شهرزاد طریقتی: CVT یا Continuously Variable Transmission به معنی سیستم انتقال قدرت متغیر است. اولین CVT در سال ۱۹۸۶ به ثبت رسید. تکنولوژی این نوع گیربکس در سالهای اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است تا آنجا که امروزه چندین کارخانه خودروسازی از جمله جنرالموتورز، آئودی، هوندا و نیسان از این تکنولوژی در خودروهای جدید خود استفاده کرده اند و برنامه تحقیقات گستردهای را هم برای بهبود بازده این نوع گیربکس در دستور کار دارند.
گیربکس CVT که اجازه تغییر دنده با نسبت دنده نامحدود بین بالاترین و پایینترین دنده را بدون گسستگی می دهد، از سه قسمت اصلی تشکیل شده است: تسمه محکم فلزی یا لاستیکی ، پولی محرک ورودی ، پولی متحرک خروجی.
نقش پولی در گیربکس CVT . . .
هر پولی از دو مخروط با زاویه راس ۲۰ درجه که رودرروی یکدیگر قرار دارند تشکیل شده، تسمهای در شیار بین دو مخروط قرار دارد که وظیفه انتقال قدرت بین دو پولی بر اساس دنده مشخص شده را دارد.
در صورت استفاده از تسمههای لاستیکی، از تسمه هایی با سطح مقطع V شکل استفاده می شود که افزایش اصطکاک بین پولی و تسمه را سبب خواهد شد. وقتی دو مخروط از هم فاصله بگیرند – یعنی عرض پولی بیشتر شود – تسمه در شکاف پا یینتر می رود و شعاع تسمه حلقه شده دور پولی نیز کاهش می یابد. اما وقتی دو مخروط به هم نزدیک می شوند – یعنی عرض پولی کاهش یابد – تسمه در شکاف بالاتر رفته و شعاع تسمه حلقه شده دور پولی افزایش می یابد.
گیربکس CVT می تواند از فشار هیدرولیکی یا نیروی گریز از مرکز و یا کشش فنر به منظور تولید نیروی موردنیاز برای تنظیم دو نیمه پولی بهره بگیرد.
زمانی که دو پولی عرض خود را نسبت به یکدیگر تغییرمی دهند، بی نهایت نسبت دنده مختلف حاصل میشود؛ از کم به زیاد و شامل همه نسبت های مابین؛ برای مثال وقتی شعاع تسمه در پولی محرک کم و در پولی خروجی زیاد باشد، سرعت دوران پولی خروجی کاهش می یابد که دنده پایینتری را ایجاد میکند و وقتی شعاع تسمه در پولی محرک زیاد و در پولی خروجی کم باشد، سرعت دوران پولی خروجی افزایش می یابد و دنده بالاتری را ایجاد می کند. بنابراین در تئوری یک CVTبی نهایت دنده را شامل می شود و میتواند در هر زمانی و با هر دور موتوری کار کند.
یکی از مهمترین پیشرفت ها، طراحی و توسعه تسمه های فلزی است. این تسمه های انعطاف پذیر عموما از ۹ یا ۱۲ نوار فولادی که تکه های فلزی پاپیونی شکل بسیار مقاوم را کنار هم نگه می دارد، ساخته شده است. تسمه های فلزی سر نمیخورند و بسیار بادوامند که به CVT اجازه انتقال گشتاور بیشتری را می دهند، در ضمن آرام تر از تسمه های لاستیکی نیز هستند.
مزایای استفاده از گیربکس CVT . . .
# کاهش مصرف سوخت به میزان ۲۰ درصد نسبت به گیربکس های اتوماتیک معمولی.
# کارآیی و عملکرد دینامیکی بهتر در قیاس با گیربکسهای اتوماتیک معمولی؛ به دلیل انتقال روان قدرت موتور بدون گسستگی در روند حرکت خودرو.
# این نوع گیربکس همچنین میتواند باعث شتابگیری خودرو در بهترین حوزه عملکرد موتور از لحاظ توان خروجی شود که در این صورت بهترین ارقام شتابگیری با کمترین میزان مصرف سوخت میسر خواهد بود.
بهنام
۹ بهمن ۱۳۹۰با سلام
مقاله بسیار جالبی است.
از ساده ترین گیربکس های دور متغیر معمولاً در برخی نقاط خطوط تولیدی که از فرآیند انتقال بار بهره می برند (ساختارهایی مانند نوار یا سیستم نقاله) استفاده می شود.البته در آن سیستمها از یک دستگاه الکتروموتور جهت نیروی محرکه با سرعت ثابت استفاده می شود.
