تقریبا سه سال پیش اولین سند چشم انداز در بخش خودرو بعنوان راهنما و راهکار توسعه صنعت خودرو در ایران توسط وزارت صنایع، شورای سیاستگذاری صنعت خودرو و سازمان گسترش و نوسازی صنایع تدوین و ابلاغ گردید. اهداف و سیاستهای توسعه صنعت خودرو در افق ۱۴۰۴ بر اساس ابلاغ مقام معظم رهبری برای دستیابی به جایگاه نخست اقتصادی، علمی و فن آوری در منطقه تدوین شد.
بر اساس سرفصلهای این سند، ایران باید در سال ۱۴۰۴ به رتبه اول تولید خودرو در منطقه، رتبه پنجم در آسیا و رتبه یازدهم در جهان از طریق رقابت پذیری مبتنی بر توسعه فن آوری دست یابد.
1- پایگاه تولید خودرو با علامت تجاری داخلی، مشترک یا جهانی در منطقه، با تاکید بر صادرات محصولات تولیدی
2- پایگاه تولید قطعات و مجموعه های خودرو با علامت تجاری معتبر داخلی یا جهانی در منطقه، با تاکید بر مزیت رقابتی
3- جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی (مستقیم یا مشترک) در راستای جذب فن آوری های نوین و توسعه صادرات
4- پایگاه مراکز طراحی، آزمون و خدمات مهندسی خودرو در منطقه
بر اساس این راهکارها، اهداف صنعت خودرو در افق ۱۴۰۴ نیز بدین شرح تعیین شدند:
1- تولید حداقل ۳ میلیون دستگاه خودرو شامل یک میلیون دستگاه برای صادرات و دو میلیون برای بازار داخلی
2- تولید حداقل ۵۰ درصد از خودروهای سبک با برند داخلی
3- صادرات قطعه به میزان 6 میلیارد دلار
4- تامین حداقل ۵ میلیارد دلار قطعه توسط قطعه سازان داخلی
5- تولید حداقل 120 هزار دستگاه خودروی تجاری، شامل ۳۰ هزار دستگاه صادراتی
در این سند همچنین از پیش نیازها و بسترهای لازم برای تحقق اهداف نیز نام برده شده است. مثلا سرعت بخشیدن به اجرای اصل ۴۴، اصلاح و شفاف سازی قوانین، تولید و عرضه بر اساس قیمت بازار (عرضه و تقاضا)، تسهیل جذب سرمایه گذاری خارجی، توسعه فن آوری های نوین، ایجاد و گسترش مراکر تحقیق و توسعه بویژه در بخش قوای محرکه، تولید خودروهای ارزان قیمت، کم مصرف و سازگار با محیط زیست، ارتقای استانداردهای ایمنی و آلایندگی مطابق با استانداردهای روز اروپا، ارتقای سطح رضایتمندی مشتریان، توسعه سیستمهای خدمات پس از فروش، کاهش تدریجی تعرفه واردات متناسببا توسعه صنعت خودرو، ایجاد و توسعه مراکز بازاریابی جهانی و مواردی ازاین قبیل را باید نام برد.
این سند هر پنج سال یکبار باید مورد بازنگری قرار گیرد تا میزان دستیابی به اهداف یا انحراف آن مشخص گردد. کارشناسان حوزه خودرو در چند ماه اخیر از ضرورت بازنگری سریعتر این سند سخن گفته اند. زیرا بنظر می رسد راهی که صنعت خودرو در حال پیمودن آن است با اهداف پیش بینی شده، در حال واگرایی می باشد.
شاید یکی از مهمترین دلایل انحراف از سند چشم انداز، نادیده انگاشتن سرفصل آن باشد. آنجا که رقابت پذیری را مورد تاکید قرار داده اما در عمل انحصار جای رقابت را در صنعت خودرو تنگ کرده است.
