اکثر رانندگان از اهمیت سیستم ترمز خودرو آگاه هستند اما شاید با طول عمر قطعات گوناگون آن آشنا نباشند. به همین خاطر در پدال تصمیم گرفته‌ایم تا به این مبحث بپردازیم.
اکثر افراد به محض رسیدن به سن ۱۸ سالگی سراغ اخذ گواهینامه رانندگی می‌روند اما تعداد معدودی از آن‌ها با مسائل فنی خودرو و تشخیص مشکلات آن آشنا هستند. البته نیازی به نگرانی نیست چراکه خودروها را می‌توان جادوی مهندسی با قطعات مکانیکی بسیار زیادی دانست که یاد گرفتن عملکرد همه آن‌ها چندین سال زمان میبرد. اکثر رانندگان به‌صورت روزمره از خودرو استفاده می‌کنند و توجهی به مسائل گوناگون آن ندارند اما همه باید از دانش پایه درباره وسایل نقلیه برخوردار باشند. با اینکه برخی قطعات خودرو به ندرت نیاز به توجه و نگهداری دارند اما لنت و دیسک ترمز جزو مهم‌ترین قطعاتی هستند که با گذشت زمان مستهلک می‌شوند و باید به‌طور منظم تعویض شوند. بدون سرویس و نگهداری مطلوب امکان از کار افتادن ترمز و وقوع تصادفات وحشتناک وجود دارد. اگر می‌خواهید بدانید طول عمر سیستم ترمز خودرو چقدر است با ما همراه باشید.
پیش از آنکه جگوار با تولید خودروی C تایپ تکنولوژی ترمز صنعت خودرو را برای همیشه تغییر دهد، وسایل نقلیه از ترمزهای کاسه‌ای استفاده می‌کردند. این ترمزها راندمان پایینی داشتند و به همین خاطر رسیدن به ترمزهای دیسکی و بادی قدرت توقف بیشتری را فراهم ساخت. لنت و دیسک ترمز جزو اصلی‌ترین قطعات سیستم ترمز خودرو هستند و در کنار آن‌ها قطعات دیگری همچون کالیپرها و روغن ترمز نیز وجود دارند. با حرکت خودرو، دیسک ترمز به همراه چرخ می‌چرخد و لنت‌ها نیز در دو طرف دیسک و درون کالیپر قرار دارند. زمانی که راننده پدال ترمز را فشار می‌دهد روغن ترمز داخل کالیپر باعث فشرده شدن لنت‌ها به دیسک‌ها می‌شود که نتیجه آن ایجاد اصطکاک، کاهش سرعت چرخش چرخ‌ها و نهایتاً توقف خودروست. این عمل استهلاک لنت و دیسک را به همراه دارد و در انتها هر دو قطعه باید تعویض شوند. به همین خاطر است که تعویض لنت ترمز و دیسک یا روتور اهمیت زیادی دارد.
همچنین بخوانید: راهنمای جامع خرید لنت ترمز؛ بهترین برندهای ایرانی و خارجی
اما طول عمر سیستم ترمز خودرو چقدر است؟ قانون سفت و سختی برای طول عمر این سیستم وجود ندارد اما اکثر لنت‌های ترمز تا حدود ۳۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر دوام می‌آورند هرچند طول عمر برخی لنت‌ها به دلیل استفاده از مواد بی‌کیفیت بسیار سریع‌تر به پایان خواهد رسید. البته سبک رانندگی افراد نیز روی طول عمر این قطعه تأثیر به سزایی دارد. به‌طور مثال اگر شما به‌طور مداوم از ترمز خودرو در ترافیک شهری استفاده کنید لنت ترمز سریع‌تر مستهلک خواهد شد. با پیشرفت تکنولوژی احتمال افزایش طول عمر لنت ترمز نیز وجود دارد. باید دانست لنت ترمز خودروهای برقی معمولاً طول عمر بیشتری دارد زیرا آن‌ها کمتر از ترمزهای فیزیکی استفاده می‌کنند و بجای آن دارای موتورهای برقی هستند که کنترل بیشتری روی چرخ‌ها دارند. این موتورها می‌توانند با کمترین میزان استفاده از ترمز اصلی خودرو سرعت را کاهش داده و نهایتاً خودرو را متوقف کنند. البته از طرفی خودروهای برقی سنگین‌تر از مدل‌های بنزینی هستند و باید از ترمزهای بزرگ‌تر استفاده کنند. این کار شاید به معنی هزینه بیشتر تعویض قطعات سیستم ترمز خودروهای برقی باشد.
