آموزش

مقدمه‌ای بر گیربکس‌های CVT

شهرزاد طریقتی: CVT یا Continuously Variable Transmission به معنی سیستم انتقال قدرت متغیر است. اولین CVT در سال ۱۹۸۶ به ثبت رسید.  تکنولوژی این نوع گیربکس در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است تا آنجا که امروزه چندین کارخانه خودروسازی از جمله جنرال‌موتورز، آئودی، هوندا و نیسان از این تکنولوژی در خودروهای جدید خود استفاده کرده اند و برنامه تحقیقات گسترده‌ای را هم برای بهبود بازده این نوع گیربکس در دستور کار دارند.

گیربکس CVT که اجازه تغییر دنده با نسبت دنده نامحدود بین بالاترین و پایین‌ترین دنده را بدون گسستگی می دهد، از سه قسمت اصلی تشکیل شده است: تسمه محکم فلزی یا لاستیکی ، پولی محرک ورودی ، پولی متحرک خروجی.

نقش پولی در گیربکس CVT . . .

هر پولی از دو مخروط با زاویه راس ۲۰ درجه که رودرروی یکدیگر قرار دارند تشکیل شده، تسمه‌ای در شیار بین دو مخروط قرار دارد که وظیفه انتقال قدرت بین دو پولی بر اساس دنده مشخص شده را دارد.

گیربکس CVT هوندا اینسایت

در صورت استفاده از تسمه‌های لاستیکی، از تسمه هایی با سطح مقطع V شکل استفاده می شود که افزایش اصطکاک بین پولی و تسمه را سبب خواهد شد. وقتی دو مخروط از هم فاصله بگیرند – یعنی عرض پولی بیشتر شود – تسمه در شکاف پا یین‌تر می رود و شعاع تسمه حلقه شده دور پولی نیز کاهش می یابد. اما وقتی دو مخروط به هم نزدیک می شوند – یعنی عرض پولی کاهش یابد – تسمه در شکاف بالاتر رفته و شعاع تسمه حلقه شده دور پولی افزایش می یابد.

گیربکس CVT می تواند از فشار هیدرولیکی یا نیروی گریز از مرکز و یا کشش فنر به منظور تولید نیروی موردنیاز برای تنظیم دو نیمه پولی بهره بگیرد.

زمانی که دو پولی عرض خود را نسبت به یکدیگر تغییرمی دهند، بی نهایت نسبت دنده مختلف حاصل می‌شود؛ از کم به زیاد و شامل همه نسبت های مابین؛ برای مثال وقتی شعاع تسمه در پولی محرک کم و در پولی خروجی زیاد باشد، سرعت دوران پولی خروجی کاهش می یابد که دنده پایین‌تری را ایجاد می‌کند و وقتی شعاع تسمه در پولی محرک زیاد و در پولی خروجی کم باشد، سرعت دوران پولی خروجی افزایش می یابد و دنده بالاتری را ایجاد می کند. بنابراین در تئوری یک CVTبی نهایت دنده را شامل می شود و می‌تواند در هر زمانی و با هر دور موتوری کار کند.

چگونگی تغییر دنده با تغییر قطر پولی

یکی از مهمترین پیشرفت ها، طراحی و توسعه تسمه های فلزی است.  این تسمه های انعطاف پذیر عموما از ۹ یا ۱۲ نوار فولادی که تکه های فلزی پاپیونی شکل بسیار مقاوم را کنار هم نگه می دارد، ساخته شده است.  تسمه های فلزی سر نمی‌خورند و بسیار بادوامند که به CVT اجازه انتقال گشتاور بیشتری را می دهند، در ضمن آرام تر از تسمه های لاستیکی نیز هستند.

مهم‌ترین مزیت تسمه‌های فولادی در انتقال حداکثر گشتاور موتور است

مزایای استفاده از گیربکس CVT . . .

# کاهش مصرف سوخت به میزان ۲۰ درصد نسبت به گیربکس های اتوماتیک معمولی.

# کارآیی و عملکرد دینامیکی بهتر در قیاس با گیربکس‌های اتوماتیک معمولی؛ به دلیل انتقال روان قدرت موتور بدون گسستگی در روند حرکت خودرو.

