چرا حجم موتور خودرو با واحد لیتر اندازه‌گیری می‌شود؟

آیا تابه‌حال فکر کرده‌اید که چرا حجم موتور خودرو با واحد یا یکای لیتر و سی‌سی اندازه‌گیری می‌شود؟


آمریکایی‌ها برای اندازه‌گیری کمیت‌های فیزیکی از سیستم اندازه‌گیری امپریال استفاده می‌کنند که شامل مواردی همچون اینچ، گالن و… است. البته این سیستم در کشورهای محدودی بکار می‌رود و اکثر کشورهای دیگر در دنیا از سیستم اندازه‌گیری متریک استفاده می‌کنند. حتی با وجود اینکه آمریکایی‌ها سیستم امپریال را بکار گرفته‌اند اما برخی واحدها یا یکاهای سیستم متریک در زندگی آمریکایی‌ها حضور پررنگی دارد. برای مثال اگر درباره نصب یک موتور جدید روی خودرو صحبت کنید و فقط به سیستم اندازه‌گیری امپریال فکر کنید احتمالاً فقط به اینچ مکعب فکر خواهید کرد اما در بسیاری از موتورهای درون‌سوز، حجم موتور با سیستم متریک و به ویژه واحد حجم یعنی لیتر بیان می‌شود. شاید این واحد یا یکا که از دیگر واحدهای سیستم امپریال جداست باعث گیج شدن برخی افراد شود هرچند احتمالاً با دانستن دلیل استفاده از این واحد برای بیان حجم موتور خودرو سورپرایز خواهید شد.

سیستم اندازه‌گیری متریک اولین بار در سال ۱۷۹۰ و در فرانسه ایجاد شد. در آن زمان بود که چندین کشور اروپایی به دنبال استانداردسازی بحث اندازه‌گیری کمیت‌های مختلف در فرهنگ‌های خود بودند. همان زمان آمریکایی‌ها به تدریج سیستم اندازه‌گیری خود را تثبیت می‌کردند اما زمانی که عبارت سیستم متریک مطرح شد، آمریکایی‌ها علاقه‌ای به آن نشان ندادند و سیستم امپریال را انتخاب نمودند. چند دهه بعد تلاش‌های زیادی برای متقاعد ساختن آمریکایی‌ها به استفاده از سیستم متریک صورت گرفت و در برخی سطوح نیز این تلاش‌ها موفقیت‌آمیز بود.

در سال ۱۹۷۵، کنگره آمریکا و رئیس‌جمهور جرالد فورد سیستم متریک آمریکا را برای کمک به فراگیری سیستم متریک استاندارد تثبیت کردند؛ اما فراگیری سیستم متریک در نهایت شکست خورد هرچند برخی صنایع به ویژه صنعت خودروسازی فرصت را برای به‌کارگیری این کمیت‌ها و یکاها مناسب دیدند. با اینکه آمریکا علاقه‌ای به استفاده از سیستم متریک نشان نداد اما قطعاً چنین سیستمی در اکثر کشورهای جهان یک استاندارد شناخته شده است و به همین خاطر اکثر خودروسازان بین‌المللی از واحدهای متریک برای بیان مشخصات محصولات خود استفاده می‌کنند. پس از تصویب قانون بسته‌بندی و برچسب‌گذاری منصفانه در سال ۱۹۹۴، تلاش‌هایی برای عادی شدن سیستم متریک در آمریکا انجام شد؛ بنابراین به‌طور خلاصه باید گفت استفاده از واحد لیتر برای اندازه‌گیری حجم موتور خودرو تصمیمی تبلیغاتی و برای بازاریابی بوده است.

اما حجم موتوری که با لیتر بیان می‌شود چه چیزی را نشان می‌دهد؟ پاسخ بسیار ساده است: حجم موتور به واحد لیتر نشان دهنده حجم کلی فضای داخلی سیلندرهاست. در نظر داشته باشید که موتور درون‌سوز از ترکیب سوخت و هوا برای اشتعال داخل سیلندرها استفاده می‌کند. طبیعتاً یک موتور بلوک بزرگ‌تر با سیلندرهای بیشتر و حجیم‌تر می‌تواند اکسیژن و سوخت بیشتری را دریافت کند و با مصرف سوخت بیشتر قدرت بالاتری تولید نماید. با دانستن تعداد سیلندرهای یک موتور و همچنین قطر سیلندر و کورس پیستون داخل هر سیلندر می‌توان حجم موتور را بر اساس واحدهای لیتر یا سی‌سی به دست آورد. همان‌طور که می‌دانید هر لیتر برابر با ۱۰۰۰ سی‌سی است هرچند برای ساده‌سازی و بیان بهتر، اعداد به دست آمده به سی‌سی معمولاً گرد می‌شوند؛ مثلاً اگر حجم موتور خودرو ۲۱۳۹ سی‌سی باشد خودروسازان در بیان آن به لیتر معمولاً عدد ۲.۱ لیتر را بیان می‌کنند. از طرفی بد نیست بدانید هر لیتر برابر با حدود ۶۱ اینچ مکعب است و بنابراین در صورت نیاز می‌توان حجم موتور را با واحد سیستم امپریال نیز بیان کرد.