صافی سوخت یا فیلتر بنزین چیست و خرابی آن چه نشانه‌هایی دارد؟

کهنگی این قطعه کوچک می‌تواند مصرف سوخت خودرو شما را بالا ببرد.

تمام خودروهای درون‌سوز به سوخت نیاز دارند. هر چند این سوخت از طریق جایگاه مخصوص و نازل وارد باک بنزین می‌شود اما گاه دارای ناخالصی‌هایی است که می‌تواند برای پیشرانه خودرو آسیب‌زا باشند. خوشبختانه مهندسان خودرو راهی برای مقابله با این ناخالصی‌ها پیدا کرده‌اند و آن را صافی بنزین یا فیلتر سوخت نام‌گذاری کرده‌اند. در ادامه با این بخش کوچک اما مهم آشنا خواهیم شد و می‌بینیم که خرابی آن چه نشانه‌هایی را در خودرو ایجاد می‌کند. اما پیش از هر چیزی بهتر است به چیستی و هدف طراحی آن نگاهی دقیق‌تر داشته باشیم.

فیلتر بنزین یا صافی سوخت چیست؟

پیشرانه خودرو برای تولید نیرو به سوخت نیاز دارد. سوخت ترکیب‌شده با هوا از وارد سیلندرهای خودرو می‌شود و طی یک عملیات چهار مرحله‌ای آتش می‌گیرد و پیستون درون سیلندر را جابه‌جا می‌کند. عملیات یادشده هم انرژی حرکتی را تولید می‌کنند تا خودرو بتواند چرخ‌هایش را حرکت دهد. عوامل گوناگونی روی دسترسی راننده به قدرت موتور تاثیر دارند که یکی از آن‌ها، کیفیت سوخت وارد شده به موتور است.

حتی اگر از تمیزترین و مجهزترین مراکز سوخت‌رسانی هم سوخت‌گیری کرده باشید، ممکن است سوختی را در باک خودروی خود بریزید که ناخالصی دارد. مشخصا این سوخت اگر مستقیما وارد پیشرانه شود، درست نخواهد سوخت و در نتیجه قدرت حداکثری پیشرانه را کاهش می‌دهد. راهکار رفع این عارضه، استفاده از فیلتر سوخت است.

استفاده از فیلتر بنزین چه اهمیتی دارد؟

استفاده از فیلتر بنزین سالم و تمیز در وهله نخست به سلامت پیشرانه خودرو شما کمک می‌کند و از این طریق، هم عملکرد خودرو را بهبود می‌بخشد و عمر آن را افزایش می‌دهد؛ چراکه در صورت نبودن آن، ذراتی چون گردوخاک، خرده فلز یا تکه‌های اکسید فلز و نم وارد سیستم سوخت‌رسانی خواهند شد. همین مسئله به حفظ سلامت قطعات سیستم سوخت‌رسانی هم کمک می‌کند. در سوی دیگر، سوختن کامل بنزین در موتور می‌تواند سطح آلایندگی منتشرشده توسط آن را کاهش دهد.

فیلتر سوخت خودروی انرژکتوری و کاربراتوری

مشخصا این نوع سیستم سوخت‌رسانی با هم تفاوت‌هایی دارند اما هر دو از این فیلتر خیاتی استفاده می‌کنند. در خودروهای کاربراتوری قدیمی‌تر، سوخت‌رسانی از طریق ژیگلورهای کاربراتور به مجرای خروج سوخت می‌رسد. این مجراها قطر چندان زیادی ندارند؛ پس از ناخالصی زیادی در بنزین باشد می‌تواند راه عبور سوخت را در این قسمت مسدود کند و خرابی به بار بیاورد.

اهمیت فیلتر بنزین در خودروهای انژکتوری چند برابر می‌شود. از آنجا که سیستم تزریق سوخت در این خودروها، ترکیب هوا و بنزین را به‌صورت پودر و بسیار فشرده از سوپاپ‌ها وارد سیلندر می‌کند، کوچک‌ترین حجم از ناخالصی می‌تواند باعث گرفتگی این بخش‌ها شود و در کنار افت عملکرد خودرو، خرابی ان را به‌همراه داشته باشد.

