6 دلیل اصلی خرابی بخاری ماشین را بشناسید

یکی از بدترین سناریوهایی که می‌تواند برای رانندگان خودروها در زمستان پیش آید خرابی بخاری ماشین است. این مقاله آموزشی پدال به بررسی چنین موضوعی اختصاص دارد.


با ادامه فصل زمستان و ثبت دماهای زیر صفر در بسیاری از شهرهای کشور، اکثر خودروها مجبور به استفاده از بخاری هستند اما اگر بخاری ماشین بجای باد گرم و مطبوع، هوای سرد را راهی کابین کند و یا کلاً از کار بیفتد چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ بی‌شک هیچ راننده‌ای نمی‌خواهد با چنین شرایطی در روزهای سرد زمستان مواجه شود. با اینکه در صورت خرابی بخاری ماشین می‌توان از راه‌حل‌های موقتی همچون بخاری پرتابل استفاده کرد اما چنین وسایلی نیازمند اتصالات ویژه، خروجی برق ۱۲۰ ولت و… هستند که در نهایت اوضاع را دشوارتر می‌کنند. سیستم بخاری خودرو دارای اجزایی همچون رادیاتور بخاری، موتور فن، سیستم خنک‌کننده و کنترل‌های سیستم تهویه مطبوع است. مایع خنک‌کننده پیشرانه از طریق رادیاتور بخاری حرکت کرده و پس از آن است که موتور فن هوای گرم را از طریق دریچه‌ها وارد کابین می‌کند. بدون وجود هوای گرم، شیشه جلو یخ می‌زند و مه گرفتگی همه شیشه‌ها نیز یک چالش برای میدان دید راننده خواهد بود. بدتر اینکه خرابی بخاری ماشین می‌تواند نشان دهنده مشکلاتی همچون خرابی ترموستات یا کمبود مایع خنک‌کننده در پیشرانه باشد. با این تفاسیر، دلایل اصلی خرابی بخاری چیست و چگونه می‌توان این مشکلات را رفع کرد؟

دلایل خرابی بخاری ماشین

گرفتگی رادیاتور بخاری

یکی از رایج‌ترین دلایل خرابی بخاری ماشین گرفتگی و مسدودی رادیاتور بخاری است. با گذشت زمان، براده‌های آهن، سنگ‌ریزه‌ها و آهن زنگ زده می‌توانند وارد مایع خنک‌کننده شده و مسیر عبور آن را مسدود کنند. معمولاً علت اصلی مسدودی رادیاتور بخاری به زنگ‌زدگی رادیاتور و ذراتی مربوط می‌شود که از رادیاتور عبور کرده و مانع عبور مایع خنک‌کننده می‌شوند. زمانی که این قطعه مسدود شود هوای گرم دیگر به‌صورت مؤثر وارد کابین نخواهد شد و حتی احتمال داغ کردن پیشرانه وجود دارد. از جمله نشانه‌های گرفتگی این قطعه می‌توان به جریان هوای ضعیف ورودی از دریچه‌ها اشاره کرد. همچنین مالکان امکان دارد متوجه بوی شیرینی در کابین شوند که ناشی از نشتی مایع خنک‌کننده است. در برخی موارد حتی امکان ورود این مایع به کابین و زیر پای راننده یا سرنشین جلو وجود دارد. با اینکه گرفتگی رادیاتور بخاری را می‌توان با فشار آب زیاد رفع کرد اما درصورتی‌که این قطعه آسیب دیده یا مسدودی جدی باشد شاید مجبور به تعویض کامل آن شوید.

خرابی ترموستات

ترموستات خراب هم می‌تواند مانع ورود هوای گرم به کابین شود. این قطعه بین پیشرانه و رادیاتور قرار گرفته و جریان مایع خنک‌کننده را بسته به دمای پیشرانه تنظیم می‌کند. زمانی که ترموستات به خوبی کار کند در زمان استارت خودرو در هوای سرد بسته باقی خواهد ماند تا به گرم شدن سریع‌تر پیشرانه کمک کند. زمانی که دمای پیشرانه به حالت ایده آل رسید ترموستات باز خواهد شد تا مایع خنک‌کننده به جریان درآید. اگر ترموستات باز باقی بماند پیشرانه نخواهد توانست به دمای مطلوب برسد زیرا مایع خنک‌کننده به‌صورت مداوم در جریان است. این امر می‌تواند منجر به ضعیف کار کردن بخاری شود. در حالت برعکس اگر ترموستات بسته بماند امکان داغ کردن پیشرانه وجود خواهد داشت. اگر حتی پس از گرم شدن پیشرانه همچنان باد سرد وارد کابین می‌شود احتمالاً ترموستات خراب است. پایین ماندن آمپر آب به ویژه در حین رانندگی، نشتی مایع خنک‌کننده و افزایش مصرف سوخت می‌توانند جزو نشانه‌های خرابی ترموستات باشند.

