کاتالیزور خودرو جزو قطعاتی است که شاید با گذشت زمان گرفته و مسدود شود. در این مقاله راهکارهایی برای تمیز کردن آن در خانه را بیان میکنیم.
نصب کاتالیزور یا مبدل کاتالیتیک خودرو از زمان تصویب قانون هوای پاک آمریکا در سال ۱۹۷۰ اجباری شده است. در کشور ما نیز کاتالیزور خودرو روی وسایل نقلیه گوناگون نصب میشود. کاتالیزورها برای کمک به کاهش آلایندگی وسایل نقلیه طراحی شدهاند و وجود آنها به خاطر انتشار گازهای ناشی از احتراق سوختهای فسیلی ضروری است. در واقع کاتالیزور یکی از اجزای داخلی سیستمهای کنترل آلایندگی مدرن خودروها به شمار میرود. اما باید دانست همه مردم طرفدار این سیستمهای جدید نیستند. در واقعیت، سیستمهای کنترل آلایندگی به خودروها کمک میکنند تا آلایندگی و مصرف سوخت کمتری داشته باشند اما این امر با نقاط ضعفی همراه است؛ مثلاً کاتالیزورها بسیار گرانقیمت هستند و به همین خاطر سارقانی وجود دارند که آنها را سرقت میکنند. به همین خاطر جایگزینی کاتالیزورها امری بسیار هزینهبر خواهد بود. نکته بعدی اینکه کاتالیزور نیز قطعهای مصرفی به شمار میرود و پس از مدتی مستهلک میشود و حتی اگر سرقت هم نشود شاید مالک مجبور به تعمیر و یا تعویض آن شود.
همین موضوع باعث شد ما به فکر انتشار مقالهای درباره تمیز کردن کاتالیزور خودرو باشیم. بیشک مالکان زیادی با این سؤال مواجه شدهاند که چگونه میتوان مبدل کاتالیتیک را در خانه تمیز کرد؟ این سؤالی مهم و رایج است چراکه تعمیر کاتالیزور هزینه زادی دارد هرچند همیشه نیازی نیست این کار را به مکانیک بسپارید. با برخی روشها در خانه میتوان تا حدی مشکلات این قطعه را رفع کرد؛ قبل از پرداختن به این موضوع می توانید مقالات مرتبط با این مقاله از جمله دلایل و علائم خرابی کاتالیزور و همچنین مزایا و معایب برداشتن کاتالیزور را مطالعه بفرمایید.
اما ابتدا بیایید به این سؤال پاسخ دهیم که چرا مالک خودرو باید بخواهد مبدل کاتالیتیک را تمیز کند؟ ما گفتیم که با گذشت زمان کاتالیزور خودرو مستهلک میشود. با اینکه قطعه موردبحث دوام بالایی دارد اما اکثر آنها حدود ۱۰ سال عمر دارند هرچند طول عمر مبدلهای کاتالیتیک به فاکتورهایی همچون سبک رانندگی، کیفیت سوخت مصرفی، چگونگی نگهداری خودرو و محیط بهکارگیری وسیله نقلیه بستگی خواهد داشت. حتی با وجود نگهداری بسیار خوب از خودرو نیز احتمال خرابی کاتالیزور وجود خواهد داشت. یکی از رایجترین دلایل خرابی این قطعه را میتوان زنگزدگی و مسدود شدن به دلیل وجود ذرات گوناگون داخل آن دانست. همچنین در صورت استفاده از سوخت بیکیفیت و یا دیگر عیوب فنی نیز امکان از کار افتادن مبدل کاتالیتیک وجود خواهد داشت. در این شرایط امکان تمیز کردن آن وجود خواهد داشت هرچند نباید انتظار عملکرد مناسبی را داشته باشید.
اما چگونه بفهمیم که کاتالیزور خودرو گرفته و مسدود شده است؟ تشخیص این امر کمی دشوار است و از جمله نشانههای آن میتوان به تک کار کردن پیشرانه، کاهش توان و شتاب خودرو و روشن شدن چراغ چک اشاره کرد. البته چنین نشانههایی به خاطر مشکلات و عیوب دیگر وسیله نقلیه هم پدیدار میشوند و به همین خاطر است که تشخیص ریشه اصلی مشکل امری چالشبرانگیز خواهد بود. در همین زمینه می توانید مقاله علت کاهش شتاب خودرو چیست؟ را مطالعه بفرمایید.
