آب رادیاتور نقشی اساسی در خنک‌سازی موتور خودرو دارد و درصورت نادیده گرفتن تعویض آن، پیامدهای ناخوشایندی را برای مالک به بار می‌آورد.
اولین نتیجه و حاصل احتراق در موتورهای درون‌سوز گرما محسوب می‌شود. همه این حرارت و گرما به کار تبدیل نمی‌شود و نه‌نتها مفید نیست، بلکه برای سیستم موتور و خودرو ضرر هم دارد. بنابراین مهندسان سازوکار سیستم‌های خنک‌کن را در خودروها تدارک دیده‌اند که با گردش مایع یا همان آب رادیاتور در لوله‌ها اقدام به خنک‌سازی موتور و رفع حرارت اضافه می‌کند.
آب رادیاتور مخلوطی از آب مقطر و مواد افزودنی مانند ضد یخ، ضد جوش و ضد خوردگی به شمار می‌رود که به مرور زمان و در اثر گذر از بخش‌های گرم خودرو، کیفیت خود را از دست میدهد و طبیعتا نیازمند تعویض خواهد بود.
چرا باید آب رادیاتور را تعویض کنیم؟
می‌دانیم که آب رادیاتور وظیفه خنک‌سازی را برعهده دارد؛ پس در صورت درست کار نکردن این جزء و عدم توانایی آن در جذب حرارت از بخش‌های داغ موتور خودرو، عملکرد کلی خودرو با افت و نقیصه روبه‌رو خواهد شد. داغ کردن موتور و افزایش حرارت آن می‌تواند نخستین نشان مشکل در آب رادیاتور یعنی افت کیفیت یا حتی کم شدن آن باشد. لازم است که تعویض آب رادیاتور را به‌عنوان یک سرویس دوره‌ای در نظر داشته باشید و آن را جدی بگیرید.
زمان مناسب تعویض آب رادیاتور
باید در نظر داشته باشید که زمان مناسب تعویض آب رادیاتور به نوع خودروی شما بستگی دارد اما متخصصان عددی نسبی را برای همه خودروها درنظر گرفته‌اند. آن‌ها توصیه می‌کنند آب رادیاتور را بعد از هر ۴۸ هزار کیلومتر یا دو سال تعویض کنید. باز هم در نظر داشته باشید که این رقم بسته به خودرو می‌تواند تا ۹۶ هزار کیلومتر هم به درازا بکشد. ملاک اصلی خودروی شما خواهد بود.
روش تعویض آب رادیاتور
تاکنون با علت نیاز به تعویض آب رادیاتور آشنا شده‌اید. حال که از تعویض آب رادیاتور خودرو خود اطمینان حاصل کرده‌اید باید به این نکته توجه داشته باشید که اگر از پایه کارهای مکانیکی خودرو سر در نمی‌آورید بهتر است خودرو را برای تعویض آب رادیاتور به نزد متخصص مکانیک ببرید. درغیر این صورت، باید بدانید که روند تعویض آب رادیاتور در خودروهای متفاوت چندان فرق خاصی ندارد و می‌توانید با درک اصول آن، خودتان این کار را انجام دهید.
تهیه آب رادیاتور
ابتدا باید از میزان مایع خنک‌کن لازم در مخزن آب رادیاتور خودرویتان آگاهی داشته باشید؛ برخی خودروها تنها ۵ قسمت و برخی دیگر تا ۱۴ قسمت مایع خنک‌کننده لازم دارند. به‌طور معمول، آب رادیاتور آماده در بازار موجود است و کار شما را راحت می‌کند اما اگر تمایل دارید خودتان آب مقطر را با مایع خنک‌کن مخلوط کنید، بهتر است از نسبت ۵۰:۵۰ استفاده کنید.
آماده‌سازی اولیه و ایمنی کار
پس از تهیه آب رادیاتور مناسب، در سطحی خشک خودروی خود را پارک کنید و حتما مواظب اعضای بدن مانند چشم و دستان خود در تماس با آب رادیاتور و بخار آن باشید. برای باز کردن در مخزن آب رادیاتور باید حتما خودروی خود را خاموش کرده و تا سردشدن کامل موتور صبر کنید که بسته به نوع خودرو و دمای محیط حتی ممکن است تا یک و حتی چند ساعت کامل هم به درازا بکشد.