کمبود مایع خنک‌کننده در رادیاتور

مایع خنک‌کننده که بسیاری از افراد آن را ضدیخ می‌نامند دمای پیشرانه را تنظیم کرده و باعث گرمایش کابین می‌شود. جدای از آن، مایع موردبحث مانع خوردگی قطعات پیشرانه شده و رادیاتور را نیز تمیز نگه می‌دارد. این مایع در رادیاتور بخاری به گردش درآمده و گرمای آن وارد کابین می‌شود هرچند زمانی که میزان مایع خنک‌کننده در رادیاتور کم باشد، بخاری خوب کار نخواهد کرد. در این حالت رادیاتور بخاری میزان کافی از مایع خنک‌کننده را دریافت نمی‌کند و نتیجه چنین کاری هم داغ کردن پیشرانه است. شما باید همواره میزان مایع در مخزن و رادیاتور را بررسی نمایید و در صورت نیاز مقدار کافی از آن را به رادیاتور اضافه کنید. معمولاً توصیه می‌شود مایع خنک‌کننده را هر دو سال یا هر ۵۰ هزار کیلومتر تعویض کنید.

مشکلات موتور فن بخاری

حتی اگر مایع خنک‌کننده کافی وارد رادیاتور بخاری شود، خرابی موتور فن می‌تواند در امر ورود هوای گرم به کابین اختلال ایجاد کند. گاهی اوقات این قطعات به دلیل مشکلات مکانیکی یا برقی از کار می‌افتند و گرما نمی‌تواند از رادیاتور بخاری به کابین انتقال یابد. مشکلات موتور فن می‌تواند منجر به جریان هوای ضعیف و یا حتی عدم ورود هوای گرم به کابین شود. همچنین احتمال دارد سر و صداهای عجیبی از بخاری به گوش برسد.

مشکلات سوپاپ کنترل بخاری و نشتی رادیاتور

سوپاپ کنترل بخاری جریان مایع خنک‌کننده در رادیاتور بخاری را تنظیم کرده و هوای گرم را وارد کابین می‌کند. اگر این سوپاپ خراب شود جریان مایع خنک‌کننده بسیار محدود شده و یا کلاً مسدود خواهد شد. از طرف دیگر نشتی رادیاتور هم می‌تواند مانع ورود مایع کافی به رادیاتور بخاری شود و حتی اگر برطرف نشود آسیب زیادی به قطعات پیشرانه خواهد زد. از جمله نشانه‌های رایج خرابی سوپاپ کنترل می‌توان به عدم تغییر دما در زمان استفاده از بخاری اشاره کرد. گاهی اوقات سوپاپ گیر کرده نیز می‌تواند باعث پایین ماندن دمای پیشرانه شود. اگر رادیاتور اصلی نشتی داشته باشد، مایع خنک‌کننده زیر خودرو وجود خواهد داشت و از میزان آن در رادیاتور و مخزن مخصوص آن کاسته خواهد شد.

خرابی کنترل‌های سیستم تهویه و مشکلات برقی

کنترل‌های سیستم تهویه که شامل دکمه‌های فیزیکی و یا نمایشگر لمسی است شاید با گذشت زمان از کار بیفتند که در این صورت خرابی بخاری ماشین را در پی خواهند داشت. معمولاً دکمه‌های شکسته شده و یا نمایشگرهای دارای ارور با چنین مشکلاتی دست به گریبان هستند و برای حل این موضوع باید به باتری‌ساز و نمایندگی مجاز مراجعه کرد. مشکلات برقی نیز جزو رایج‌ترین دلایل خرابی بخاری هستند. سیستم برقی خودرو شامل سیم‌ها، فیوزها، رله‌ها و ماژول‌های کنترل متنوعی بوده و امکان ایجاد مشکل در آن‌ها وجود دارد. باید دانست عیب‌یابی مشکلات برقی معمولاً دشوار است و نیازمند تجهیزات تست خاص خواهد بود.