# این نوع گیربکس همچنین می‌تواند باعث شتابگیری خودرو در بهترین حوزه عملکرد موتور از لحاظ توان خروجی شود که در این صورت بهترین ارقام شتابگیری با کمترین میزان مصرف سوخت میسر خواهد بود.

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۲ رای

هفته نامه ایران خودرو

نشریه ایران خودرو به صاحب امتیازی گروه صنعتی ایران خودرو، با موضوع خودرو، وسایل نقلیه و اخبار و تحلیلها و بررسی های مربوطه، بصورت هفتگی منتشر می گردد.

مطالب مشابه

‫۳۰ دیدگاه‌ها

  1. بهنام

    ۹ بهمن ۱۳۹۰
    سوابق: (58 ديدگاه)

    با سلام
    مقاله بسیار جالبی است.
    از ساده ترین گیربکس های دور متغیر معمولاً در برخی نقاط خطوط تولیدی که از فرآیند انتقال بار بهره می برند (ساختارهایی مانند نوار یا سیستم نقاله) استفاده می شود.البته در آن سیستمها از یک دستگاه الکتروموتور جهت نیروی محرکه با سرعت ثابت استفاده می شود.
    اما دیدگاه دور متغیر در صنعت برق نیز به شکل دیگری برای سیستمهای محرک یا الکتروموتورها وجود دارد که معروفند به سیستمهای دور متغیر یا Variable Speed Drive که باختصار VSD شناخته می شوند.
    با سپاس

  2. پویا

    ۶ اسفند ۱۳۹۰
    سوابق: (6 ديدگاه)

    با سلام
    مقاله خیلی جالبی بود الان متوجه شدم که سیستم انتقال نیرو در موتورسیکلت براوو هم یه جور سیستم ابتدایی cvt بوده

  3. علی

    ۲۰ فروردین ۱۳۹۱
    سوابق: (21 ديدگاه)

    این هم یکی دیگر از هزاران خدمات به بشریت از طریق بلاد کفر

  4. رضا

    ۲ مهر ۱۳۹۱
    سوابق: (1 ديدگاه)

    باعرض سلام وخسته نباشید اگر نظر من مهم باشد رضایت بخش بود. این گیربکس مانند گیربکس های واریوماتیک میباشد.

  5. بهداد

    ۲۶ آبان ۱۳۹۱
    سوابق: (1 ديدگاه)

    مطلب بسیار جالبی بود ولی میدونستید از این تکنولوژی در سیستم انتقال نیروی موتور گازی براوو استفاده میشود از 15 سال یابیشتر تاحالا.خیلی جالبه موتور براوو وگیربکس cvt

  6. diesel

    ۲ خرداد ۱۳۹۲
    سوابق: (2 ديدگاه)

    رفقا بد نیست بدونین گیربکس سی وی تی حدود صد سال پیش در اولین خودرو های فورد استفاده میشد

  7. ميلاد منتظري

    ۴ خرداد ۱۳۹۲
    سوابق: (1 ديدگاه)

    در سیستم گیربکس اتومبیل های هیبرید از cvt استفاده شده است که در لکسوس ct200h قابل مشاهده است آیا تفاوتی بین این نوع cvt و گیربکس هایی که در بالا توضیح داده اید وجود دارد با تشکر می

  8. مجید

    ۷ خرداد ۱۳۹۲
    سوابق: (2 ديدگاه)

    سلام. باعرض خسته نباشید . می خواستم بدونم جنس فلز استفاده شده در تسمه های cvt از چه موادی است

  9. مجید فاضلی

    ۷ خرداد ۱۳۹۲
    سوابق: (2 ديدگاه)

    می خواستم بدونم فلز استفاده شده در تسمه های گیر بکس cvtاز چه موادی تشکیل شده است؟

  10. arman

    ۱۲ مهر ۱۳۹۲
    سوابق: (25 ديدگاه)

    با سلام. عالی بود با تشکر.

  11. محمد

    ۱۳ مهر ۱۳۹۲
    سوابق: (2 ديدگاه)

    خیلی جالبه و جالب تر اینکه طراحش داوینچی بوده …اگه اشتباه نکنم

    1. سیامک

      ۱۸ آبان ۱۳۹۵
      سوابق: (149 ديدگاه)

      بله ایده اولیه CVT از لئوناردو داوینچی بوده ، ولی هیچگاه از مرحله ایده فرا تر نرفت .
      اولین کمپانی اتومبیلسازی DAF هلند بود که در دهه 50 میلادی این سیستم انتقال نیرو رو روی یکی از تولیداتش که اتومبیل کوچکی بود بکار گرفت .
      از اون مدل اتومبیل داف مجهز به cvt به تعداد محدود به ایران هم وارد و فروخته شد . شاید خیلی قدیمیها بیاد داشته باشند .