نظر سنجی سوم سایت پدال بر اساس چشم انداز ارائه شده تنظیم شده است. از شما می پرسیم، آیا صنعت خودروی ایران می تواند تا سال ۱۴۰۴ یعنی تقریبا ۱۳ سال آینده، به اهداف درنظر گرفته شده دست یابد؟ شما سال ۱۴۰۴ را برای صنعت و بازار خودروی ایران چگونه پیش بینی می نمایید؟
حسن
۱۹ مرداد ۱۳۹۱متاسفانه اون چیزی که الان جامعه ما با اون مواجه هستش، واقعیاتی دیگه هست. که عمده دلایل اینکه ما هیچوقت در مسیر برنامه های از پیش تعیین شده قرار نمیگیریم از این قراره:
1- عدم رقابت پذیری با بازارهای جهانی به دلایل مختلف داخلی و خارجی
2- سوء مدیریت در لایه های میانی وزارت صنایع و رانت خواری و ویژه خواری بعضی از خواص
3- عدم توانایی دولت در تنظیم بازار و بخصوص قیمت ارز
4- وجود مافیای دلالیسم در چرخه توزیع که باعث میشه محصولات به قیمت واقعی به دست مصرف کننده نرسه
5- محدودیت های بین المللی وضع شده برای کشور به لحاظ تحریم ها
6- عدم سرمایه گذاری خارجی توسط برندهای مطرح دنیا در کشور
7- دقت کنید:206 تیپ 2 در فروردین ماه 15 میلیون
206 در مرداد ماه 21 میلیون!!!!در عرض 5 ماه عینی 40 % تورم
galardo
۱۹ مرداد ۱۳۹۱بابا عجب آرزوهایى میکنیم. شما اول قطعات داخلى رو واسه خودمون تامین کنید بعد به اندازه 6میلیارد صادر کنید .اول خودروهاى خودتون رو باکیفیت بسازید بعد خودروى باکیفیت صادر کنید. نیومده میخواد بره (به رتبه یازده فکر میکنه)
كوروش
۹ شهریور ۱۳۹۱قابل توجه
همین الان سیزدهم هستیم.
Matin
۱۹ مرداد ۱۳۹۱سلام…
خب هرگز به این سند نمیرسیم به عنوتن مثال سمند الان 10 سال به عنوان خودروی ملی معرفی شده تو این 10 سال چه پیشرفتی تو این ماشین دیده شده.تقریبا 5% !!!!
حالا شما بعد 13 سال دیگه مطمئا باشید با این طرز فکر مدیران هیچ پیشرفتی نمیکنه که هیچ باید سند ورشکستی این خودروسازی ها رو 5 سال دیگه امضا کرد.
شرکتای داخلی فقط بزرگترین سایت تولید خودروی بی کیفیت منطقه رو دارن که ایرانی ها رو شرمنده کرده.
برای رسیدن به این سند چشم انداز باید و باید تمام هزینه ها در اول خرج تحقیق و بررسی آزمایش و طراحی یک خودروی کاملا بومی و به همراه فناوری روز دنیا و صد البته کیفیت بسیار بالا تولید کرد جوری که مردم تمایل به خرید این ماشین و داشته باشن (نه به اون صورت که با هزار وعده و تغییر چراغها مردم به طرف خودروهاشون بکشن) مطمئا باشید خودرویی که واقعا خوب باشه سروصدا میکنه و به بازار خارجی بدون منت وارد میشه !
متاسفانه چند روز پیش مبلغ زیادی به خودرو سازی ها داده شد که این کار فقط باعث پسرفت میشه!و باعث میشه از این سند چشم انداز دور بشیم .
حامد
۹ شهریور ۱۳۹۱چجوری سمند 5% پیشرفت داشته؟؟؟
با چی این درصد رو حساب کردی؟؟؟
سمند سال 80 فقط پژو 405 بود با کولر و شیشه برقی، همین، اما دنا(آخرین نسل سمند)
ABS با بوستر MBA به همراه (EBD)،ستون فرمان جمع شونده تو تصادف،فرمون برقی،سیستم ورود بدون کلید،سیستم الکترونیکی مالتی پلکس،immobilizer،موتور 1700 سی سی با 150 اسب بخار !!
اونوقت فقط 5% پیشرفت؟؟؟
خیلی بی انصافی.
شاهین
۱۹ مرداد ۱۳۹۱:-Dرتبه یازدهم در جهان:-D
اینها خودشان هم میدانند که نمی توانند یه خودروی درست و حسابی بسازند :-D
واقعا شرم آوره :-D
سعید
۲۰ مرداد ۱۳۹۱رتبه یازدهم منظورشون تو تعداد تولید بوده دیگه
sahand
۱۹ مرداد ۱۳۹۱شما مطمئن باشید با این سرعتی که ما داریم پیش میریم و با این سرعتی و رقابتی که رقیب های ما دارن تا1404 که هیچی تا4404 هم به این اهداف نمیرسیم,حالا هی ما بیاییم بگیم پارسال ماشین چقدر بوده حالا چقدر شده!
