لااقل به فکر جان خویش باشیم!

بنده به عادت مألوف که سوابقش هم به سالهای جوانی باز می‌گردد، علاقه وافری به راه‌پیمایی‌های های طولانی دارم. میزانش هم بسته به توان و حال این‌جانب در آن ساعت به‌خصوص دارد، دستکم ۱۰ الی ۱۵ کیلومتر و آن‌هم به یک ضرب. در زمان پیاده‌روی چه در جاده‌ها و چه اتوبان‌ها، فقط از شانه خاکی آن طی طریق می‌کنم که آن نیز به سبب امنیت و ایمنی بیشتر و نیز فرار و دوری از رانندگان متوهم و ناشی می‌باشد!

در امسال هم، در اولین فرصت پس از تحویل سال نو، اقدام به پیاده‌روی نمودم. در زمان پیاده‌روی هم دو نکته بیش از همه توجه مرا به خود جلب نمود، یکی ترافیکی انبوه‌تر نسبت به پارسال و دیگری هم رانندگی به‌مراتب بدتر، باز هم نسبت به پارسال! بنا به مشاهدات این‌جانب از خیل انبوه خودروهای عبوری، کماکان بدترین رانندگی‌ها از آن مالکان خودروهای پرشمار داخلی من‌جمله پراید در وهله اول و پس از آن خودروهایی همچون پژو ۴۰۵ و پارس و سمند و پژو ۲۰۶ و نیز انواع و اقسام وانت‌های بی‌دروپیکری همچون نیسان و مزدا و پیکان و… است. در نهایت تأسف، درصد بالایی از مالکان این خودروها و البته نه همه‌شان، وسیله نقلیه خود را با وضع بسیار خطرناک و سریعی می‌رانند. تو گویی در یک مسابقه نانوشته و غیررسمی مشغول کورس گذاشتن با یکدیگر هستند و فقط چند قدم مانده تا کاپ قهرمانی را فتح و تصاحب نمایند! در کل، رعایت مقررات و قوانین برایشان محلی از اعراب ندارد و از نگاه بسیاری از آنها، این دیگران هستند که فرهنگ رانندگی ندارند و نه شخص شخیص خودشان! بی‌دلیل نیست که بیشتر کشته‌شدگان و مجروحین حوادث رانندگی هم از این قوم و طایفه هستند.

دومین گروه، صاحبان خودروهای چینی هستند، گرچه مالکان این خودروها از سلوک آرام‌تری نسبت به طایفه نخست برخوردارند. اما بیش از نیمی از آنها، بسته به توان پیشرانه خودروهای خود تا آنجا که جا دارد می‌تازند و شواهد هم مؤید آن است که این دسته هم شناگران ماهری هستند ولی آب کافی گیر نیاورده‌اند! خوشبختانه اکثر خودروهای چینی وارد شده به ایران چندان از ماهیت اسپرتی برخوردار نیستند و به واکنش‌های مالکان ایرانی خود جهت کورس گذاشتن به‌اکراه پاسخ می‌دهند!

اما سومین گروه، مالکان سدان‌ها و هاچ‌بک‌های وارداتی و علی‌الخصوص کره‌ای و ژاپنی‌ها هستند. مشاهدات بنده حکایت از آن دارد که درصد بسیار بالایی از صاحبان هاچ‌بک‌های وارداتی، آرام و دقیق و هوشیارانه رانندگی می‌کنند و کمتر اهل کورس گذاشتن و اعمالی از این دست هستند، شاید دلیل عمده‌اش مربوط به هرم سنی صاحبان این خودروهاست که بیشتر میان‌سال و کهنسالند تا جوان و بچه سال! اما سدان‌های وارداتی خود به دو دسته عمده می‌شوند، یکی سدان‌های میان سایزی همچون هیوندای الانترا، کیا سراتو و … هستند. این گروه از خودروها هم بسته به طبع و سن صاحبان خود، از کند یا سریع رانده‌شده و البته عمده مالکان آنها در قیاس با هاچ بک‌ها بیشتر اهل کورس گذاشتن و رانندگی‌های سریع و یا خطرناک هستند. و اما گروه دیگر، صاحبان سدان‌های نسبتاً بزرگی همچون تویوتا کمری، هیوندای سوناتا، کیا اپتیما و… می‌باشند، این طایفه در کل کمتر اهل مسابقه دادن هستند و غالب آنها با طمأنینه و آرامش بیشتری نسبت به سایرین رانندگان می‌رانند، شاید هم از ترس تصادف و گرانی و بزرگی خودروهایشان است، خدا می‌داند!

اما صاحبان کوپه‌ها و سدان‌های پرشتاب وارداتی، همچون هیوندای جنسیس کوپه و پورشه و… این طیف اندک از خودروهای وارداتی، عمدتاً توسط رانندگان جوان و عاشقان سرعت و با وضع خطرناکی رانده می‌شوند. حس و دُز شوماخری رانندگانشان هم نسبت به بقیه افراد به‌مراتب بالاتر است و در عین حال، کوچک‌ترین حرکتی از سوی خودروهای کم شتاب‌تر را هم به‌شدت سرکوب می‌کنند! پیشنهاد می‌شود که تا می‌توانید از آنها دوری کنید.