روش اول: استفاده از محلول آب و تمیزکننده
اگر تشخیص قطعی این بود که کاتالیزور خودرو مسدود شده است، یکی از مؤثرترین راهها برای رفع مشکل، قرار دادن آن در محلول تمیزکننده خواهد بود. البته مشکل این روش هم به جدا کردن قطعه از خودرو مربوط میشود به این معنی که شما باید زیر خودرو رفته و با باز کردن پیچ و اتصالات مربوط به مبدل کاتالیتیک، آن را جدا کنید. البته اگر خودرو دارای سیستم اگزوز افترمارکت بوده یا کاتالیزور قبلاً تعویض شده است، شاید مجبور شوید آن را ببرید. با جدا کردن قطعه موردبحث میتوانید فرایند تمیزکاری را شروع کنید. نوع تمیزکننده مورد استفاده به خود شما بستگی دارد. بسیاری از افراد مایع ظرفشویی یا پودر ماشین لباسشویی را انتخاب میکنند اما میتوان محصولات مخصوص پاککننده پیشرانه خودرو را نیز انتخاب کرد. علاوه بر تمیزکننده شما نیازمند یک ظرف بزرگ نیز خواهید بود تا کاتالیزور را درون آن قرار دهید.
با تهیه ظرف یاد شده، مقدار کافی از تمیزکننده را درون آن ریخته و آب کافی را نیز اضافه کنید. کاتالیزور را داخل محلول گذاشته و اجازه دهید حداقل به مدت ۲۴ ساعت درون آن باقی بماند. پس از گذشت یک روز، این قطعه را از محلول برداشته و با استفاده از آب پرفشار آبکشی کنید. سپس آن را بهطور کامل خشک کرده و مجدداً روی خودرو نصب نمایید.
روش دوم: استفاده از مکملهای سوخت
جدای روش یاد شده، یکی دیگر از روشهای محبوب برای تمیز کردن کاتالیزور خودرو بهکارگیری مکمل سوخت است. تمیزکنندههای مبدل کاتالیتیک نوعی مکمل سوخت هستند که برای جدا کردن دودهها و جرمهای شکل گرفته در داخل قطعه بکار میروند. این مکملها درون باک ریخته میشوند و با کارکرد خودرو درون سیستم سوخترسانی حرکت کرده و به مبدل کاتالیتیک میرسند تا ذرات و دودهها را پاک کنند. البته برخی افراد مؤثر بودن این مکملها را زیر سؤال بردهاند درحالیکه برخی نیز مدعی هستند از این روش پاسخ مناسب دریافت کردهاند. با این روش مجبور نیستید مبدل را از روی خودرو باز کنید.
تمیز کردن کاتالیزور خودرو همیشه کارساز نیست
باید دانست تمیزکاری این قطعه همیشه جواب نمیدهد چراکه پس از مدتی مشخص نمیتوان با استهلاک کاتالیزور مقابله کرد. در نظر داشته باشید که اگرچه قطعه موردبحث دوام بالایی دارد اما عمری همیشگی نداشته و حتی اگر مراقب خودروی خود هم باشید، کاتالیزور پس از حدود ۱۰ سال از کار خواهد افتاد. با این تفاسیر پس چرا باید دردسرهای تمیز کردن آن را به جان خرید؟ باید دانست ارزانترین کاتالیزور موجود در بازار قیمت چند میلیون تومانی دارد و بنابراین تمیز کردن آن منطقی خواهد بود. اگر هم تمیزکاری کاتالیزور مؤثر نبود شما چیز زیادی را از دست ندادهاید. در نهایت هم باید گفت حتی اگر تمیز کردن این قطعه مؤثر هم باشد، راهحلی موقتی خواهد بود و اگرچه چند ماهی خواهید توانست طول عمر آن را افزایش دهید اما به احتمال زیاد در آینده نزدیک مجبور به تعویضش خواهید شد.
hosen
۳ آذر ۱۴۰۳کار اصولی ترش اینه سر تایمش ببری عوضش کنی شستشو کارساز نیست واقعا
محمد هاشمی
۳ آذر ۱۴۰۳راه حل بهتر: حذف کاتالیزور+ریمپ😄
hosen
۳ آذر ۱۴۰۳معاینه فنی:سلام
KAIZEN
۳ آذر ۱۴۰۳من یک پراید خسته مدل 86 با 830 هزار کیلومتر کارکرد دارم
پارسال رفته بودم معاینه فنی، ماشینم مردود شد. بخاطر آلایندگی بالا. کارشناس معاینه فنی ایراد کاتالیزور را تایید کرد و گفت پر شده باید تعویض بشه. حرفشو قبول کردم چون مدتی بود ماشین خوب گاز نمی خورد. گفتم احتمالا بخاطر کیپ شدن کاتالیست ماشین نفس نداره. ماشینو بردم پیش اگزوز ساز گفت این که کاتالیست نداره. رفتم تو چال زیر ماشین دیدم فقط قاب کاتالیست داره. اگزوز ساز شریف و درست کار قبلی، موقع تعمیر اگزوز، کاتالیست ماشین را باز کرده و یه قاب خالی جاش گذاشته بود
خلاصه بعد از دیاگ زدن متوجه شدیم ایراد از سوکت سنسور اکسیژن بوده که عملکرد سنسور اکسیژن را مختل کرده و موجب ارسال سیگنال اشتباه به ECU می شده و اونم دستورات اشتباهی ارسال میکرده و …..
