افزایش وزن و ابعاد در خودروهای مدرن؛ چالشی مهم که نادیده گرفته می‌شود

بسیاری از عموم مردم و کارشناسان صنعت خودرو، نسبت به اختلاف وزن قابل توجه مدل‌های الکتریکی و بنزینی، کم‌توجه هستند. این شرایط، ایمنی مردم، استهلاک جاده‌ها و قوانین مرتبط با استاندارد خودروها را تحت تاثیر قرار داده است.

باتری‌های مورد نیاز برای مدل‌های الکتریکی، مهم‌ترین دلیل افزایش وزن آن‌ها محسوب می‌شود. همچنین ساخت خودروهای بزرگ و راحت با امکانات گوناگون، تفاوت وزن را افزایش می‌دهد. به بیان بهتر، امروزه مدل‌های بنزینی هم نسبت به نمونه‌های مشابه در سال‌های قبل، سنگین‌تر شده‌اند.

بنابر تحقیقات انجام شده، میانگین وزن خودروهای ساخت اروپا طی ۲۰ سال اخیر از ۱۳۲۸ کیلوگرم به ۱۶۰۰ کیلوگرم رسیده است. این شرایط برای تولیدات امریکایی، افزایش ۱۹۶ کیلوگرم از ۱۷۱۲ به ۱۹۰۸ کیلوگرم را نشان می‌دهد.

نکته‌ی جالب‌تر، اضافه وزن چشمگیر برای خودروهای کوچک برقی در مقایسه با نسخه‌ی بنزینی است. مثلا پژو ۲۰۸ بنزینی  ۱۱۵۳ کیلوگرم وزن دارد اما مدل الکتریکی، ۱۵۳۰ کیلوگرم. همچنین، فولکس واگن گلف ۱۳۸۸ کیلوگرمی در مقایسه با هاچبک برقی ID.3 حدود ۴۵۰ کیلوگرم سبک‌تر است. در بازار امریکا نیز، وانت پیکاپ برقی فورد F-150  لایتنینگ نسبت به F-150  بنزینی، ۲۸ درصد وزن بیشتر دارد. شاسی‌بلند‌های برقی و بنزینی ولوو XC90 و EX90 هم با اختلاف وزن ۶۰۰ کیلوگرم تولید می‌شوند.

از مواردی که گفته شد می‌توان نتیجه گرفت، افزایش وزن خودروهای مدرن به مرور زمان اتفاق افتاده و البته با ظهور مدل‌های برقی، شدت بیشتری گرفته است. همچنین تغییر سلیقه‌ی مردم و تقاضا برای انواع کراس‌اور یا شاسی‌بلند، میانگین وزنی را بالاتر از گذشته نشان می‌دهد؛ چراکه این قبیل خودروها ۲۷ درصد سنگین‌تر از انواع سدان و ۵۴ درصد سنگین‌تر از هاچبک‌ها هستند.

دیگر موضوع جالب توجه، تغییر ابعاد بدنه و ساخت خودروهای بزرگ‌تر برای عموم مردم است. هرچند که تولید انواع شاسی‌بلند، بیش از گذشته رواج پیدا کرده و میانگین اندازه‌ی وسایل نقلیه‌ی شخصی را بالا برده است، مدل‌های سواری جدید هم نسبت به نسل‌های قبل، فضای بیشتری اشغال می‌کنند.

مثلا نسل اول فولکس واگن گلف، ۴۰۷۴ میلی‌متر طول داشت اما مدل ۲۰۲۲ با طول ۴۲۴۸ میلی‌متر تولید می‌شود. حتی فورد اکسپلورر در کلاس شاسی‌بلند، سال ۱۹۹۵ با تولید ۴۸۴۴ میلی‌متر عرضه شد اما امروزه ۵۰۵۰ میلی‌متر است.

مشکلات مخفی در افزایش وزن و ابعاد خودرو

شاید برای عامه‌ی مردم، بزرگ‌‌تر به معنی راحت‌تر و زیباتر باشد اما چنین شرایطی برای صنعت خودروسازی به معنی افزایش هزینه برای سازنده و خریدار است. از سویی دیگر، امکانات شهری نیز مطابق وزن و ابعاد خودروهای مدرن، نیازمند بازبینی و بهینه‌سازی هستند.

در مباحث ساده از تعاریف فنی خودرو می‌دانیم که تایرها و سیستم ترمز، متناسب با وزن وسیله‌ی نقلیه انتخاب می‌شوند. پس خودروهای سنگین‌تر نیازمند اضافه پرداخت برای لاستیک‌، چرخ و متعلقات ترمز هستند. علاوه‌این‌ها، فلز بیشتر برای بدنه، پارچه و ادوات پلاستیکی کابین نیز وجود دارند. طبیعتا خودروی بزرگ‌تر و سنگین‌تر، نیازمند پیشرانه‌ی قوی‌تر، مصرف سوخت بیشتر و هزینه‌ی نگه‌داری بالاتر نیز هست.

دیگر مورد مهم برای مدل‌های بزرگ و سنگین‌زون، رعایت استانداردهای ایمنی برای سرنشینان است. باتوجه به قوانین فیزیک، وزن و سرعت حرکت اجسام، پارامترهای اصلی در میزان انرژی جنبشی هستند. به همین دلیل، تصادف خودروهای سنگین وزن، خسارات بیشتری ایجاد می‌کند. از سویی دیگر، خودروسازان ملزم به تامین ایمنی برای عابران پیاده، راکبان موتورسیکلت و دوچرخه نیز هستند. این شرایط، نیاز به تجهیزات ایمنی مدرن، برای مدل‌های اندازه بزرگ را افزایش می‌دهد.

فراتر از خودروسازان، مهندسی شهری و جاده‌‌ای نیز متناسب با وزن و ابعاد خودرو درحال تغییر است. مثلا هزینه‌ی لازم برای احداث خیابان جدید یا ترمیم آسفالت فرسوده در معابر، با تردد شاسی‌بلندها یا خودروهای برقی سنگین‌وزن، بیشتر از گذشته خواهد بود. شاید در آینده، استاندارد لازم برای عرض خیابان‌ها نیز تغییر پیدا کند.