وقی اساس مدیر شدن تو یه مملکت بجای لیاقت فردی بند(پ)باشه,نتیجه همین میشود که میبینید دیگه.
reza
۱۹ مرداد ۱۳۹۱تولید امروز محصولات ایرانی از فردا بهتر است چگونه میتوان در سال 1404 به چنین مقامی رسید با چنین شرایط سال 1404 پراید با چراغ زنون عرضه میشود نه نگاه به کشور های دیگه بندازید به به کشور خودمون اونا هر دو سال یه ماشین جدید میدن با همون قیمت ولی ما چراغاشو عوض می کنیم با 2 برابر قیمت ( مثال 206 و 207) یا شما اگه 206 تیپ 1600 با موتور فرانسوی در هیچ شرایطی قابل مقایسه با موتوری که تو ایران ساخته میشه نیست این تجربه من هست . برا اثباتش هم فقط از کسی که مد 90 به بعد مخصوصا 207 داره بپرسید. مهم ترین عامل پیشرفت رقابتی شدن در بازاره که اصلا رقابتی وجود ندارد تو کشور کره 4 تا برنامه 5 ساله گذاشتن برا خودرو سازیشون اولیش این بود که فقط وارد کنن دومیش مونتاژ سومیش تقلید و چهارمیش خودشون بسازن العان کره بزرگترین صادر کننده و سازنده ماشین تو دنیاست ….
کیهان
۱۹ مرداد ۱۳۹۱شتر در خواب بیند پنبه دانه
گهی لف لف خورد گه دانه دانه
امیر
۱۹ مرداد ۱۳۹۱لپ لپ :)
parham 15
۱۹ مرداد ۱۳۹۱چی پیش بینی میکنم ؟ سمند LX30تومان پراید168ـ20تومان همراه لاستیک زاپاس .پژو206تیپ5ـ39تومن آپشن ها مه شکن جلو و عقب .خط تولید پیکان دوباره از سر گرفته میشه .
m
۱۹ مرداد ۱۳۹۱تا زمانی که اقتصاد دولتی هست همین وضعه.شما ببینین ایران خودرو و سایپا درسته سهامشون تو بورس عرضه شده و ظاهرا خصوصین اما در واقع 100 درصد دولتین.
و با این اوضاع کشور همین وضع خودرو سازی برای دولت رضایت بخشه چون: 1-بدون هیچ سرمایه گذاری عمده ای دولت داره سود خودش رو از تولید خودرو های با تکنولوژی بین 20 تا 40 سال قبل می بره پس ضرورتی نداره سند چشم انداز رعایت بشه چون از ایت راه هم دولت درآمد زائی داره و هم تو بحث اشتغال تعداد زیادی صاحب شغل هستن.
2-دولت داره از واردات خودرو سود سرشاری می بره.پس همین وضع رو ادامه می ده چون بازار خودرو های چند صد میلیونی رو ایجاد کرده و در دست گرفته و داره استفاده می کنه.
پس تا 100 ال بعد عم همین آش و همین کاسه.
معذرت می خوام گور پدر مردم ایران که با دادن پولی معادل قمیت یک خودرو با تکنولوژی روز خودروئی سوار می شن که سال هاست به دلایل مختلف از رده خارج شده.
این رو هم بگم کمپانی های بین المللی دارن از این شرایط سود می برن و چه بسا دستی هم در عقب ماندگی سنعت خودرو ایران داشته باشن مثل کیا ( یا بهتر بگم فورد ) با انداختن لگنی مثل پراید به مردم بد بخت ما.