اما دیدگاه دور متغیر در صنعت برق نیز به شکل دیگری برای سیستمهای محرک یا الکتروموتورها وجود دارد که معروفند به سیستمهای دور متغیر یا Variable Speed Drive که باختصار VSD شناخته می شوند.
با سپاس
پویا
۶ اسفند ۱۳۹۰با سلام
مقاله خیلی جالبی بود الان متوجه شدم که سیستم انتقال نیرو در موتورسیکلت براوو هم یه جور سیستم ابتدایی cvt بوده
علی
۲۰ فروردین ۱۳۹۱این هم یکی دیگر از هزاران خدمات به بشریت از طریق بلاد کفر
رضا
۲ مهر ۱۳۹۱باعرض سلام وخسته نباشید اگر نظر من مهم باشد رضایت بخش بود. این گیربکس مانند گیربکس های واریوماتیک میباشد.
بهداد
۲۶ آبان ۱۳۹۱مطلب بسیار جالبی بود ولی میدونستید از این تکنولوژی در سیستم انتقال نیروی موتور گازی براوو استفاده میشود از 15 سال یابیشتر تاحالا.خیلی جالبه موتور براوو وگیربکس cvt
diesel
۲ خرداد ۱۳۹۲رفقا بد نیست بدونین گیربکس سی وی تی حدود صد سال پیش در اولین خودرو های فورد استفاده میشد
ميلاد منتظري
۴ خرداد ۱۳۹۲در سیستم گیربکس اتومبیل های هیبرید از cvt استفاده شده است که در لکسوس ct200h قابل مشاهده است آیا تفاوتی بین این نوع cvt و گیربکس هایی که در بالا توضیح داده اید وجود دارد با تشکر می
مجید
۷ خرداد ۱۳۹۲سلام. باعرض خسته نباشید . می خواستم بدونم جنس فلز استفاده شده در تسمه های cvt از چه موادی است
مجید فاضلی
۷ خرداد ۱۳۹۲می خواستم بدونم فلز استفاده شده در تسمه های گیر بکس cvtاز چه موادی تشکیل شده است؟
arman
۱۲ مهر ۱۳۹۲با سلام. عالی بود با تشکر.
محمد
۱۳ مهر ۱۳۹۲خیلی جالبه و جالب تر اینکه طراحش داوینچی بوده …اگه اشتباه نکنم
سیامک
۱۸ آبان ۱۳۹۵بله ایده اولیه CVT از لئوناردو داوینچی بوده ، ولی هیچگاه از مرحله ایده فرا تر نرفت .
اولین کمپانی اتومبیلسازی DAF هلند بود که در دهه 50 میلادی این سیستم انتقال نیرو رو روی یکی از تولیداتش که اتومبیل کوچکی بود بکار گرفت .
از اون مدل اتومبیل داف مجهز به cvt به تعداد محدود به ایران هم وارد و فروخته شد . شاید خیلی قدیمیها بیاد داشته باشند .
فرود
۲۷ دی ۱۳۹۵نمونه اش خوش رکاب معروف دیگه!
هدایت
۲۷ آبان ۱۳۹۲باسلام
ممنون از اطلاعات مفیدتون،میخواستم بدونم جنس قرقره ها وتسمه چی است؟
چطور روی همدیگر سر نمیخورند؟
مجموعه داخل مایعی غوطه ور هست یا نه؟به جهت خنک کنندگی
اسماعیلی
۱۰ خرداد ۱۳۹۳امیدواریم که صنعت خودروی ایران هم خودش را و هم مصرف کنندگان را از این محصولات فعلی پس از نیم قرن انحصار بازار نجات دهد و بازار این همه سال از خودروهایی با قیمت معقول در بازار جهانی فاصله نداشته باشد.
امیر
۱۳ بهمن ۱۴۰۱پرااااام اینو سال ۹۳ گفته الان چی باید گفت😐😐😐
احسان
۱ تیر ۱۳۹۳با سلام البته انتقال نیروی متغیر که با تسمه انجام میشه رو میشه حذف کرد و مخروطها رو مماس بر هم ساخت و با روغن جدید که در فشار مابین دو سطح سیقلی قابلیت چنگ اندازی و تولید چرخ دنده مولوکولی یا در کل انتقال دهنده نیرو عمل میکنه جایگزین کرد و تسمه حذف شود .
سام
۲۹ آذر ۱۳۹۳اقا ممنون از توضیح زیباتون…..
باز هم ادامه بدین
سوم مگانیک هنرستان نمازی شیراز.
حمید
۱۰ بهمن ۱۳۹۳سلام من اسمم حمید است.من میخواهم سال ۹۴ گیربگس روغنی سی وی تی خودم رو به ثبت برسونم,که در آن گشتاور بسیار زیاد مشکلی نخواهد بود.بعد یک شرکت بنا کنم و این گیربکس را روانه بازار کنم.لطفا اگر راهنمایی کنید سپاس گذار میشوم.
