چرا پیشرانه‌های سوپرشارژ در حال انقراض هستند؟

درحالی‌که سوپرشارژرها قدمتی به‌اندازهٔ تاریخ خودرو دارند، امروز با فراگیری توربوشارژر و سیستم‌های هیبریدی رو به انقراض هستند.

سوپرشارژر، قطعه‌ای که از همان ابتدای اختراع خودرو به افزایش قدرت موتورها کمک کرده، اکنون در حال انقراض است. توربوشارژرهای جمع‌وجور و کارآمد و همین‌طور دیگر روش‌های افزایش قدرت مثل سیستم‌های هیبریدی، سوپرشارژر را منسوخ کرده‌اند. هرچند هنوز چند خودروی سوپرشارژ در بازار باقی‌مانده‌اند ولی به‌احتمال‌زیاد تا پایان دههٔ جاری سوپرشارژرها به‌طور کامل از زیر کاپوت خودروها خداحافظی خواهند کرد. ازاین‌رو، در ادامه ابتدا نگاه کوتاهی به تاریخچهٔ سوپرشارژر و سپس بررسی دلایل کنار رفتن آن خواهیم داشت.

همچنین بخوانید:

• تاریخچه سوپرشارژر؛ از ظهور قبل از اختراع خودرو تا جای‌گزینی با توربوشارژر
• آشنایی با اولین خودروهای سوپرشارژ جهان، از پیشگامی مرسدس تا فراگیری در آمریکا
• مروری بر تاریخچه توربوشارژر و اولین خودروهای توربوی جهان
• یادی از الدزمبیل جت‌فایر، اولین خودروی توربوشارژ تولیدی جهان

تاریخچهٔ سوپرشارژر

سوپرشارژر قدیمی‌ترین شیوهٔ القای اجباری است که پیشینهٔ آن حتی به قبل از اختراع خودرو بازمی‌گردد. نمونه‌های اولیهٔ سوپرشارژرها دستگاه‌هایی ابتدایی بودند که هوا را به داخل کوره‌ها و معادن پمپاژ می‌کردند. بعدها از همین تکنولوژی در پیشرانهٔ هواپیماها و سپس خودروها استفاده شد. مرسدس در سال ۱۹۲۳ اولین خودروی سوپرشارژ تولیدی جهان را به بازار فرستاد. در طول جنگ جهانی دوم، از سوپرشارژر به‌طور گسترده‌ای در هواپیماهای جنگی استفاده شد و پس از جنگ این قطعه به مسابقات اتومبیلرانی راه پیدا کرد. در دههٔ ۵۰، کیت‌های سوپرشارژر افترمارکت عرضه شدند و محبوبیت این شیوهٔ القای اجباری در مسابقات درگ افزایش یافت. بااین‌حال، در دههٔ ۸۰ با فراگیری توربوشارژر، دوران شکوه سوپرشارژرها رو به افول رفت. البته تا اواخر قرن بیستم خودروهای سوپرشارژ همچنان تولید می‌شدند ولی با رواج توربوشارژرها، محبوبیت سوپرشارژر کاهش پیدا کرد. روند نزولی سوپرشارژر در طول قرن بیست‌ویک سرعت گرفت و تنها تعداد انگشت‌شماری از خودروها همچنان از این سیستم پرخوران استفاده می‌کردند.

سوپرشارژر چگونه کار می‌کند؟

سوپرشارژر با نیرویی که مستقیماً از موتور می‌گیرد، هوا را به داخل پیشرانه پمپاژ می‌کند. تأمین نیروی موردنیاز برای این کار از طریق یک تسمه و پولی صورت می‌گیرد که به میل‌لنگ متصل است.

معایب سوپرشارژر

یکی از مشکلات اصلی سوپرشارژر، گرفتن نیرو از موتور است. هرچند این قطعه باعث افزایش توان موتور می‌شود ولی برای اینکه کار کند ابتدا باید از موتور نیرو بگیرد. این موضوع باعث کارآمدی کمتر سوپرشارژر در قیاس با توربوشارژر می‌شود که بجای نیرو گرفتن از موتور، از انرژی تلف شوندهٔ گازهای اگزوز استفاده می‌کند. سوپرشارژرها همچنین سروصدا و حرارت زیادی تولید می‌کنند که شاید در مسابقات مشکلی نداشته باشد ولی برای خودروهای تولیدی هرگز چیزی خوبی نیست.

ظهور توربوشارژر

دلیل اصلی انقراض سوپرشارژر، ابداع یک روش دیگر برای القای اجباری یعنی توربوشارژر است. توربوشارژر برخلاف سوپرشارژر برای چرخش از نیروی گازهای اگزوز استفاده می‌کند که هم اتلاف نیرو را به حداقل می‌رساند و هم باعث افرایش بازدهی می‌شود. به لطف این ویژگی، توربوشارژرها در انواع مختلف موتور ازجمله موتورهای کوچک‌تر که برای استفاده از سوپرشارژر مناسب نیستند کاربرد دارند. توربوشارژر ابتدا در صنعت هوانوردی و راه‌آهن استفاده شد تا اینکه سرانجام به دنیای خودروها راه پیدا کرد. اولین خودروی توربوشارژ تولیدی جهان، الدزمبیل جت‌فایر بود که در سال ۱۹۶۲ به بازار آمد ولی تنها دو سال دوام آورد زیرا در آن سال‌ها توربوشارژر هنوز در مراحل ابتدایی قرار داشت و موتور برای جلوگیری از ناک زدن باید با تزریق مخلوط ویژه‌ای از آب و متانول خنک می‌شد اما خیلی از خریداران فراموش می‌کردند مخزن این مایع را پر کنند که باعث آسیب دیدن موتور می‌شد. به خاطر همین مشکلات، توربوشارژر ابتدا فراگیر نشد تا اینکه از اواسط دههٔ ۷۰ به بعد، با پیشرفت تکنولوژی توربوشارژر، این سیستم القای اجباری در خودروهای بیشتری ظاهر شد. هرچند توسعهٔ توربوشارژر در خودروها ابتدا به‌کندی پیش رفت ولی وقتی این قطعه سرانجام در دههٔ ۸۰ متداول شد، به‌سرعت سوپرشارژر را منسوخ کرد.

آخرین خودروهای سوپرشارژ بازار

هنوز در بازار خودرو می‌توان چند مدل با پیشرانه‌های سوپرشارژ پیدا کرد ولی این‌ها آخرین بازماندگان دوران سوپرشارژر و کسانی که به این نوع سیستم پرخوران علاقه دارند برای خرید باید عجله کنند زیرا بعید است که موتورهای سوپرشارژ تا پایان دههٔ جاری دوام بیاورند. در حال حاضر، اگر به دنبال یک سدان سوپرشارژ باشید، تنها انتخاب کادیلاک CT5-V بلک‌وینگ خواهد بود درحالی‌که در بین شاسی‌بلندها می‌توان سراغ کادیلاک اسکالید V یا لندروور دیفندر V8 با موتور ۵ لیتری سوپرشارژ رفت. در بین کوپه‌های اسپرت نیز فقط لوتوس امیرا با موتور V6 و فورد موستانگ GTD با موتور پردتور همچنان به سوپرشارژر پایبند مانده‌اند درحالی‌که همین موتور پردتور زیر کاپوت فورد F150 رپتور R هم در حال تپیدن است.