در ادامه بررسی موتور دیزلی به بررسی تفاوت پیستون‌های این نوع موتور با نمونه‌های بنزینی خواهیم پرداخت.
موتورهای بنزینی و دیزل تفاوت‌های زیادی دارند که فقط به نوع سوخت محدود نمی‌شود. در مقایسه با موتورهای بنزینی، موتور دیزلی معمولاً گشتاور بیشتری را در دورهای پایین‌تر تولید می‌کند و به همین دلیل است که اغلب در بسیاری از کاربردهای صنعتی و دریایی سنگین نسبت به موتور بنزینی ترجیح داده می‌شود. این موتورها همچنین در روش‌های نگهداری تفاوت‌هایی دارند، صدای خاصی تولید می‌کنند و معمولاً راندمان سوخت بالاتری دارند. این به دلیل نحوه عملکرد موتور دیزلی است؛ به عبارت دیگر به جای استفاده از شمع، موتور دیزلی از طریق نیروی تراکم خود فرایند اشتعال را انجام می‌دهد. در واقع موتور دیزلی هوای داخل محفظه احتراق را آنقدر فشرده می‌کند که وقتی سوخت تزریق می‌شود به‌طور خودبه‌خود مشتعل می‌شود. به همین دلیل است که موتورهای دیزل به شمع نیاز ندارند؛ اما فرایند موردبحث به معنی آن است که مخلوط کردن سوخت و هوا می‌تواند مشکل باشد و به همین دلیل است که موتورهای دیزلی پیستون‌هایی با شکل ویژه دارند.
همچنین بخوانید:
- ۱۰ افسانه مشهور درباره موتور دیزلی که نادرست هستند!
- چرا کامیون‌ها از موتورهای دیزلی استفاده می‌کنند؟
- چرا گشتاور موتورهای دیزلی معمولاً از موتورهای بنزینی بیشتر است؟
سر پیستون موتور دیزل شبیه به این است که انگار کسی قسمت بالای آن را برداشته است. این فرورفتگی به‌طور خاص طراحی شده است تا سوخت به خوبی با هوای فشرده شده مخلوط شود چراکه در غیر این صورت سوخت به‌طور یکنواخت و کامل نمی‌سوزد. این طراحی با عنوان “پیستون بشقابی” شناخته می‌شود که به دلیل شکل مقعر خود به این نام مشهور شده و عمدتاً در کاربردهای تراکم بالا از جمله موتورهای دیزلی استفاده می‌شود. شکل واقعی بشقاب بسته به موتور متفاوت است و برخی از آن‌ها شکل D را می‌سازند درحالی‌که برخی دیگر طراحی متفاوتی در محفظه احتراق دارند. با این حال عملکرد آن‌ها یکسان باقی می‌ماند که همان افزایش حجم محفظه احتراق و اجازه دادن به سوخت برای سوزاندن به‌صورت کنترل شده است. حال بیایید نگاهی دقیق‌تر به چگونگی وقوع این فرآیند در یک موتور دیزلی بیندازیم.
بررسی فرآیند احتراق در موتورهای دیزلی با پیستون‌های بشقابی
اولین نکته این است که تمام موتورهای دیزلی مدرن بر اساس اصل اشتعال تراکمی عمل می‌کنند به این معنا که پیستون فشار و حرارت زیادی به هوای اطراف وارد می‌کند تا سوخت زمانی که وارد سیلندر می‌شود خودبه‌خود مشتعل شود؛ اما این کار چگونه انجام می‌شود؟
مرحله اول دقیقاً مانند موتور بنزینی است به این معنا که موتور دیزلی با ایجاد خلأ در محفظه احتراق هوای لازم را به داخل می‌کشد، همان‌طور که پیستون به سمت پایین حرکت می‌کند. هوا وارد محفظه احتراق شده و سپس در طول حرکت صعودی پیستون مانند فشار دادن یک اسفنج فشرده می‌شود؛ اما اینجا است که فرآیند متفاوت می‌شود. برخلاف موتور بنزینی، موتور دیزلی این هوا را به میزان قابل‌توجهی بیشتر از موتور بنزینی فشرده می‌کند. به عنوان مثال موتور ۶.۷ لیتری کامینز در یک وانت هوی دیوتی رم این هوا را با نسبت تراکم ۱۹ به ۱ فشرده می‌کند. درحالی‌که موتور بنزینی همی در همان رم تنها نسبت تراکم ۱۰.۹ به ۱ دارد. این موتورها به نسبت تراکم بالا نیاز دارند زیرا فرار بودن سوخت دیزل از بنزین کمتر است و بنابراین در شرایط مشابه به سختی مشتعل می‌شود.