کاهش دمای موتور فرایندی زمان‌بر به شمار می‌رود چراکه دمای آن ممکن است تا ۱۰۰ درجه هم افزایش پیدا کند. از آنجا که فرایند عملکرد رادیاتور این‌گونه است که آب را دور مناطق داغ خودرو می‌چرخاند و سپس با خنک‌سازی‌اش دوباره آن را به موتور می‌فرستد، حتما مخزنی حاوی بخارهای بسیار داغ خواهد داشت. اگر زمان کافی برای خنک‌سازی سپری شده و فکر می‌کنید رادیاتور خنک شده است، پیش از باز کردن آن با دست و با احتیاط بسیار بدنه آن را لمس کنید تا از خنک‌شدن حتمی آن اطمینان حاصل شود.
پیش از تخلیه آب رادیاتور
می‌توانید با قطع پایانه منفی باتری، برق خودرو را از کار بیاندازید چراکه در روند تعویض آب رادیاتور کاری با سیستم‌های برقی ندارید. می‌توان از یک جک برای بالا آوردن خودرو استفاده کرد تا جایی که یک سطح زیر مخزن آب رادیاتور قرار گیرد و مایع خروجی را در خود جمع‌آوری کند. آب رادیاتور مایعی سمی برای انسان و حیوان به شمار می‌رود و برای محیط‌زیست هم خطر دارد پس بهتر است آن را در سطلی جمع کرده و به روش مناسب دفع کنید.
تخلیه مخزن آب رادیاتور
حال لازم است شلنگ خروجی آب رادیاتور را باز کنید که در بخش زیر خود منبع آب رادیاتور قرار دارد. پس از آن، در مخزن آب رادیاتور را باز می‌کنید و به این صورت آب کهنه تخلیه می‌گردد. این کار تا حد زیادی از آب را خالی می‌کند اما این به‌معنای شست‌وشو شدن مخزن یادشده نیست و برای این کار باید ابتدا شلنگ ورودی آن را از سمت ترموستات خودرو باز کرده و از طریق مجرای آن، درون رادیاتور را بشویید.
دقت کنید که پس از شستن مخزن آب رادیاتور حتما تمام اتصالات و شلنگ‌های جداشده را به‌خوبی و با دقت کافی محکم کنید تا عوامل نشتی یا هر نقص دیگری در عملکرد خودروتان ظاهر نشود.
ورود آب رادیاتور تازه
با شست‌وشوی مخزن یا تخلیه آب رادیاتور کهنه، معمولا لازم می‌شود تا دو پیچ هواگیری در پیش و پس از مسیر ترموستات را هم باز کنید. سپس آب رادیاتور تازه را از طریق منبع انبساط وارد کنید. این روند را تا جایی ادامه دهید که ته‌مانده آب درون موتور به‌طور کامل از پیچ هواگیری خارج شده و مایه تمیز بدون حباب در پیچ‌های یادشده سرازیر شود.
سپس یکی از پیچ‌ها را بسته و جهت اطیمنان کمی آب دیگر اضافه کنید؛ با این کار هرگونه هوای ناخواسته از طریق پیچ‌ها تخلیه خواهد شد. پس از این مرحله، پیچ دوم را هم ببندید و با پایان کار، در مخزن آب رادیاتور را محکم کنید.
ضدیخ و هواگیری پایانی
با تعویض آب رادیاتور، پشت فرمان خودروتان بنشینید و آن را روشن کنید. از حرکت دادن خودرو خودداری کنید و تا زمانی که فن خودرو یک بار کامل روشن و خاموش می‌شود، بگذارید موتور روشن بماند. سپس آن را خاموش کرده و منتظر سرشدن آن بمانید. با سردشدن کامل موتور برای بار دوم، در مخزن انبساط و پیچ‌های هواگیر را باز کرده و ۲ تا ۴ لیتر ضدیخ (بسته به حجم موتور) به آن اضافه کنید. با افزودن ضدیخ، پیچ‌های هواگیر را دوباره محکم کرده و منبع آب رادیاتور را تا نشانگر «Maximum» پر کنید.
در این مرحله یک‌بار دیگر عملیات روشن/ خاموش کردن خودرو را انجام دهید و به فن اجازه چرخاندن آب رادیاتور را بدهید. اگر احیانا سطح مایع خنک‌کن پایین آمده بود، آن را دوباره با افزودن ضدیخ به نشانگر ماکزیمم برسانید. به این کار، عملیات هواگیری با موفقیت به پایان رسیده است. به یاد داشته باشید که برای هر بار باز کردن مخزن آب رادیاتور باید برای سرد شدن خودرو زمانی را صرف کنید.