      1. فرود

        ۲۷ دی ۱۳۹۵
        سوابق: (4 ديدگاه)

        نمونه اش خوش رکاب معروف دیگه!

  12. هدایت

    ۲۷ آبان ۱۳۹۲
    سوابق: (1 ديدگاه)

    باسلام
    ممنون از اطلاعات مفیدتون،میخواستم بدونم جنس قرقره ها وتسمه چی است؟
    چطور روی همدیگر سر نمیخورند؟
    مجموعه داخل مایعی غوطه ور هست یا نه؟به جهت خنک کنندگی

  13. اسماعیلی

    ۱۰ خرداد ۱۳۹۳
    سوابق: (1 ديدگاه)

    امیدواریم که صنعت خودروی ایران هم خودش را و هم مصرف کنندگان را از این محصولات فعلی پس از نیم قرن انحصار بازار نجات دهد و بازار این همه سال از خودروهایی با قیمت معقول در بازار جهانی فاصله نداشته باشد.

    1. امیر

      ۱۳ بهمن ۱۴۰۱
      سوابق: (1 ديدگاه)

      پرااااام اینو سال ۹۳ گفته الان چی باید گفت😐😐😐

  14. احسان

    ۱ تیر ۱۳۹۳
    سوابق: (1 ديدگاه)

    با سلام البته انتقال نیروی متغیر که با تسمه انجام میشه رو میشه حذف کرد و مخروطها رو مماس بر هم ساخت و با روغن جدید که در فشار مابین دو سطح سیقلی قابلیت چنگ اندازی و تولید چرخ دنده مولوکولی یا در کل انتقال دهنده نیرو عمل میکنه جایگزین کرد و تسمه حذف شود .

  15. سام

    ۲۹ آذر ۱۳۹۳
    سوابق: (1 ديدگاه)

    اقا ممنون از توضیح زیباتون…..
    باز هم ادامه بدین
    سوم مگانیک هنرستان نمازی شیراز.

  16. حمید

    ۱۰ بهمن ۱۳۹۳
    سوابق: (3 ديدگاه)

    سلام من اسمم حمید است.من میخواهم سال ۹۴ گیربگس روغنی سی وی تی خودم رو به ثبت برسونم,که در آن گشتاور بسیار زیاد مشکلی نخواهد بود.بعد یک شرکت بنا کنم و این گیربکس را روانه بازار کنم.لطفا اگر راهنمایی کنید سپاس گذار میشوم.

  17. نام شما (ضروری): امیرحسین

    ۲۶ مهر ۱۳۹۴
    سوابق: (1 ديدگاه)

    باعرض سلام وخسته نباشید میخواستم بدونم منظور فردی که پشنهادخذف پولی واستفاده ازچرخ دنده راداده بودچیه؟
    احسان
    سوابق: (1 دیدگاه) , 1 تیر 1393

    با سلام البته انتقال نیروی متغیر که با تسمه انجام میشه رو میشه حذف کرد و مخروطها رو مماس بر هم ساخت و با روغن جدید که در فشار مابین دو سطح سیقلی قابلیت چنگ اندازی و تولید چرخ دنده مولوکولی یا در کل انتقال دهنده نیرو عمل میکنه جایگزین کرد و تسمه حذف شود .