فیلتر بنزین خودرو کجا قرار گرفته است؟

به‌خاطر ساختار متفاوت، جایگاه این بخش در خودروهای مختلف فرق دارد. تنها می‌توان اطمینان داشت که هر جا باشد، در مسیر سیستم سوخت‌رسانی قرار خواهد گرفت؛ جایی که بنزین از باک به سمت موتور حرکت می‌کند. به‌طور کلی می‌توانید فیلتر بنزین خودروی خود را زیر خودرو نزدیک به مخزن سوخت، درون محفظه موتور یا نزدیک به پیشرانه پیدا کنید.

در خودروهای جدیدتر، باک برای فیلتر کردن بنزین شامل یک توری می‌شود که نقش صافی را بازی می‌کند اما فیلتر اصلی پس از پمپ بنزین خودرو قرار می‌گیرد.

ساختار فیلتر بنزین

اینن فیلتر حیاتی ساختار چندان پیچیده‌ای ندارد و می‌توانید با مشاهده، آن را به‌خوبی درک کنید. صافی سوخت به‌طور کلی شامل یک پوسته محافظ بیرونی فلزی (یا پلاستیکی) می‌شود که میزبان لوله ورود و خروج شده است و از صافی درونی خود محافظت می‌کند. خود فیلتر یا صافی ممکن است از جنس موادی چون کاغذ، نمد یا پارچه تهیه شده باشد که به‌ فرم چین‌دار یا پره‌دار در آمده است. بنابراین فیلتر مانند یک پرده چین‌دار استوانه‌ای درون محفظه قرار گرفته و انجام وظیفه می‌کند.

انواع فیلتر بنزین

این فیلترها دو نوع کلی دارند؛ نخست فیلترهای کارتریجی هستند و نوع دوم غیرکارتریجی. نوع اول بدنه‌ای فلزی دارد و قابلیت باز و بسته‌شدن را به اپراتور تعمیرکار یا… می‌دهد. تنها کاری که برای تعویض این قطعه لازم است انجام شود، باز کردن محفظه و تعویض فیلتر داخلی محسوب می‌شود. در نسخه غیرکارتریجی تمام مجموعه با بدنه فلزی یا پلاستیکی از خودرو جدا شده و با نمونه تازه جایگزین می‌شود.

اگر فیلتر بنزین را به موقع عوض نکنم چه می‌شود؟

تاکنون گفتیم که استفاده از فیلتر بنزین چه اهمیتی دارد و می‌تواند چه تاثیر به سزایی بر عملکرد پیشرانه خودروی شما داشته باشد. پس می‌دانیم که این قطعه روی استهلاک خودرو تاثیرگذار است. اگر فیلتر بنزین به موقع عوض نشود، می‌تواند کاهش بازده موتور، جرم‌گرفتن انژکتورها، کاهش عمر پمپ بنزین، خرابی سنسور اکسیژن، زنگ‌زدگی و خوردگی سیلندرها و حتی سوختن سوپاپ را در پی داشته باشد. بنابراین تعویض به موقع آن را جدی بگیرید.

کی باید فیلتر بنزین خودرو را عوض کنم؟

هر چند این زمان در هر خودرو متفاوت است و معمولا دفترچه‌های راهنمای فنی خودرو به آن اشاره خواهند کرد اما عمر متداول یک فیلتر بنزین حدود ۱۵ هزار کیلومتر است. شرکت سازنده زمان تعویض آن را به خریدار می‌گوید؛ بهتر است به آن توجه داشته باشید.

علائم خرابی فیلتر بنزین

اگر این قطعه به هر دلیلی خراب شود یا عمر مفید آن پس از مدتی به پایان برسد، عملکرد موتور دچار تغییر می‌شود و قدرت کاهش می‌یابد. گاهی ممکن است چراغ چک ماشین روشن شود؛ درحالی‌که خودروی شما هیچ نقص فنی ندارد. اگر خودرو در بار اول درست روشن نشود و ناقص استارت بخورد، احتمالا فیلتر بنزین شما نیاز به تعویض دارد.

از دیگر نشانه‌های خرابی این قطعه می‌توان به ریپ‌زدن در حرکت، دشواری و تقلای پیشرانه در حالت بی‌حرکت، افزایش مصرف سوخت و افت غیرعادی دور موتور/ خاموش شدن خودرو در حالت ایستاده اشاره کرد. بنابراین توصیه می‌کنیم تعویض این قطعه ساده و نه‌چندان گران‌قیمت را حتما جدی بگیرید. اگر شما هم درباره این قطعه یا تعویض آن اطلاعات یا تجربه‌ای دارید، آن را از طریق بخش نظرات با ما و سایر مخاطبان پدال در میان بگذارید.