احتمالاً هنگام خرید روغن موتور خودروی خود با حرف S روی بسته‌بندی ظرف آن مواجه شده‌اید اما این حرف مخفف چیست؟
مالکان خودروها باید به منظور طول عمر بیشتر وسیله نقلیه و عملکرد صحیح آن سرویس‌های دوره‌ای را انجام دهند. در بین لیست سرویس‌های دوره‌ای یک خودرو تعویض روغن موتور اهمیت به سزایی دارد چراکه این مایع ضروری باعث روان کاری قطعات، کاهش اصطکاک بین آن‌ها و همچنین حفظ دمای آن‌ها در محدوده ایده آل می‌شود. در روی بسته‌بندی ظروف روغن موتور معمولاً برچسب‌ها و حروف مخففی همچون W و SAE و همچنین HD دیده می‌شوند که قبلاً به آن‌ها پرداخته‌ایم. این برچسب‌ها مشخصات API (موسسه نفت آمریکا) روغن موتور را نشان می‌دهند اما حرف مهم دیگری هم وجود دارد که توجه به آن ضروری خواهد بود. این بار می‌خواهیم بدانیم حرف S روی بسته‌بندی ظروف روغن موتور مخفف چیست.
حرف S نشان می‌دهد که روغن موتور انتخابی در پیشرانه‌های اشتعال جرقه‌ای کاربرد دارد. پیشرانه اشتعال جرقه‌ای رایج‌ترین نوع پیشرانه درون‌سوز است و معمولاً از سوخت بنزین استفاده می‌کند. همان‌طور که نام این نوع پیشرانه نشان می‌دهد، از شمع برای احتراق مخلوط سوخت و هوا در سیلندر پیشرانه‌های اشتعال جرقه‌ای استفاده می‌شود. روغن موتورهایی که دارای دسته‌بندی S هستند از فرمولاسیون مخصوصی برای پیشرانه‌های بنزینی استفاده کرده و ویسکوزیته کمتری دارند تا به روان کاری آن‌ها کمک شود. این روغن‌ها از افزودنی‌های کمتری استفاده می‌کنند و مصرف سوخت پیشرانه را نیز کاهش می‌دهند.
موسسه نفت آمریکا که با حروف مخفف API شناخته می‌شود بزرگ‌ترین انجمن تجاری صنعت نفت و گاز آمریکاست و با بخش‌های دولتی و خصوصی این کشور برای سیاست‌گذاری و وضع قوانین مرتبط با صنعت نفت و گاز آمریکا همکاری می‌کند. این موسسه همچنین استانداردهای صنعت موردبحث از جمله استانداردها و قوانین روغن موتور را وضع می‌کند. روغن موتورهایی که دارای کلاس‌بندی و رتبه‌بندی API هستند در روی ظروف خود حرف S را به همراه دارند و در دسته سیستم صدور مجوز و گواهینامه داوطلبانه روغن موتور API قرار می‌گیرند. این سیستم صدور مجوز و گواهینامه به معنی آن است که شرکت‌ها و برندهایی که استانداردهای API را رعایت می‌کنند امکان استفاده از برچسب‌های کیفیت روغن موتور API روی محصولات خود را دارند.
استاندارد API برای روغن موتورهای بنزینی به‌طور مداوم در حال تکامل است و همواره به روز می‌شود. اولین استاندارد با نام SA شناخته شده که برای پیشرانه‌های بنزینی قبل از سال ۱۹۳۰ بوده و پس از آن استانداردهای جدیدی تعیین شده است. در بحث نام‌گذاری هم یک حرف دیگر بر اساس ترتیب حروف الفبا به استانداردهای جدید اضافه گردیده است. در حال حاضر، جدیدترین استاندارد S با نام SP شناخته می‌شود که در سال ۲۰۲۰ معرفی شد. واضح است که وضع استاندارد در این زمینه اهمیت دارد و در ادامه به چرایی آن می‌پردازیم.
خودروسازان توصیه‌های متنوعی برای تعویض روغن موتور محصولات خود دارند. معمولاً توصیه می‌شود روغن موتور خودرو بین ۳ تا ۵ هزار کیلومتر تعویض شود هرچند این موضوع به شرایط رانندگی، نوع پیشرانه و… نیز بستگی خواهد داشت. آنچه مهم است از بین رفتن خاصیت روغن موتور پس از مدت زمان مشخص و صرف‌نظر از کارکرد یا عدم کارکرد خودروست و بنابراین حتی اگر از خودرو استفاده هم نکنید باید پس از مدتی مشخص روغن را تعویض نمایید. با وجود برندهای متنوع روغن موتور در بازار، گزینه انتخابی نه تنها باید بر اساس مشخصات توصیه شده خودروساز باشد بلکه باید با توجه به نگهداری درازمدت خودرو نیز صورت بگیرد چراکه هزینه‌های تحمیل شده به مالک با هر بار تعویض روغن افزایش می‌یابد و انتخاب روغن موتور معقول می‌تواند از نظر قیمت نهایی و کیفیت آن توازن خوبی برقرار کند. وقتی چشم‌انداز وسیع‌تری را در نظر بگیریم، استانداردهای API نقش مهمی در صنعت نفت و گاز جهانی ایفا می‌کنند چراکه باعث بهبود ایمنی، کیفیت محصول و تأثیرات زیست‌محیطی می‌شوند. البته شاید مزیت کاربردی‌تر و ملموس‌تر این استانداردها ارائه اطلاعات مهم درباره محصولات روغن موتور به عموم مردم و اطمینان آن‌ها از نظر کیفیت محصولات تولیدی باشد.