اما در این میان، رانندگان خودروهای شاسی‌بلند و به‌خصوص انواع بزرگ‌تر آن، رفتار آرام‌تری دارند و آن‌هم به چند دلیل، اولاً اکثر شاسی‌بلندهای وارداتی به کشورمان چندان از ماهیت اسپرتی برخوردار نیستند و ثانیاً هیکل و جثه آنها اجازه بازیگوشی را برای آنها سخت محدود نموده است، البته گاهی اوقات هیولاهای شاسی‌بلندهایی مشاهده می‌شوند که مالکانشان عشق عجیبی به سرعت دارند و با خودروهای کوچک‌تر از خود نیز کورس می‌گذارند و چقدر هم وحشتناک و رعب آمیز.
(همین جا این توضیح را خدمتتان بدهم که موارد دیده شده مربوط به مشاهدات این‌جانب در جاده‌های شمالی کشور است و شاید در جاهای دیگر وضع به گونه‌ای دیگر باشد و رانندگان با دقت بیشتری رانندگی کنند، پس ممکن است که این موارد در جاهای دیگر مصداقی نداشته باشد)

از سویی، در میان تمامی طیف‌هایی که ذکر شد، رانندگانی را می‌بینیم که مو به مو تمامی موارد قانونی را رعایت نموده و واقعاً با آرامش و تسلط بالایی رانندگی می‌کنند ولی از آنجایی که در اقلیت محض هستند، از هر سو تحت محاصره رانندگان ناشی و یا متوهم وطنی قرار می‌گیرند و بی‌احتیاطی دیگران ناخواسته دامن‌گیر آنها نیز شده و جان آنها را هم به خطر می‌اندازد. شاید کشور ما از معدود جاهایی در دنیا باشد که رانندگی قانونی و رعایت کامل مقررات هم چندان متضمن امنیت راننده و سرنشینانش نیست، بس که وضع رانندگی‌ها خراب و آشفته است!

طبق ارزیابی‌های بنده، معدودی از رانندگان واقعاً برای جان خود و سرنشینانشان هیچ ارزشی قائل نیستند و این طیف از افراد را چه از طایفه مجنونان بدانیم و یا از بیماران خطرناک روانی، همچون یک بمب متحرک هستند که واقعاً حیات دیگران را تهدید می‌کنند. مطمئن باشید اگر فردی برای جان، مال و وقت خود ارزشی قائل نباشد قاعدتاً برای جان و مال و وقت دیگری هم هیچ ارزشی قائل نیست. مجدداً تأکید می‌کنم که قبل از ارائه گواهی‌نامه رانندگی به متقاضیان، حتماً و حتماً از آنها تست روان‌سنجی اتخاذ گردد؛ گواهی‌نامه رانندگی یک سند بسیار معتبر است و هرگز نباید آن را به هر دیوانه شوریده‌حالی اعطاء نمود!

در ورای تمامی این مطالبی که عرض شد، چند نکته مختصر را برادروار به شما توصیه می‌کنم تا بلکه در این میدان‌های جنگ جاده‌ای کمی در امان باشید.

الف – حتماً مقصد نهایی خود را از پیش از سفر مشخص نموده و دقیقاً بدانید که به کجا می‌روید. انجام این کار هم، بیش از همه از سرگردانی‌تان در جاده‌ها جلوگیری نموده و مانع از فرسایش اعصابتان می‌گردد. شما خود بهتر می‌دانید که فرسایش و خستگی اعصاب مستقیماً بر کیفیت رانندگی تأثیر می‌نهد و البته میزان زیاد آن هم آدمی را مستقیماً به‌سوی قبرستان‌ها هدایت می‌کند!

ب- حتماً محل اقامت مناسبی را برای خود در مقصد در نظر بگیرید و چنانچه محل اقامت نهایی‌تان مشخص نیست اصلاً اقدام به سفر نکنید. مسافرت زیر چادر را اصلاً توصیه نمی‌کنم زیرا به‌جای تمدد اعصاب، خستگی و فرسودگی اعصاب و نیز کوفتگی عضلات بدن را به همراه دارد.

ج – هرگز و هرگز و هرگز! بدون خواب کافی پشت فرمان ننشینید، حتی استراحت بدون خواب هم بدرد نمی‌خورد، زیرا هیچ چیز جای خواب را نمی‌گیرد و تنها خواب کافی و مناسب است که آدمی را سرحال نموده و موجب می‌شود که او با تمرکز بهتری جاده و رانندگان عبوری را رصد کند. نگارنده یک‌بار بدون خواب مناسب پشت فرمان نشسته و نزدیک بود که خودم و دیگران را به کشتن دهم، پس هیچ‌گاه بدون خواب کافی حتی خودروی خود را استارت هم نزنید.

د- در سرعت‌های بالا، حتی بهترین و ایمن‌ترین خودروها هم کاری از پیش نمی‌برند. زیرا فعلاً حد نهایی سرعتی که در آزمون‌های تصادفات سرتاسر دنیا، به طور استاندارد اجرا می‌شود ۶۴ کیلومتر بر ساعت است نه بیشتر، که البته این رقم هم مربوط به خودروهای روز وارداتی است و نه آهن‌پاره‌های قراضه وطنی! پس تا می‌توانید آهسته برانید و سعی کنید سرعت و تندی خودروی‌تان به‌اندازه‌ای باشد که بتوانید به بهترین وجه آن را کنترل و هدایت کنید. از یاد نبریم که دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است.

نوشته: سام کاویانی