علت تعویض آب رادیاتور چیست؟
آب رادیاتور مایع اصلی خنک‌کننده موتور خودرو شما به شمار می‌رود. این محلول با گردش در بخش‌های گوناگون موتور و جذب گرمای اضافه، تعادل دمایی موتور احتراقی خودرو شما را تامین کرده و خود با افزایش دما روبه‌رو می‌شود. در گذر زمان، کیفیت این محلول افت می‌کند و دیگر کارایی لازم را همچون روزهای اول ندارد؛ بنابراین به‌منظور جلوگیری از داغ‌شدن بیش از اندازه موتور خودرو و خرابی‌های ناشی از آن، باید حواستان به آب رادیاتور باشد.
برای تعویض آب رادیاتور چه نکاتی را باید رعایت کرد
به‌طور خلاصه، تخلیه کامل آب رادیاتور کهنه و توجه به نحوه دفع آن، شست‌وشوی ترجیحی مجراها و مخزن آن، سرد بودن خودرو برای هر بار باز کردن در مخزن آب رادیاتور و انجام عملیات هواگیری ضروری‌ترین بخش‌های موردتوجه در فرایند تعویض آب رادیاتور هستند که باید رعایت شوند. اگر انجام این کارها شما را بیش از اندازه به دردسر می‌اندازد یا تخصص لازم برای پیش‌برد مراحل یادشده را ندارید، توصیه می‌کنیم به متخصص مکانیک مراجعه کنید.
اگر شما هم در این زمینه تجربه یا دانشی دارید، آن را از طریق بخش نظرات با ما و سایر مخاطبان پدال در میان بگذارید.
ممد ژانگولر
۲۴ خرداد ۱۴۰۲مطلب بیست. داداشا توجه کنن خودروهای برقی همین دنگ و فنگ هم نداره
Real
۲۵ خرداد ۱۴۰۲پس باتری ها موتور با چی خنک میشه بخارییشون و فلان شاید مقدارش بیشترم باشه
رحیم
۲۴ خرداد ۱۴۰۲تا جایی که فهمیدم انواع مدلهای ام وی ام x33 پیچ هواگیری ندارن، کسی میدونه چطور باید هواگیری بشن؟
Ali
۲۴ خرداد ۱۴۰۲بالا ترین شلنگ رو در نظر بگیر! یعنی شلنگی که نسبت به بقیه شلنگ ها و یا نسبت به موتور محل قرار گیریش بالاتر هست رو پیدا میکنی و از اون سری که بالا تره بستش رو باز میکنی و اب میریزی تا از اون سر بزنه بیرون و بست رو بیندی! میشه اب بریزی و روشن کنی تا جابجا بشه و ابش رو پر کنی! میشه بزاری به فن برسه و روشن شد یا به عبارتی موقعی که ترموستات باز با احتیاط در رادیاتور رو باز کنی و سریع آبش رو پر کنی! البته قبلش تو خاموشی و خنکی ماشین باید مدام اب بریزی و تو رادیاتور فوت کنی تا اب بره پایین تر و جابجا بشه و اب بریزی! درکل کلی روش سامورایی و سنتی و صنعتی وجود داره!😂
SS
۲۴ خرداد ۱۴۰۲متاسفانه یک مکانیک که خیلی به سیستم ماشین های جدید آشنا نبود این روش باز کردن بالاترین شلنگ رو روی ماشین انجام داد و انقدر آب ریخت که ظاهرا سیستم overfill شده بود و آب درست جریان پیدا نمیکرد و ماشین بعد ده دقیقه جوش آورد. داخل دفترچه فنی ماشین های مدرن هم هیچ اشاره ای به باز کردن شلنگ ها برای هواگیری نشده. این رو در نظر داشته باشید
SS
۲۴ خرداد ۱۴۰۲خیلی از ماشین های مدرن چیزی به نام پیچ هوا گیری ندارن
بعد از تخلیه رادیات اون رو پر میکنن و موتور رو روشن میکنن تا زمانی که دمای موتور خیلی بالا نرفته و جوش نیامده درب رادیات رو باز گذاشته آب اضافه میکنن و اجازه میدن هوا از درب رادیات خارج بشه. اگر سر ماشین روی جک و خرک قرار بگیره و به طور کلی درب رادیات در ارتفاع بالاتری نسبت به بقیه اجزا باشه و رادیات بخاری رو هم در مدار قرار بدید هواگیری بهتر انجام میشه.
اما در هر صورت یه بخشی از هوا داخل سیستم میمونه که خود سیستم خنک کننده با کمک منبع انبساط اون رو خارج میکنه البته باید منبع انبساط رو چند بار چک کنید تا اگر آب بیشتری نیاز هست به اون اضافه کنید.