اینجاست که شکل پیستون متفاوت موتور دیزلی خودش را نشان می‌دهد. هوا مانند هر ماده دیگری داخل محفظه خاص پیستون پر می‌شود و این محفظه به عنوان وسیله‌ای برای کنترل خود هوا عمل می‌کند. وقتی پیستون بالا می‌رود یک گردباد از هوا در این کانال فرورفته ایجاد می‌کند و سوخت در زمان‌ها و مکان‌های خاصی در این فرآیند تزریق می‌شود. چون هوا به‌طور قابل پیش‌بینی رفتار می‌کند این بدین معنی است که نازل سوخت موتور دیزلی می‌تواند دقیقاً برای به حداکثر رساندن راندمان خود تنظیم شود و به همین دلیل است که بسیاری از موتورهای اشتعال تراکمی از این طراحی استفاده می‌کنند.
۱۶ فروردین ۱۴۰۴چند سال پیش یه استاد داشتیم داشت برامون در موردش توضیح میداد اسمشو اشتباه میخوند همیشه هرموقع راجبش حرف میزد به من نگاه میکرد منم نمی‌تونستم جلوی خودمو بگیرم می‌خندیدم ☠️
با خنده گفتم ما نخوایم در مورد موتور ماشین بدونیم باید کیو ببینیم بی انصاف پرتم کرد بیرون☠️☠️
محمد
۱۶ فروردین ۱۴۰۴این همه زور بزن مقاله علمی و آموزشی بنویس دوباره بیاد چه گلشعری بنویسه ، این کلا ذاتش همونیه که تو پست ریویان به همه نشون داد ، نصف حرفاش هم شوخی های ج.ن.س.ی خز و خیل
۱۶ فروردین ۱۴۰۴آقا محمد یه جوری میگه انگار خودش مقاله رو نوشته انگار مثلا مدیر سایته😂😂😂
اتفاقا همون‌جوری که اوشون می‌گفت ما همه چیزو راجب موتور و وسایل یاد گرفتیم
آقا محمد عین مردای متولد دهه ۳۰ و ۴۰ حرف میزنه بچه بودیم تا میومدیم با همچین آدمای یه شوخی چیزی کنیم جوکی چیزی بگیم میزدنمون یا نصیحت و نصیحت و تا صبح نصیحت
دنیا دو روزه ستون، بخند به روی دنیا دنیا به روت بخنده😂😂
مشتی لذت ببر از زندگی
من گفتم بریم تو طبیعت کباب بزنیم با بی ام و
تو میگی وای ادبشو نگا شخصیتشو نگاه
من در مورد پراید حرف میزنم چنان سرکوبم میکنه انگار مثلا گفتم با پراید کاربرات لامبورگینی رو میگیرم
چرا آنقدر سرکوب دوست من
زندگی کن شاد باش🙏
من تو پست ریویان در مورد چراغ خودرو صحبت کردم بعد شما میگید من بد ذاتم
د آخه مشتی منو عین رفیقتون بدونین من خوب شما رو میخوام
من به کسی هیچ توهینی نمیکنم عین خیلیا
من میخوام تمام مردم ایران شاد باشن تو چرا فکر میکنی من آدم بدی هستم
من شاید انگشت کوچیکه این داش مشتی ها هم نشم
ولی دوست دارم مردمو
براشون از جانم می‌گذرم(دروغ گفتم)
این حرف هایی که میزنم و شوخی هایی که میکنم تاثیر شیشه و مواد م.خ.د.ر.ه
اگه چیزی به کسی گفتم معذرت میخوام
موفق باشی آقا محمد 😀😄🙏♥️
عابر
۱۷ فروردین ۱۴۰۴حتما دلیلی داشته که موقع حرف زدن در مورد این، نگات میکرده؟ حتما یک ربطی مابین شما و سیلندر و پیستون و خودش میدیده؟ بخصوص خنده هاتو نشانه ی رضایت میدیده. ولی احتمالا وقتی شما این حرفو زدی، طرف ناامید شده و دل باخته. چطور میخواهی جواب اون دنیاشو بدی؟!!