    موافقم 1
    مخالفم 1
  18. کاربر

    ۲۵ دی ۱۳۹۴
    سوابق: (1 ديدگاه)

    سلام .آیا تسمه گیربکس اتوماتیک لیفان ایکس 50 فلزی است یا پلاستیکی ؟

    1. سیامک

      ۱۸ آبان ۱۳۹۵
      سوابق: (149 ديدگاه)

      تسمه مورد استفاده در cvt لیفان X50 از نوع فولادی تیتانیومی و ساخت شرکت بوش هست . ( تسمه های چند لایه فولادی ، قطعات پاپیونی تیتانیومی )

  19. سیامک

    ۱۹ آبان ۱۳۹۵
    سوابق: (149 ديدگاه)

    مقاله بسیار خوبی بود ، ولی حسب تجربه عملی شخصی ام معتقدم بسیاری از برتریهای cvt فقط روی کاغذه ! … واقعیت اینه که سیستم انتقال نیروی پیوسته ( cvt) هنوز جای تحقیق و توسعه بسیاری داره تا کمبودها و ایراداتش برطرف بشه . این سیتم هنوز نمیتونه بخوبی انتظارات دارنده اتومبیل مجهز به cvt رو بطور کامل پاسخگو باشه . ولی با اشاعه روز افزونش باید امیدوار بود که در سالهای آینده cvt های کاملتری رو شاهد باشیم .

  20. Touraj

    ۱۹ آبان ۱۳۹۵
    سوابق: (1 ديدگاه)

    باسلام این گیربکس که اغلب ماشینهاى ژاپنى از نوع پیشرفته شان بهره میبرند ابداع کننده این گیربکسها کارخانه مشهورنیسان میباشد ومن به عینه مزیتهاى cvtراتجربه کرده وبعنوان مهندس مکانیک تاییدمیکنم که یکى از مطمئن ترین گیربکساست باتشکر

  21. محمدعلی

    ۱۰ آذر ۱۳۹۵
    سوابق: (1 ديدگاه)

    باسلا وتشکراز مطالب خوبتون
    اگرمیشه شکل پولی مخروطی وطریق قرارگیری وحرکتشون بزارید.. چطوربهم نزدیک میشن

  22. محمد

    ۲۰ آذر ۱۳۹۵
    سوابق: (1 ديدگاه)

    باسلام:
    میخواستم بدونم اگه ماشینی با گیربکس cvt درحین حرکت تعویض دنده در آن محسوس بود چه دلایلی میتواند داشته باشد؟

  23. امید

    ۲۸ آذر ۱۳۹۵
    سوابق: (1 ديدگاه)

    آیا خودروهایی که دارای گیربکس CVT هستند می توانند از موتور توربو استفاده کنند ؟

  24. محمد رضا

    ۴ دی ۱۳۹۵
    سوابق: (1 ديدگاه)

    من ماشین لیفان رو دارم از همه نظر خوب ولی در مورد انتقال قدرت از طرف گیربکس cvt اصلا حس خوبی نداره مخصوص در زمینه کشش اولیه خود و حال اسپرتی وجود نداره ولی در سرعت های بالا رضایت بخش . در گیربکس amt ساندرو کشش بالا و قدرت بالای داره ولی متاسفانه ضریب دنده پایین هست یعنی در سرعت بالا در طولانی مدت cvt رضایت بخش و در amt صدای موتور آزار دهنده است متاسفانه

  25. هادي

    ۱۵ بهمن ۱۳۹۵
    سوابق: (1 ديدگاه)

    با سلام
    من ام وی ام ایکس ۳۳اس خریدم و در باره گیربکس این ماشین همیشه دچار تردیدم که جنس تسمه این نوع گیربکسها از چیه و ،مثل تسمه تایم آیا مدتی داره برایه تعویض و چه ضمانتی برایه پاره نشدنشون هست اگه راهنمایی کنین ممنون میشم فقط لطفا اگه اطلاع دقیق دارین راهنمایی کنین
    با تشکر از لطف شما

  26. 1725CC

    ۱۹ بهمن ۱۳۹۵
    سوابق: (102 ديدگاه)

    با درود
    پرسش داشتم
    در گیربکسهای CVT که تسمه اش لاستیکیه آیا واسکازین و روغن داخل گیربکسشان وجود دارد یا نه ؟؟؟ اگر دارد در تماس است؟! باعث سر خوردن میشود یا نه ؟!!
    سپاسگزارم
    آقا شهرام هستم از استان غیرتمند کرمانشاهان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

لطفاً از نوشتن به‌صورت پینگلیش، اجتناب نمایید. نظرات حاوی توهین، عبارات غیراخلاقی، سیاسی، مطالب غیر مرتبط، اسپم، ترول و تبلیغاتی پذیرفته نمی‌شوند. برای تغییر آواتار خود می‌توانید از سایت گراواتار استفاده نمایید.

دکمه بازگشت به بالا