شگفت آور اینکه کارشناس معاینه فنی با اون همه دم و دستگاه و سیستم مقابلش چطور از ماشین من ایراد کاتالیست گرفته درصورتی که اصلا کاتالیست نداشته؟؟؟ یعنی اصلا نتونسته علت آلایندگی بالای ماشینو تشخیص بده.
و شگفت آور تر اینکه بعد از تعویض سوکت سنسور اکسیژن و رفع خطاهای ECU ، ماشین بدون کاتالیزور را بردم پیش همون متصدی و استانداردهای آلایندگی را پاس کرد و برچسب معاینه فنی را گرفتم.
حالا این مشت نمونه خروار بود. در تمام زمینه ها استانداردها و اجرائیات آنها و نظارت بر آنها به همین شکله
جلال نورانی
۳ آذر ۱۴۰۳باید به اون فرد و مسئولش مدال لفتخاز نفاینه فنی و مدال لیاقت از نوع تلاشگری داد
عجب
۳ آذر ۱۴۰۳عموجون موافق معاینه فنی نیستم چون الکی گیر میدن تا پول ندی بهت نمیدن ولی اینکه میگی چون سنسور اکسیژن شما درست کار نمیکرده مقدار سوخت بیشتری مصرف میشده و آلایندگی ت بیشتر نشون میداده، معاینه فنی هام کلا به اگزوز گیر میدن چون میدونن فرسوده میشه با این روش میخوان پول بگیرن
مهدی
۳ آذر ۱۴۰۳متصدی معاینه فنی از رو سیستم کامپیوتری و ارور های کامپیوتر به شما میگه چه قسمتی خرابه و باید کامپیوتر تمام مراحل معاینه را تایید کند و تایید سلامت شیشه جلو و چراغها با متصدی هست. البته باید ذکر کرد سیستمهای معاینه فنی اکثرا عملا فرسوده و نا کار آمد هستند که موجب به زحمت افتادن ارباب رجوع میشن.
علی علیزاده
۴ آذر ۱۴۰۳سلام مشخصه وقتی اصلا نداشته یعتی یادرش آوردن یاکه پودر شده وخالی شده
دستگاه اونه نشون میده که نداشته
مجید
۴ آذر ۱۴۰۳چون تکنسین معاینه فقط پارامترهای هوا به سوخت رو چک میکنه. دستگاه قابلیت چک کردن داره اما اصلا وقت برا این امورات نمیزارن
ذضا
۴ آذر ۱۴۰۳خوب درست گفته ایراد کاتالیست بوده یعنی کاتالیست نداشته
بهروزی
۴ آذر ۱۴۰۳دوست عزیز سخت نگیر. هردو که خراب بشه آلودگی در خروجی اگزوز را نشون میده.
یوسف
۵ آذر ۱۴۰۳داداش ماشین هر ایرادی هم داشته باشه برا بار دوم خودشون حلش میکنند و زیاد سخت نمیگیرند معمولاً که اینگونه هست
Amin
۴ آذر ۱۴۰۳س احسنت منم عوض کردم شاستی بلند معاینه فنی هم که رفتم سربلند بیرون امدم
amirboss
۳ آذر ۱۴۰۳شستشو شوی کاتالیزور در خانه؟؟؟؟؟؟؟
اصلا میدونین مواد تشکیل دهنده کاتالیزور چیه؟
چه عواقب خطرناکی برای سلامتی انسان و محیط زیست داره؟؟؟
این چه راه حلی هست که میدید؟
قبل از اینکه هر چرت و پرتی رو پست کنید درموردش تحقیق کنید.
شاهین
۳ آذر ۱۴۰۳لطفا آرامش خودتونو حفظ کنین. مواد تشکیل دهنده اش مثل پلاتین و طلا اینا هستن. ضمنا تو مقاله نگفته که کاتالیزور رو ببرین توی آشپزخونه بشورین. یه شب تا صبح میزارین داخل محلول آب و مایع ظرفشویی بعد آب میگیرین بهش همین.
amirboss
۳ آذر ۱۴۰۳قصد جسارت نداشتم اما دست زدن به این قطعه از عهده افراد عادی برنمیاد
حقیقت اینه باتوجه به حساس بودن این قطعه و البته کیفیت پایین سوخت،آلودگی هوا و همچنین کیفیت پایین مونتاژ پیشرانه و سطح پایین قطعات،این قطعه مستعد خرابی زودتر از موعد هست و با شست و شو یا ریختن مکمل های سوخت درون باک تمیز نمیشه.
