تونل کتسبی؛ آزمایشگاه مدرن کلاسیک انگلستان کجاست؟

این تونل قدیمی هم‌اکنون به یکی از اصلی‌ترین مراکز تست خودرو در انگلستان تبدیل شده است.

تونل کتسبی یکی تونل قطار رها شده که حدودا ۲.۷۲ کیلومتر درازا دارد اما هم‌اکنون به یک مرکز آزمایش دقیق تبدیل شده است که تلرانس ارتفاع سطح آن نهایتا به ۲ میلی‌متر می‌رسد؛ مدیر پروژه این تونل می‌گوید که اگر در طی یک تست میدانی، خودرویی لرزش خاصی را به راننده منتقل کند، حتما مشکل دارد؛ چون سطح آسفالت تونل صاف‎‌تر از آن است که در حرکت خودرو کوچک‌ترین خللی ایجاد کند.

مقالات مرتبط:

• آزمایش سوپرخودروی مزدا در تونل قطار کتسبی با سرعت ۱۹۰ کیلومتربرساعت
• هر آنچه از تونل کتسبی، مرکز تست جدید آیرودینامیک در انگلیس می‌دانیم

این تونل که در زمینه تحقیقات آکوستیک و آیرودینامیک مورداستفاده قرار می‌گیرد، برخلاف نمونه‌های مشابه که جریان متحرک هوا را از روی خودرو عبور می‌دهند، جریان هوا ندارد پس خودرو باید در آن حرکت کند. به این ترتیب، تونل کتسبی به آزمایش‌کنندگان این امکان می‌دهد که به‌جای شبیه‌سازی حرکت خودرو، آن را واقعا حرکت دهند و نتیجه حرکت هوا تا سرعت ۲۵۶ کیلومتر بر ساعت را روی مدل موردآزمایش مشاهده کنند. از آنجا که مسئولیت آماده‌سازی این تونل و راه‌اندازی آن در سال ۲۰۲۱ برعهده شرکت «توتال‌سیم»، فعال حوزه CFD و همکاری موتوراسپرت تیم فرمول ۱ هوندا و مرسدس AMG، بوده است، شرکت‌های زیادی به نتیجه آزمایش‌های انجام شده در آن اطمینان دارند.

«جان پتون»، مدیر این مرکز آزمایشی، می‌گوید:

مردم اغلب می‌پرسند که چرا شبیه‌سازی جواب نیست؟ در موتوراسپرت، پیست شما را تست می‌کند و در رانندگی عادی هم خودرو. وقتی چیزها آنطور که انتظار داریم پیش نمی‌رود با کوهی از استدلال‌ها به آن می‌رسیم که شبیه‌سازی چاره نیست.

شبیه‌سازی‌ها همیشه اشتباه‌اند اما شما به دنبال آن هستید که بدانید، قسمت‌های اشتباه برای کارتان مشکل ایجاد نمی‌کنند یا واقعا لوازم تست شما مشکل دارند.

بنابراین او همت خود را در آماده‌سازی تونل کتسبی قرار داده تا فاصله میان شبیه‌سازی و دست‌یابی به داده‌هایی کم‌خطا را کمتر کند.

البته پتون نخستین کسی نیست که این کار را می‌کند؛ پیشتر یک تیم مسابقه‌ای به نام «گاناسی» هم در کشور آمریکا یک تونل را برای انجام آزمایش‌های آیرودینامیکی آماده کرد که نتیجه آن، پیروزی مداوم تیمش در مسابقات ناسکار و ایندی‌کار بود. ظاهرا گاناسی در آماده‌سازی اولیه کتسبی هم دستی محدود داشته است. ایده اولیه تولید یک مرکز آزمایش اینچنینی در انگلستان اما توسط «راب لوئیس»، مدیر ارشد توتال‌سیم، عنوان شده بود. سهام‌داران احتمالی این مجموعه تصور می‌کردند که کاربرد چندانی نداشته باشد، اما او به‌همراه پتون یک فهرست از تونل قطارهای بالااستفاده را آماده کرد و به آن‌ها ارائه داد.