۱۷ فروردین ۱۴۰۴اگه دلیلی داشته باشه ممکنه یک. ربطی به شما داشته باشه نه من
اگه میخواست راجب من صحبت کنه میتونست در مورد اگزوز خودرو حرف بزنه نه موتور
من چرا جواب اون دنیاشو بدم
چیزی که به شما مربوط بود به من مربوط نیست
اون زمان من فقط یه دانش آموز بودم
JDM سابق
۱۶ فروردین ۱۴۰۴بهش میگن اثر ورتکس
هوا تو قسمت گود پیستون حالت گردبادی میگیری و بهتر با سوخت ترکیب میشه
معمولاً این گودی وسط پیستون نیست چون با بسته به محل قرار گیری سوپاپ هوا تو سرسیلندر تنظیم بشه تا وقتیکه سوپاپ هوا باز میشه هوا بتونه قسمت گود رو به خوبی پر کنه
saeedfarshchian
۱۶ فروردین ۱۴۰۴جالب و مفید بود ممنون
کنجکاو
۱۷ فروردین ۱۴۰۴یکی سوال.چرا ماشیهای دیزل را ساعتها روشن نگه میدارن؟ برای مثال طرف ماشین هجده چرخشو روشن نگه داشته، رفته یکساعت غذا خورده، سیگار کشیده و یکساعت چرت هم زده روش و ماشینش هنوز روشنه؟ مصرف گازوئیل هیچ اما استهلاکش چی؟ داغ کردنش چی؟ چون قبلش کلی راه رفته و بعد استراحت راننده هم قراره کلی راه بره، لااقل دوساعت بگذارن استراحت کنه. میخوام بدونم دلیلش چیه که راننده با اینکه تمام اینها را میدونسته اما باز هم لازم و ضروری دیده ماشینو روشن نگه داره. ؟
مازیار
۱۷ فروردین ۱۴۰۴ضروری ندیده
این یه اشتباه رایج هست. کارکرد درجا به موتور آسیب میزنه (بیشتر رینگها) و اگه پرخوران باشه که خیلی بیشتر چون دور توربوشارژ خیلی بیشتر از موتور هست و با گاز کم اویل‌پمپ روغن کافی بهش نمی‌رسونه اما متاسفانه یه باور غلط باعث اینکار میشه. از زمان قدیم مونده و بیشتر تو رانندگان قدیمی رایج هست. دلیل خاصش رو دقیقا نمی‌دونم اما به نظرم یه جورایی به ابهت ماشین سنگین در نظر راننده‌هاش بی‌ارتباط نیست!! (که در زمان قدیم بیشتر و متفاوت‌تر از امروز بوده) درحالی که بهتره ماشین تو فرصت‌های بیشتر از ده پونزده دقیقه خاموش بشه تا روغن به اصطلاح خودشو بگیره
باورهای غلط تو رانندگی کم نیستن مثل نیم کلاچ موقع پارک و حرکت آهسته یا نگه داشتن پا روی کلاچ و خیلی موارد ریز و درشت دیگه
رضا
۱۸ فروردین ۱۴۰۴ی دلیلش استهلاک زیاد استارت زدنه دلیل دیگش موتور دیزل هوا خنکه.درجا کار کنه خنک میشه برعکس بنزینی که در جا داغ میکنه
خودم
۲۳ فروردین ۱۴۰۴استادموتورهای هوای خنک هم باگازبالابهترخنک میشن استهلاک استارت هم موقع کاراینقدری نیست که به یکساعت درجاکارکردن بی ارزه یکی ازدلایل روشن گذاشتن موتورخرابی سیستم باده که خالی میکنه روشن میزارن بادبمونه دوم اینکه تابستون واسه کولر وسومین وبیشترین مورداشتباه برای استراحت وخنک شدن موتوربعدازگازبالاتوی جاده هست که برخلاف تصورراننده هاکارکردن درجای موتورباعث آسیب به موتوره چون فشاراویل پمپ پایینه وجتهای روغن نمیتونن رینگ وپیستون رو وغنکاری کنن دوم دورواترپمپ وگردش آب پایینه ودمای سرسیلندرواطراف سیتهای سوپاپ بالامیره ومهمترین دلیل سیت ول کردن درتابستونه.