نکته دیگر اینکه انواع مختلف ترمزها دارای طول عمر متفاوتی هستند و اصلی‌ترین موضوع را می‌توان جنس قطعات تولیدی دانست. قبلاً در پدال گفته‌ایم که لنت‌های ترمز در سه نوع اصلی ارگانیک، فلزی و سرامیکی تولید می‌شوند. لنت‌های ارگانیک ارزان‌ترین لنت‌ها هستند و از لاستیک و فایبرگلاس تولید می‌شوند و با اینکه مواد یاد شده زودتر مستهلک خواهند شد اما در عوض باعث افزایش طول عمر دیسک می‌شوند. لنت‌های فلزی از ۳۰ تا ۷۰ درصد فلز تولید شده‌اند و دوام بیشتری دارند اما تأثیر بیشتری هم روی دیسک می‌گذارند. لنت‌های سرامیکی بیشترین طول عمر را دارند و معمولاً در خودروهای پرفورمنس بکار می‌روند. البته جالب اینکه اولین خودروی جاده‌ای مجهز به لنت‌های ترمز سرامیکی یک سوپر اسپرت نبوده بلکه مرسدس CL 55 بوده است. لنت‌های سرامیکی علاوه بر اینکه طول عمر بیشتری دارند در شرایط سخت‌تر دمایی هم کارایی خوبی را نشان می‌دهند و به همین دلیل گران‌تر هستند. البته خودروهای عادی بهتر است از لنت‌های فلزی و ارگانیک استفاده کنند و نیازی به صرف هزینه بیشتر برای خرید لنت‌های سرامیکی نیست.
یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که طول عمر سیستم ترمز خودرو را تحت تأثیر قرار می‌دهد عادات رانندگی است. ترمزهای سنگین پشت سر هم و شتاب گیری‌های خشن و استرس غیرضروری وارده به لنت‌ها می‌توانند استهلاک آن‌ها را تسریع بخشد. در مقابل باید گفت رانندگی عادی و آرام به افزایش طول عمر قطعات ترمز کمک می‌کنند زیرا نیازی به توقف‌های مکرر نیست. این کار کاهش مصرف سوخت را نیز به همراه خواهد داشت. نوع خودرو و وزن آن نیز جزو فاکتورهای مهم دیگر است. خودروهای سنگین‌تر نیازمند انرژی بیشتر برای کاهش سرعت هستند و این امر استهلاک زودتر لنت‌ها را به همراه دارد. برای مثال لنت ترمز کامیون‌ها بسیار زودتر از لنت ترمز خودروهای سواری و سبک‌تر تعویض می‌شود. مشکلات زیست‌محیطی همچون رطوبت و دمای بالا نیز روی عملکرد و طول عمر لنت‌ها تأثیر می‌گذارد. بسیاری از مکانیک‌ها توصیه می‌کنند قطعات سیستم ترمز به‌صورت ماهانه بررسی و سرویس شوند. با این کار هرگونه مشکلی سریعاً تشخیص داده شده و علاوه بر کاهش هزینه‌ها، ایمنی سرنشینان نیز تضمین می‌شود.