نام شما (ضروری): امیرحسین
۲۶ مهر ۱۳۹۴باعرض سلام وخسته نباشید میخواستم بدونم منظور فردی که پشنهادخذف پولی واستفاده ازچرخ دنده راداده بودچیه؟
احسان
سوابق: (1 دیدگاه) , 1 تیر 1393
با سلام البته انتقال نیروی متغیر که با تسمه انجام میشه رو میشه حذف کرد و مخروطها رو مماس بر هم ساخت و با روغن جدید که در فشار مابین دو سطح سیقلی قابلیت چنگ اندازی و تولید چرخ دنده مولوکولی یا در کل انتقال دهنده نیرو عمل میکنه جایگزین کرد و تسمه حذف شود .
کاربر
۲۵ دی ۱۳۹۴سلام .آیا تسمه گیربکس اتوماتیک لیفان ایکس 50 فلزی است یا پلاستیکی ؟
سیامک
۱۸ آبان ۱۳۹۵تسمه مورد استفاده در cvt لیفان X50 از نوع فولادی تیتانیومی و ساخت شرکت بوش هست . ( تسمه های چند لایه فولادی ، قطعات پاپیونی تیتانیومی )
سیامک
۱۹ آبان ۱۳۹۵مقاله بسیار خوبی بود ، ولی حسب تجربه عملی شخصی ام معتقدم بسیاری از برتریهای cvt فقط روی کاغذه ! … واقعیت اینه که سیستم انتقال نیروی پیوسته ( cvt) هنوز جای تحقیق و توسعه بسیاری داره تا کمبودها و ایراداتش برطرف بشه . این سیتم هنوز نمیتونه بخوبی انتظارات دارنده اتومبیل مجهز به cvt رو بطور کامل پاسخگو باشه . ولی با اشاعه روز افزونش باید امیدوار بود که در سالهای آینده cvt های کاملتری رو شاهد باشیم .
Touraj
۱۹ آبان ۱۳۹۵باسلام این گیربکس که اغلب ماشینهاى ژاپنى از نوع پیشرفته شان بهره میبرند ابداع کننده این گیربکسها کارخانه مشهورنیسان میباشد ومن به عینه مزیتهاى cvtراتجربه کرده وبعنوان مهندس مکانیک تاییدمیکنم که یکى از مطمئن ترین گیربکساست باتشکر
محمدعلی
۱۰ آذر ۱۳۹۵باسلا وتشکراز مطالب خوبتون
اگرمیشه شکل پولی مخروطی وطریق قرارگیری وحرکتشون بزارید.. چطوربهم نزدیک میشن
محمد
۲۰ آذر ۱۳۹۵باسلام:
میخواستم بدونم اگه ماشینی با گیربکس cvt درحین حرکت تعویض دنده در آن محسوس بود چه دلایلی میتواند داشته باشد؟
امید
۲۸ آذر ۱۳۹۵آیا خودروهایی که دارای گیربکس CVT هستند می توانند از موتور توربو استفاده کنند ؟
محمد رضا
۴ دی ۱۳۹۵من ماشین لیفان رو دارم از همه نظر خوب ولی در مورد انتقال قدرت از طرف گیربکس cvt اصلا حس خوبی نداره مخصوص در زمینه کشش اولیه خود و حال اسپرتی وجود نداره ولی در سرعت های بالا رضایت بخش . در گیربکس amt ساندرو کشش بالا و قدرت بالای داره ولی متاسفانه ضریب دنده پایین هست یعنی در سرعت بالا در طولانی مدت cvt رضایت بخش و در amt صدای موتور آزار دهنده است متاسفانه
هادي
۱۵ بهمن ۱۳۹۵با سلام
من ام وی ام ایکس ۳۳اس خریدم و در باره گیربکس این ماشین همیشه دچار تردیدم که جنس تسمه این نوع گیربکسها از چیه و ،مثل تسمه تایم آیا مدتی داره برایه تعویض و چه ضمانتی برایه پاره نشدنشون هست اگه راهنمایی کنین ممنون میشم فقط لطفا اگه اطلاع دقیق دارین راهنمایی کنین
با تشکر از لطف شما
1725CC
۱۹ بهمن ۱۳۹۵با درود
پرسش داشتم
در گیربکسهای CVT که تسمه اش لاستیکیه آیا واسکازین و روغن داخل گیربکسشان وجود دارد یا نه ؟؟؟ اگر دارد در تماس است؟! باعث سر خوردن میشود یا نه ؟!!
سپاسگزارم
آقا شهرام هستم از استان غیرتمند کرمانشاهان