این رو هم بگم دلخوش به تولید 2 میلیون دستگاه خودرو در سال نباشین چون چیزی در خدود 1.200 میلیون از این تعداد در واقع با تعریف مرزو خودرو نیستن بلکه ارابه هستن.
mjk
۱۹ مرداد ۱۳۹۱اگر بانگاهی سیستمی با بازار خودرو نظر کنیم متوجه خواهیم شد که خودرو هم یک زیر سیستم است که از این سیستم تأثیر می پذیرد وقتی سیستم بد عمل می کند شما از خودرو سازان چه انتظاری دارید. باید به دنبال علت ها رفت نه معلول ها. سیاست؛اقتصاد؛ و… همه با هم ربط دارند.پیش بینی چنین چیزی از نظر من کاملا بدیهی بود. اگر روند سیاستهای و برنامه ریزی ها دولت را نگاه کنید متوجه حواهید شد که انتظاری جز این غیر عاقلانه می نماید. ترسم که به کعبه نرسی اعرابی کاین ره که تو می روی به ترکستان است
محمدحسین
۱۹ مرداد ۱۳۹۱عملی نمیشه…
چون مسئولان ما حرف مقام معظم رهبری رو جدی نمیگیرند…
باز هم همین آشه و همین کاسه……
مثل خیلی چیزهایی که قبلا وعدش داده شده و عملی نشده اینم عملی نشده…
چند ساله چشم انداز 20 ساله مورد بررسی هست ولی آیا تا حالا قدمی برای تحقق این هدف برنداشته شده…
همه چی رو می خوان نگه دارن واسه دقیقه نود…
بعد مثل ژاپنی ها و آمریکایی ها به موتور 97 اسب بخاری GLX یه توربو می بندن به نافش قدرتشو می کنن 150 اسب بخار بعد میگن اینم موتور قوی و محصول جدید
حسین
۱۹ مرداد ۱۳۹۱سند نوشته ای بیش نیست!
تا 1404 از ای هستیم پایین تر نیان پیشرفت پیشکش!
محمد رضا
۱۹ مرداد ۱۳۹۱اگه طبق این سند بخوایم پیش بریم باید تا الان دیگه پراید تولید نکنیم و به جاش یه خودروی به روز و ایمن تولید کنیم ولی متاسفانه داریم تولید این خودرو و خودرو های مشابه(روآ-405-تا حدودی206-سمند)را کماکن با تعویض لامپ ادامه میدیم پس در سال 1404 پراید و روآو 206 و …. فقط با لامپ های جدید داریم نه یه خودروی به روز و اسناندارد
علیرضا
۲۰ مرداد ۱۳۹۱دیگه پراید تولید نمیشه که !!!
اینا که تو خیابون میبینی x100 هستن !!! ( گفته ی خود مدیر عامل سایپا )
محمد رضا
۲۰ مرداد ۱۳۹۱خر همون خر پالون فقط عوض میشه یه بار x100 یه بار x200 تادر آینده به همت مسئولان دلسوز ملت در سال 1404 x10000 داریم خب خوبه دیگه نه، به سند چشم انداز رسیدیم
Sam abadani
۱۹ مرداد ۱۳۹۱برای خیلی از این مسؤلین و دلالای جون مردم سند و چشم انداز و این چیزا یه حرف مفت و سرابی دربیابانه تا بتونن کماکان خون مردم رو تو شیشه کنن
آیا تو همین سند گفته شده بعد از بیست و اندی سال همون پراید رو با کیفیت پایینتر وقیمت چند برابرتر از گذشته به مردم همیشه درصحنه قالب کنن؟
پدال جان شما هم با این حرفا و گفته ها بر طبل این دلالان نکوب لطفاً
این حرفارو چند وقتی باب میکنن که بگن برنامه مدون و از این چیزا هم داریم
مشکل این مملکت مدیریت است مدیریت است مدیریت
رضا
۱۹ مرداد ۱۳۹۱با احترام کامل به نظرات همه دوستانم
اما امان از روزی که افرادی نالایق که اصلا سواد اقتصادی ندارن فقط و فقط در حد شعار بخوان شعور مردم را زیر سوال ببرن. این آدم ها جز […] چیزی ندارن و بلند پروازی هایی که فقط منجر به سقوط آزاد اونم از نوع سقوط با مخ خواهد بود. دوستان در مورد این مقاله تامل کنید و ببینن که کسایی که خودشونا اونقدر بالا میبینن که واسه 1404 برنامه ریزی میکنن آیا لحظه ای به چگونگی رسیدن به این جایگاه فکر کرده اند! یا یک متن از پیش آماده ای را فقط در جایی خوانده اند و عده ای که خیلی فکر میکنن میتونن را به تکاپو واداشته و مردم را هم سرگرم کرده. من امیدوارم تو این 13 سال آینده کشورم و مردم پیشرفت کنن اما این مقاله فقط و فقط میتونه یک آرزوی محال و غیر قابل دستیابی باشه! من با این رشد اقتصادی ناچیز و روند واردات محصولات بی کیفیت (نمیگم چینی) و تحریم ها و… میدونم هرگز به این چیزها دست نخواهند یافت! نه اینکه بگم توی 13 سال دیگه بلکه توی 30 سال دیگه هم نمیتونن. نمیتونن!