اما نشانه‌های رایج استهلاک قطعات سیستم ترمز چیست؟ برای اینکه نشانه‌های تمام شدن لنت‌ها و دیسک‌ها را بدانید نیازی نیست مکانیک باشد. مواردی همچون صدای زیاد لنت‌ها حین ترمز گرفتن، کشیدن خودرو به یک سمت در زمان استفاده از ترمز، لرزش پدال، احساس اسفنجی پدال ترمز، افزایش فاصله توقف، روشن شدن چراغ هشدار ترمز در پشت آمپرها و… جزو نشانه‌های استهلاک لنت و دیسک ترمز هستند. سرویس و نگهداری روتین قطعات ترمز اهمیت زیادی دارد. واضح است که طول عمر همه ترمزها ۳۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر نیست و بنابراین باید همواره آن‌ها را بررسی و در صورت لزوم تعویض کرد. بررسی میزان روغن ترمز نیز حیاتی است و نادیده گرفتن آن می‌تواند باعث از کار افتادن کل سیستم ترمز خودرو شود. بهتر است روغن ترمز را هر ۲ تا ۳ سال تعویض کنید تا عملکرد آن حفظ شود. همچنین جلوگیری از خوردگی و یا آسیب قطعات به ویژه در فصل زمستان اهمیت دارد.
همچنین بخوانید:
سؤالات پرتکرار
- لنت‌های ترمز را هر چند وقت یک‌بار باید تعویض کرد؟
موعد مقرری برای تعویض لنت‌ها وجود ندارد چراکه فرا رسیدن زمان تعویض آن به عواملی همچون نوع لنت ترمز فعلی، مدل خودرو و عادات رانندگی بستگی دارد. البته به‌طورکلی طول عمر لنت ترمز بین ۳۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر است.
- از کجا بدانیم که ترمزهای خودرو باید تعویض شوند؟
برخی از نشانه‌های رایج این امر وجود صدا در لنت‌ها، کشیده شدن خودرو به یک سمت حین ترمز گرفتن، افزایش فاصله توقف و همچنین حالت اسفنجی پدال ترمز است.
- آیا لنت ترمز می‌تواند تا ۱۰۰ هزار کیلومتر کار کند؟
بله اما احتمال چنین چیزی پایین است و توصیه هم نمی‌شود. تعویض به موقع لنت ترمز و استفاده از نمونه‌های باکیفیت به شدت توصیه می‌شود زیرا ارتباط مستقیم با ایمنی و جان سرنشینان دارد.
amirboss
۲۲ بهمن ۱۴۰۳با تشکر از مقاله و زحمات آقای احمدزاده.
یه نکته که هست اینه که از نظر فنی قدرت ترمزگیری ترمزهای کاسه ای از ترمزهای دیسکی بالاتره و بهتر می‌تونه حرکات چرخ رو کنترل کنه اما عیوب بزرگی که داره مشکل خنک کاری، وزن و پیچیدگی بیشتر درکنار هزینه تولید بالاتر این سیستم هست که تو دنیا بغیر از ایران عزیز منسوخ شده.
Arash2009
۲۲ بهمن ۱۴۰۳کاسه ای بهتره؟ شوخی می کنی
خدا داند....
۲۲ بهمن ۱۴۰۳از موتوری جنس نگیر
خدا داند....
۲۲ بهمن ۱۴۰۳استاد تا حالا کجا یودی
علی
۲۳ بهمن ۱۴۰۳متاسفانه یکی از بی تجرگی ها و خامی های من در اوایل خرید ماشین نصب دیسک سوراخ دار یا به اصطلاح اسپرت بود، با توجه به مقایسه ای که با ماشین مشابه در مسیر مشابه داشتم متاسفانه با لنت یکسان عملکرد دو ماشین هیچ تفاوتی نداشت و حتی لنت و دیسک های من بعد از سرپایینی شدید داغ شدند و ماشین هم مدل با همین سبک رانندگی لنت و دیسک مشکلی پیدا نکردند.
پ ن: چند روز پیش ماشین رو برده بودم بازدید لنت و دیسک و جلوبندی یه سمند مدل 96 با 160 تا کار اومد هنوز تمام لنت ها و دیسک های ماشین فابریک بودند و به گفته مکانینگ لنت های ماشین هنوز 20درصد دیگه داشتند! ماشین مدل 401 من بعد از 20 تا کار دیسک و لنت هم جلو هم عقب مرخص شدند …