات وجود دارد.


تاریخچه خودروها به بیش از یک قرن پیش می‌رسد هرچند فراگیری آن‌ها در سراسر جهان خیلی طول نکشیده است. وسایل نقلیه عنصر ضروری ارتباطی در عصر فعلی هستند و سفرها را بسیار راحت کرده‌اند. اگرچه می‌توان از روش‌های دیگر حمل‌ونقل نیز استفاده کرد اما خودروها انتخاب اول بسیاری از افراد به شمار می‌روند و مخصوصاً با نوآوری‌هایی که مشاهده می‌کنیم، خودروها راحت‌تر و ایمن‌تر از هر زمان دیگری هستند. خودروهای مدرن امروزی از قطعات پیشرفته زیادی تشکیل شده‌اند. از سیستم‌های الکترونیکی داخل کابین گرفته تا قطعات متحرک زیاد در موتور، یک خودرو مجسمه‌ای متحرک است؛ اما دو بخش بسیار مهم هر خودرو را که بسیاری از شما عزیزان با آن‌ها آشنا هستید انجین/پیشرانه و موتور نام دارند که اگرچه معمولاً بجای یکدیگر بکار می‌روند اما واقعیت آن است که تفاوت‌هایی بین آن‌ها وجود دارد. در این مقاله به شاخص‌ترین تفاوت‌های انجین/پیشرانه و موتور خواهیم پرداخت.

پیشینه انجین/پیشرانه درون‌سوز به قرن نوزدهم میلادی بازمی‌گردد و چندین مخترع با یکدیگر همکاری کردند تا تاریخ را به‌طور قابل‌توجهی تغییر دهند. در عصر مدرن، انجین ستون اصلی حمل‌ونقل را تشکیل می‌دهد و اکثر وسایل نقلیه جاده‌ای در کنار هواپیماها، قطارها، قایق‌ها و… از انجین/پیشرانه استفاده می‌کنند. با گذشت زمان طراحی‌های مختلفی برای انجین ها در نظر گرفته شد که از جمله آن‌ها می‌توان به طرح خطی، خورجینی و تخت اشاره کرد. همچنین سوخت اصلی انجین/پیشرانه بنزین یا گازوئیل بوده است.

با در نظر گرفتن چنین مواردی، پیشرانه‌های درون‌سوز چگونه کار می‌کنند؟ آن‌ها از چندین سیلندر، پیستون و سوپاپ تشکیل شده‌اند که همگی در کنار یکدیگر فرایند احتراق درونی را انجام می‌دهند تا قدرت تولیدی به چرخ‌ها رسیده و خودرو حرکت کند. مخلوط سوخت و هوا وارد سیلندر می‌شود و پیستون‌ها نیز عمل تراکم آن‌ها را انجام می‌دهند. در این مرحله جرقه شمع باعث می‌شود ترکیب سوخت و هوا مشتعل شده و انفجارهای کوچکی رخ دهد که این عمل سبب حرکت پیستون و میل‌لنگ می‌شود. نیروی تولیدی به گیربکس و نهایتاً به چرخ‌ها می‌رسد. در این مراحل سوپاپ‌ها باز و بسته می‌شوند تا اجازه ورود هوا و خروج گازهای حاصل از اشتعال را بدهند.

اما برسیم به موتورها که تاریخچه آن‌ها بسیار بیشتر از آن چیزی است که فکر می‌کنید. اگرچه موتورها به اندازه پیشرانه‌های درون‌سوز جلب‌توجه نکرده‌اند اما در سال‌های اخیر بیش از پیش مطرح شده‌اند و خودروسازان معتبر دنیا در حال تولید موتورهای برقی برای جایگزینی با پیشرانه‌های درون‌سوز هستند. در حال حاضر موتورهای برقی متنوعی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موتور DC، موتور القایی AC سه فاز و موتور سنکرون آهنربای دائم اشاره کرد. با توجه به اینکه موتورها از منبع انرژی متفاوتی نسبت به انجین/پیشرانه استفاده می‌کنند بنابراین کارکرد مشابهی ندارند. یک موتور برقی متوسط از دو مجموعه آهن‌ربا تشکیل شده که یکی از آن‌ها به شفت متصل و دیگری به هوزینگ شفت متصل است. حداقل یکی از این مجموعه آهن‌رباها نیازمند الکترومگنت هستند. معکوس نمودن مداوم قطبیت الکترومگنت باعث ایجاد نیروی دافعه‌ای می‌شود که شفت را می‌چرخاند و الکتریسیته اعمال شده نیز به گشتاور تبدیل می‌شود تا نهایتاً چرخ‌ها به حرکت درآیند. یک خودروی برقی با شارژ صددرصدی می‌تواند مسافت ۲۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتری را بدون آلایندگی بپیماید.

همچنین بخوانید: شرح کامل خودروهای الکتریکی و طرز کار آن‌ها

در کل باید گفت انجین ها و موتورها هدفی مشابه که همان به پیش راندن خودرو با فشردن پدال گاز است را انجام می‌دهند. البته درعین‌حال انجین/پیشرانه تفاوت محسوسی با موتور دارد که به اجزا و چگونگی کارکرد آن‌ها مربوط می‌شود. در واقع انجین/پیشرانه مخصوص خودروهای درون‌سوز است درحالی‌که موتور در خودروهای برقی بکار می‌رود. البته همان‌طور که گفتیم در زبان فارسی ما از هر سه کلمه بجای هم استفاده می‌کنیم اما دانستن تفاوت‌های آن‌ها با یکدیگر مفید خواهد بود.