پتون درباره خرید این تونل می‌گوید:

برای رسیدن به آن باید پیاده‌روی می‌کردیم و از مسیرهای کشاورزی مردم گذر می‌کردیم. بعد هم باید آن‌ها را مطلع و سپس قانع می‌کردیم که سوپراسپرت‌ها در این تونل رفت‌وآمد خواهند کرد. کار در سال ۲۰۲۰ شروع شد و تا نوامبر ۲۰۲۱ به پایان رسید.

پتون می‌گوید که تونل کتسبی میانه واقع‌گرایی و تکرارپذیری را در آزمایش‌ها فراهم می‌کند؛ به این معنا که در جهان واقعی، خودرو با تایر، خودرو و سرعت واقعی بررسی می‌شود اما آنقدر متغیر دارد که تکرار دقیق آن غیرممکن است. در سوی دیگر تکرارپذیری زیاد هم به‌معنای محدودکردن متغییرها می‌شود که از دقت شبیه‌سازی می‌کاهد؛ بنابراین مهندسان تلاش کرده‌اند که این تونل خوبی‌ها هر دو را برای آزمایش‌کنندگان فراهم کند.

مدیر این مجموعه آزمایش مدعی است که کتسبی با فراهم‌سازی دمای متعادل ۱۰ تا ۱۰.۵ درجه‌ای در زمان‌های مختلف، می‌تواند دقت مناسبی داشته باشد. هر چند انجام یک آزمایش در شرایط بسیار کنترل‌شده نیازمند تکرار بسیار است تا از صحت آن اطمینان کامل حاصل شود اما کمتر از ۵ رفت و ۵ برگشت در این تونل می‌تواند کار آزمایش‌کنندگان را راه بیاندازد.

مجموعه توتال‌سیم به‌جز کار روی خودروهای مسابقه‌ای، کتسبی را برای تست خودروهای معمولی هم آماده می‌کند و ضریب پسا و داده‌های مفیدی را از آن‌ها فراهم می‌کند. پتون می‌گوید که این تونل ظرفیت انجام آزمایش‌های گوناگونی چون ارتباطات، آکوستیک، نورپردازی و… را هم دارد. دو سر این تونل برای راحتی کار متقاضیان به دو صفحه چرخان مجهز شده است تا خودرو را به راحتی بچرخانند و تست بعدی را با حداکثر سرعت انجام دهند.

هر چند پتون می‌گوید که به محتوای داخلی و تست‌های هر شرکت به‌صورت مجزا علاقه‌ای ندارد اما وضعیت دمایی و آب‌وهوایی محیط را برای تست‌هایشان بررسی می‌کند؛ تونل کتسبی مکانی کاملا ایزوله و عایق‌شده به شمار می‌رود که کوچک‌ترین صدایی را به بیرون منتقل نمی‌کند. از آنجا که سطح تونل برای حرکت خودرو کاملا یکدست شده است، انتهای آن به سختی دیده می‌شود و در نبود مسئولین بالارده تونل، سرعت تست به ۴۸ کیلومتر بر ساعت محدود می‌شود. سرعت خودروها با دوربین‌های دیواری تونل اندازه‌گیری می‌شود.

البته به‌جز رفع رطوبت، چالش بزرگ دیگری هم سر راه مسئولان کتسبی وجود دارد و آن هم خفاش‌های محلی این منطقه هستند که اتفاقا به بخش ابتدایی تونل علاقه زیادی دارند؛ هر چند مهندسان فضایی مناسب را برای زندگی آن‌ها در انتها تدارک دیده‌اند. از آنجا که خفاش‌ها در انگلستان گونه‌ای حفاظت‌شده  به شمار می‌روند، مهندسان کتسبی باید در حفظ محیط‌زیست آن‌ها هم کوشا باشند. با این وجود، تست‌های متعدد انجام می‌شوند.

پتون معتقد است که سود این مرکز تحقیقاتی در درازمدت حاصل می‌شود. از آنجا که تونل گاناسی برگ برنده بسیاری از تیم‌های موفق آمریکایی بوده است، پتون امید دارد که کتسبی هم به همین جایگاه برسد؛ چه در حوزه موتوراسپرت و چه در حوزه خودروهای تجاری.

ما یک مجموعه انجام شبیه‌سازی هستیم پس چرا به دنبال آزمایش‌های میدانی می‌گردیم؟ چون یکی از آن‌ها سریع‌ و آسان است و دیگری جواب‌ها واقعی را به ما می‌دهد.