محمود
۲۴ خرداد ۱۴۰۲ماشین‌هایی که منبع انبساط دارن نیازی به هواگیری ندارن و اون شلنگ که روی درب منبط انبساط هست بعد از چند دقیقه کار کردن موتور، هوای اضافه رو خارج میکنه
Real
۲۵ خرداد ۱۴۰۲پراید هم پیچ هواگیری نداره سیستم باز هواگیری خودکار دارن فقط باید مخزنو پر کنی
محمد
۲۴ خرداد ۱۴۰۲یه توصیه به دوستان
خیلی‌ها به این عقیده دارن که آب میعان شده کولر برای رادیاتور مناسبه
حتی بسیاری از مکانیک ها و رادیاتور سازها هم توصیه میکنن
البته چون سنتی کار میکنن و بصورت علمی نمیدونن چه بلایی سر رادیاتور و قطعات فلزی مسیرش میاره
آب کولر بخاطر خلوص بالا،خاصیت خورندگی بسیار بالایی داره و هرگز برای رادیاتور استفاده نکنید
محمود
۲۴ خرداد ۱۴۰۲چند سال پیش نمی‌دونستم و یک بار اب کولر گازی رو ریختم تو رادیات که اون قسمت فلزی نشانگر حداکثر اب که داخل رادیاتور بود رو رسما حذف کرد!
بعد درباره‌ش خوندم و فهمیدم که وقتی آب مقطر در معرض هوای آزاد قرار بگیره به شدت اسیدی میشه و اگه از قبل ابی داخل رادیات نباشه حتی براحتی رادیات رو سوراخ میکنه
محمد
۲۴ خرداد ۱۴۰۲دقیقاً….مرسی از اینکه تجربتو به اشتراک گذاشتی🙏
Real
۲۵ خرداد ۱۴۰۲عزیز من نادانسته چرا چیزی میگی اب مقطر چطور تو تماس با هوا اسیدی میشه کاش سعی کنیم اطلاعات نداریم لاقل بقیه رو گمراه نکنیم
Real
۲۵ خرداد ۱۴۰۲مثلا خلوص بالا یعنی چی یعنی مقطر دیگه که حتما باید مقطر استفاده بشه اب کولر گازی چون از فین های رادیاتور رد میشه ذرات ریز زیادی از جمله گردوخاک داره که برا رادیاتور مناسب نیست درصورت نبود اب مقطر خالص اب تصفیه کن با tds حداکثر 20 بهترین گزینه هست
علی
۲۴ خرداد ۱۴۰۲بسیار مفید بود تشکر میکنم
مازیار
۲۴ خرداد ۱۴۰۲حتما فقط از سیال مخصوص سیستم خنک کن استفاده کنید. آب شیر علیرغم اینکه بدون املاح دیده میشه چنان رسوباتی تحویل کانالهای موتور و سرسیلندر میده که تا نبینین باورتون نمیشه
رجب
۲۵ خرداد ۱۴۰۲آب را دوبار بجوشانیدو بعد سرد شدن آب رادیاتور سالمی به ما میدهد راحت ترین کار ،،یه بار می‌جوشانیم و بعد سرد شدن یه بار دیگه می‌جوشانیم ،،
منوچهر
۲۶ خرداد ۱۴۰۲سلام آب مقطر آب خالص است و امکان ندارد در معرض هوا اسیدی شود چرا چون باید یکی از عناصر درون آن قرار دهید
مسعود
۲۶ خرداد ۱۴۰۲وقتی آب رادیاتور استاندار دربازار هست،دیگه اینهمه داستان نداره؟ تشکراز کارشناس،بسیارمفیدبود
sina
۷ مرداد ۱۴۰۳بنظرم 4 لیتر آب مقطر و 4 لیتر ضد یخ و ضد جوش برند پارس( قوطی فلزی) میکس خوبیه .حدود 2 لیتر اضافه هم میاد برای سر ریز در آینده
Abi
۶ شهریور ۱۴۰۳استفاده از آب کولر تنها برای خنک کنندگی کافی نیست و حتما باید با 50% دیگر ضدیخ میکس بشه تا بتونه خنک کنندگی ایجاد کنه ااما بنظرم تا وقتی آب رادیاتور استاندارد در بازار اونهم با قیمتی مناسب وجود داره چرا باید ریسک کنی که در پی اش ممکنه خسارات زیادی رو متحمل شی. باتشکر از کارشناس محترم.