مهدی
۱۹ مرداد ۱۳۹۱هیچی، همینی که هست، شما بودید این پول مفت رو از دست می دادید؟
محسن آبادان
۱۹ مرداد ۱۳۹۱دوستان هموطنان فقط 13 سال دیگه صبر کنید تا پراید با چراغ های led و سپر همرنگ بدنه تولید شود راستی تا اون موقع موتور ef7 هم مشکلاتش برطرف میشه
pooyan
۲۰ مرداد ۱۳۹۱toro khoda maro enghadr dige nakhandunid :D
sina
۲۰ مرداد ۱۳۹۱اومدیم در سال 1404 شدیم اول منطقه در (تولید خودرو)…
مسئول های مملکت نمیفهمند که تولید زیادتر نباید هدف باشه بلکه کیفیت باید هدف ما باشه,لابد لامبورگینی هم چون تولیداتش به اندازه سایپا نیست یعنی پیشرفت نکرده؟!؟!؟!
hi
۲۰ مرداد ۱۳۹۱من نمی دونم کی گفته هر کشوری باید خودروساز بشه آخه؟!!!
یه تویوتا کرونا داشتیم تولید 1979 حرف نداشت دزد بردش پیدا که شد مجبور شدیم بفروشیم
بعدش کرولا داشتیم اون موقع یعنی 12 سال پیش بیچاره ای بی اس داشت، همسایمونم دوو ریسر داشت اونم ماشینه خوبی بود
همه داشتن زندگیشونو می کردن
چه کسانی که جونشون تو تصادفات بخاطر کیفیت پایین ماشین به خطر افتاد یا از بین رفتن
دوتا سپر عوض می کنن و لامپ اسم و تیپ جدید می زنن بیرون
واقعا باید جوابگو باشن
وضعیتم که می بینید الان آرزوی خیلیا شده 206 بخرن یا سمند یا… اونم به مبلغی که باهاش می شه براحتی ماشینای متوسط به بالا رو تو کشورای دیگه خرید
علی قضایی
۲۰ مرداد ۱۳۹۱این کار اتفاق میفته اما نه 1404 یه 60_70سال بعدش و دوباره همون آش و همون کاسه ودوباره عقب موندن از دنیا .
momo
۲۰ مرداد ۱۳۹۱مطمئن باشی با این سرعت پیشرفتی که الان سایر کشورا داران ما تا 13 سال اینده عقب
mohamaz
۲۰ مرداد ۱۳۹۱مطمئن باشید تا 13 سال اینده اگه خودروهای پرنده تولید نشن حتما خودروهای هیبریدی و الکتریکی تمام دنیا رو گرفته. تا 13 سال اینده به حول قوه الهی ما توانسته ایم سمند با موتور ملی با میانگین مصرف سوخت ترکیبی 10 لیتر تولید و به ایران وجهان عرضه کنیم تا سایر ملل از انها در موزه استفاده کنند !!!!
vahid
۲۰ مرداد ۱۳۹۱1404 که هیچی 2404 به این سند نمیرسیم
احسان
۲۰ مرداد ۱۳۹۱تولید آشغال که کاری نداره ایرانیا کلا تو دادن ایده های فضایی تبهر دارن
Kurosh
۲۰ مرداد ۱۳۹۱می خواستم اینو براتون روشن کنم، اگه به این امید نشستید که این صنعت خودروسازی به خودش یه تکونی بده (این یه روزی که هرگز نمیرسه و این بیشتر به خاطر نبود فرهنگ مناسب در بین مردمه!) و خودروهای با کیفیت و مدل بالا تولید بشه؟!؛ با عرض پوزش (کور خوندید)!! حالا یه پیشنهاد دارم: اگه توان مالی خوبی دارید و می تونید توی غربت زندگی کنید، هر چه زودتر بساط مهاجرتو رُو کنید و پرهاتون بکشید و پرواز کنید و . . . برید حالشو ببرید!!!!