به طور کلی عمر این قطعه به صورت استاندارد باید بین 120تا 150هزار کیلومتر هست که تو ایران متاسفانه نهایتا تا 80هزارتا این قطعه با اصطلاح مسموم میشه و باید حتما تعویض بشه.
از لحاظ علمی استفاده از مکمل های پاک کننده کاتالیزور بخصوص در ایران تنها حالت بازدارنده از آلودگی رو داره و هیچ تاثیری در احیای عمر دوباره این قطعه رونداره.
در ضمن هرگونه ضربه اضافه،ریپ زدن خودرو و حتی ورود آب به این قطعه باعث ازبین رفتن تدریجی یا حتی خرد شدن کاتالیست به مرور زمان میشود.
محلول آب و مایع ظرفشویی شاید به ظاهر این قطعه رو پاک کنه اما برطرف کننده مسمومیت کاتالیست نیست.
شاهین
۳ آذر ۱۴۰۳بله حق با شماست احتمال اینکه با این روش ها بشه کاتالیزور خراب رو احیا کرد بسیار کمه اما خب خواستیم بعضی افراد که علاقه دارن به کارهای فنی و همچنین از نظر بودجه هم در تنگنا هستن یه راه حلی داشته باشن.
ممنونم
علی کمیلی
۳ آذر ۱۴۰۳سلام بر همگی.برکسی پوشیده نیست که بطور کلی صنعت خودروسازی ایران به هیچ عنوان فاکتورهای حداقلی استاندارد جهانی را ندارند ودرواقع ارابه های بسوی مرگ هستند.اینکه با یک قطعه ساختگی غیر حرفه ای بنام کاتالیزور بخواهیم محیط زیست را نجات بدیم وخودرو استانداردی داشته باشیم زهی خیال باطل.فقط تعویض با لوله متناسب با اگزوز جایگزین وسلام.
علیرضا
۴ آذر ۱۴۰۳درود
یکی از همکاران با بخار آب کاتالیست اگزوز ماشینش را احیاء کرده
از نتیجه کار هم راضی بود
محراب
۴ آذر ۱۴۰۳من کاتالیزور ماشین را سال ۸۵ازماشین جدا کردم و صفر توی انباری دارم😄و تا حالا رفتم معاینه فنی کارت گرفتم در این سالها هیچ ایرادی نگرفتن😂
رضا
۴ آذر ۱۴۰۳دولت باید بجای لاستیک و روغن دولتی کاتالیست دولتی بده که یه فایده ای برای ریه مردم داره
شاهرخ
۵ آذر ۱۴۰۳آره واقعا ولی کی به فکر ما بوده دولت که الان باشه…
این نظر من که حذف میشه خودمونیم….🫡😉
میعاد هستم
۶ آذر ۱۴۰۳دوستان عزیز. این مشکل کاتالیست یه مشکل بینالمللیه. اصلا هم مخصوص ایران نیست. فقط چون ما درآمدمون کمتره قطعه بیکیفیت تر نصب میکنیم. خداروشکر ملت هم فقط ماشین مفت میخوان. یعنی میگن مفت باشه ماشین کوفت باشه. خودت رو نبین که میلیاردری و برای بهبود کیفیت هوای کشور حاضری ماشین بسیار با کیفیت و گرون بخری😏😉 ملت فقط میپرسن ماشینش چنده. بقیه مسائل مهم نیست.
محمد
۷ آذر ۱۴۰۳سلام دوستان
یادمان نرفته یکی از قولهای جدی و مطرح دولت آقای پزشکیان ( بخاطر اتفاق ناگوار همسر مرحومه ایشان با خودروی بی کیفیت ) درست نمودن سیستم خراب و بی کیفیت خودروی ایرانی بود و همه ما خوشحال از اینکه این وضعیت درست خواهد شد، ویک ایرانی بلخره میتواند با قیمت مناسب یا بهتر بگویم عاقلانه یک خودروی مناسب ودر شأن یک ایرانی داشته باشد و از این مشکلات از قبیل آلودگی و باند بازی خودرویی و… ولی حیف که شاید دولت هم داخل این باند شده باشد.انشالله اینگونه نباشد ،ولی در مجموع خدا را شکر که بعد از ۳۳ سال خدمت و ۵۸ سال سن هنوز ماشین ندارم
محمد رضا
۸ آذر ۱۴۰۳باسلام پژو پارس دارم رفتم معاینه فنی گرفتم فردا ماشین روشن کردم دیدم شدیدا ریپ میزنه شمعهارو بازدید کردم دیدم شدیدا دوده زده هم شمع هم وایرها رو عوض کردم درست شد فقط معاینه فنی بدرد نخورو سال قبل ۹۰تومان امسال ۲۶۰ تومان گرفتن چرا؟