مکانیک
۱۹ فروردین ۱۴۰۴علت اینه که روشن بودن موتور دیزل استهلاک کمتری داره تا موقعی که خاموش بشه بخواد روشن بشه مثلا استارت و یا سیستم روغن کاری وقتی متوقف بشه بخاطره فاصله زیاد سوپاپ و اسبک و تایپیت ها با مسیر روغن کاری ماشین روشن بشه تا روغن برسه به همه قسمت ها زمان میبره و این باعث میشه موتور زمانی زو با زوانکاری کمتر کار کنه پس روشن میذارن دلایل دیگه ای هم داره که در مجموع باز برمیگرده با صرفه مصرف گازوئیل بجای خرابی قطعات
رضا
۱۷ فروردین ۱۴۰۴باسلام خدمت نگارنده محترم،بابت تحریراین مقاله علمی ومفیددرارتباط باتفاوت موتورهای دیزلی وبنزینی،مطلب بسیارروان واموزنده ای روارائه دادن،دررابطه بااون سئوال دوستمون که چرارانندگان ماشینهای سنگین،موتوردرجامیذارن کارکنه اینه که،اگرموتوردارای توربوشارژباشه اینکارالزامی هست،چراکه دورتربوشارژبه مراتب بیشترازدورموتوریااصطلاحاRPMهست واگراین دورمتناسب بادورموتورنشه وراننده اقدام به خاموش کردن خودروبکنه،بدلیل توقف اویل پمپ،روغن به رینگ های توربوشارژدرحال دوران نمیرسه وآسیب جدی به روتوراون واردمیشه،امادرخودروهای که مجهزبه سوپرشارژهستندخاموش کردن درجاهیچ مشکلی ایجادنمیکنه،درضمن درموتوردیزل مبنای حجم متغیرفشارثابت ودرموتورهای بنزینی این عمل عکس میباشد،امیدوارم مفیدفایده واقع گردد.
ن،ا
۱۷ فروردین ۱۴۰۴ماشین سنگین مخصوصا توهوای سرداگرخاموش بشه ودوباره روشن، بیشترآسیب می بینه،یه زمانی برای توزیع تومناطق برفی که می رفتیم راننده شب تاصبح کامیون روروشن نگه می داشت هم فضای داخلی روگرم نگه می داشت وهم مکافات روشن شدن صبح رونداشت……تجربه مهمترازعلم است،چون علم دریک فضای آزمایشگاهی بسته تصویب میشه…..
کاظم پیران هریس
۱۸ فروردین ۱۴۰۴بنزین تله میکروارگانیزم خورنده ظرف بنزین است
بنابراین نه فقط پستون بلکه باک موتور دیزل با موتور بنزینی باید فرق کند باک گازوئیل اگر در قسمتهای درونی وسیله نقلیه باشد چون نمیتواند محتوایش دوباره رنگ بنزین پالایشگاه به خود بگیرد حالت ندرتا آلودگی دریا و امکان روشن ماندن هر دو موتور البته مضر وجود دارد
یکی در استارت دیگری در آماده به کار بودن به فاصله مفهومی اندکی از هم.
مکانیک
۱۹ فروردین ۱۴۰۴این موضوع احتراق و اشتعال خود به خودی در فشار بالای گازوئیل یک مساله بزرگ رو توی موتور های دیزل ایجاد میکنه و اون احتراق غیر قابل کنترل هست که فیلم های زیادی ازش توی فضای مجازی هست که یه موتور دیزل شروع یه دور گرفتن میکنه و دیگه متوقف نمیشه تا بخاطر دور بالا اینرسی میلنگ موتور منفجر بشه. حتما راجبش بخونین جالبه و دلیلش نشت روغن از سیستم روغن کاری توربو یا سوپر هست که وارد منیفولد هوا میشه و دچار احتراق میشه و از اونجایی که برای تنظیم دور موتور بنزینی هوا رو کنترل میکنیم و در دیزل سوخت رو این موضوع مثل اینه جریان ورودی سوخت باز باشه و موتور مدام دورش بیشتر میشه.
کم و کاستی های توضیح رو به خوبی خودتون ببخشین