رضا
۲۰ مرداد ۱۳۹۱اره رتبه 11 از اخر.زرشک
وعده سر خرمن
۲۰ مرداد ۱۳۹۱به این میگن وعده سر خرمن ! اقایان چرا دارید سمند رو میدید به عراقی ها 9 میلیون و به ایرانی ها 17 میلیون؟ چرا هنوز این 405اشغال بی شخصیت رو تولید می کنید؟ چرا از متخصصین واقعی کمک نمی گیرید؟ چرا بخاطر یکم سود بیشتر پدر ملت را درآورده اید؟ چرا رانای 12 میلیونی را 16 میلیون کردید؟ مسئله اینجاست که این سند وعده سرخرمن خرید زمان برای مدیران و سیاستگذاران بی لیاقت و مافیایی شده است.
رضا
۲۰ مرداد ۱۳۹۱چه ارزوهاااااا
اول ببینین داخل ایران صنعت خودروسازی دارین بعد رقابت
تولید 4 مدل ماشین رو که صنعت نمیگن
نمیدونم چرا چشماشون رو باز نمیکنن که چی تولید میکنن
پراید 10 میلیون؟؟؟
موفق باشید
فراری
۲۰ مرداد ۱۳۹۱شما الان خودروی ارزان قیمت قدیمی کره (پراید) رو با قیمتی گزاف و با عرض معذرت (با عوض کردن پالون) به مشتری میندازین. چجوری میخوایید که (خودروهای ارزان قیمت، کم مصرف و سازگار با محیط زیست) در 13 سال آینده به مردم عرضه کنید.
راستی این سند چشم انداز رو از کجا کپی کردین؟!
مهدی
۲۱ مرداد ۱۳۹۱چرا زور الکی میزنید … عمرا بتونید خودروساز بشید
شعار بنز : یا بهترین یا هیچ
شعار پورشه : بهترین هم کافی نیست
و …
و ببینید که واقعا پای شعارشون هستند
ولی ما چی ؟ … سایپا مطئن … همون اولش که با یه شعار دروغ کارو شروع میکنن دیگه چه انتظاری میشه داشت
پیشنهاد من اینه ، چشم اندازو بیخیال شید شما اگه میخواستید خودروساز شید تا حالا شده بودید … پس مرزا رو باز کنید کارخونه خودروسازیتونم ببندید تعمیرگاهش کنید … اصلا برید سراغ کاری که توش بتونیم ایران رو سربلند کنیم و شماره یک دنیا شیم
فرید
۲۱ مرداد ۱۳۹۱مثل اینکه دوباره می خوان کلی پول بریزن تو جیب این دو تا فرقون ساز، نفری 1000 میلیارد تومن.
اینا مگه این ماشین ها رو دو سه برابر قیمت نمیفروشن به مردم؟
پس جرا همیشه می نالن و پول ندارن؟
چرا میگن کلی بدهی به قطعه ساز داریم؟ قطعه سازان چینی؟ یا ایرانی؟
واقعن با این پول ها که خرج ایران خودرو و سایپا شده نمیشد چند تا کارخونه در حال ورشکستگی اروپایی و ارمیکایی رو خرید؟
واقعن نمیشد به جای چین ما کارخونه ام جی رو بخریم؟
نمیشد به جای هند مال سانگ یانگ کره یا لندوو و … را بخریم؟
Sam abadani
۲۱ مرداد ۱۳۹۱اینا نمی فهمند
shayan
۲۱ مرداد ۱۳۹۱به نظر من بازار خودرو باید توسط خودروساز های خارجی قبضه بشه البته خودرو های درجه یک اروپایی و امریکایی.
درضمن اگر هم این اتفاق افتاد باید لاقل تعرفه ی واردات رو کاهش بدن مثلا تعرفه چهل درصد که همه مردم توانایی خرید این ماشین ها رو داشته باشن.
حامد
۹ شهریور ۱۳۹۱با نظر شما هزاران نفر بعد از تعطیلی ایرانخودرو ، سایپا و کارخانه های قطعه سازی وابسته به ان بیکار میشوند.
اول فکر،بعد نظر