خودروهای مشهور با فروش غافلگیرکننده، از بیتل تا ماتیز و پژو 206

برخی خودروها تحت تأثیر عوامل مختلف به چنان فروش بالایی دست پیدا کردند که حتی خود سازندگان هم پیش‌بینی آن را نمی‌کردند.

فروش خودرو در سطح جهانی هرگز کار آسانی نیست و خودروسازان باید از مقررات ایمنی و آلایندگی مختلف در هر منطقه پیروی کنند، سلایق خریداران را به‌دقت بررسی کنند و عوامل ژئوپلیتیکی که روی تولید و فروش تأثیر می‌گذارد را در نظر بگیرند. بااین‌حال، شرکت‌هایی که موفق به این کار بشوند، سود هنگفتی به جیب خواهند زد. در ادامه به برجسته‌ترین مصادیق این موضوع خواهیم پرداخت.

فورد مدل T

فورد پیشگام ساخت خودروهای تولید انبوه بود. این شرکت ده‌ها کارخانهٔ تولیدی در سراسر ایالات‌متحده ایجاد کرد تا در هزینه‌های حمل‌ونقل صرفه‌جویی شود. فورد همچنین به بازارهای خارج از آمریکا هم توجه داشت و کانادا به دلیل نزدیکی به دیترویت اصلی‌ترین گزینه بود اما در ۱۲ کشور اروپایی و همین‌طور ژاپن، آرژانتین و برزیل هم کارخانه‌های تولید مدل T احداث شدند. از مدل T بیش از ۱۵ میلیون دستگاه ساخته شد و اولین خودرویی بود که واقعاً جهان را روی چرخ قرار داد.

فولکس‌واگن بیتل

بیتل که در اواخر دههٔ ۳۰ به‌عنوان خودروی مردمی آلمان متولد شد، در دههٔ ۶۰ بازارهای سراسر جهان مثل آمریکا را فتح کرد. البته محبوبیت بیتل در دههٔ ۷۰ در ایالات‌متحده کاهش یافت زیرا رقبا که عمدتاً ژاپنی بودند، خودروهای مدرن‌تر و بهتری را با قیمت کمتری به بازار فرستادند اما فولکس‌واگن بجای آنکه بیتل را کنار بگذارد، راه‌هایی برای ادامهٔ تولید آن در دیگر کشورها پیدا کرد. بیتل در مکزیک حمل‌ونقل ارزان را فراهم کرد و هم به‌عنوان تاکسی و خودروی شخصی تا اواخر دههٔ ۹۰ همچنان محبوب بود تا اینکه نهایتاً تسلیم خودروهای مدرنی مثل نیسان تسورو شد و تولید آن در جولای ۲۰۰۳ خاتمه یافت. بیتل در برزیل هم تا سال ۱۹۹۶ با نام فوسکا تولید می‌شد و فولکس‌واگن در آفریقای جنوبی، استرالیا، بلژیک، مالزی و… نیز به تولید آن پرداخت. مجموعاً بیش از ۲۱ میلیون دستگاه بیتل ساخته شد.

جیپ CJ

جیپ که ابتدا برای جنگ طراحی شده بود، توانایی‌های خود را در مسیرهای ناهموار اثبات کرد. تقاضا برای خودرویی شبیه جیپ پس از جنگ افزایش پیدا کرد و جیپ بدین منظور نسخهٔ غیرنظامی آن را به نام CJ به بازار فرستاد. میتسوبیشی و ماهیندرا مجوز ساخت این خودرو را برای بازارهای ژاپن و هند گرفتند و نسخه‌های جدیدتر CJ نیز در کشورهایی مثل استرالیا و برزیل ساخته شدند. همچنین زمانی که رنو شرکت مادر جیپ یعنی AMC را خرید، CJ به بازار اروپا هم راه پیدا کرد و با پیشرانهٔ دیزلی برگرفته از رنو ترافیک به فروش رسید.

فولکس‌واگن تایپ ۲

بخش برزیلی فولکس‌واگن در اوایل دههٔ ۵۰ مونتاژ ون تایپ ۲ را با استفاده از کیت‌های CKD آغاز کرد و چند سال بعد تولید انبوه آن با استفاده از قطعات تولید داخل آغاز شد. تایپ ۲ که در کنار بیتل تولید می‌شد، به یکی از پرفروش‌ترین خودروهای تجاری برزیل تبدیل شد. بدنهٔ این ون هیچ‌گاه تغییر نکرد اما مرتب با زمان تکامل یافت و بزرگ‌ترین تغییر آن تجهیز به پیشرانهٔ آب خنک بود باعث افزودن رادیاتور به جلوی ون شد. بااین‌حال، نهایتاً قوانین ایمنی جدید برزیل که تجهیز همهٔ خودروها به ایربگ و ترمز ABS را اجباری کرد باعث خاتمهٔ تولید تایپ ۲ در سال ۲۰۱۳ شد.

 فیات ۱۲۴

سدان ۱۲۴ سنگ بنای برنامه‌های توسعهٔ جهانی فیات در دههٔ ۶۰ بود. این خودرو در سال ۱۹۶۶ به بازار آمد و فیات به دنبال تولید آن در سراسر جهان بود. اول‌ازهمه دولت شوروی مجوز تولید ۱۲۴ را خرید که منجر به ساخت لادا ۲۱۰۱ بر اساس آن شد. این شرکت تا سال ۲۰۱۲ بیش از ۱۷ دستگاه از این خودرو و مدل‌های جدیدتر بعدی آن تولید کرد. سئات نیز در سال ۱۹۶۸ نسخهٔ ری‌بج شدهٔ ۱۲۴ را به بازار فرستاد و شرکت هندی پریمیر هم خودزویی بنام 118NE را بر اساس ۱۲۴ با پیشرانهٔ نیسان تولید کرد. علاوه بر این، در ترکیه شرکت توفاس مجوز ساخت ۱۲۴ را از فیات خرید و شرکت کره‌ای آسیا موتور هم که به ساخت وسایل نقلیهٔ نظامی می‌پرداخت، در سال ۱۹۷۰ تولید ۱۲۴ را به‌عنوان اولین محصول سواری خود آغاز کرد.

رنو ۱۲

رنو ۱۲ پس از معرفی در نمایشگاه پاریس ۱۹۶۹، برای فتح بازار آمریکای شمالی راهی آن سوی اقیانوس اطلس شد اما موفقیتی کسب نکرد و در چند کشور آمریکای لاتین مثل کلمبیا و شیلی هم همین ماجرا تکرار شد. در اروپای شرقی اما ۱۲ به‌طور غافلگیرکننده‌ای محبوب شد. داچیا تولید این خودرو را در سال ۱۹۶۹ با نام ۱۳۰۰ آغاز کرد و مدل‌های مختلفی مثل استیشن، کوپه و پیکاپ را بر اساس آن ساخت. ۱۳۰۰ در طول عمر خود چند بار مورد به‌روزرسانی قرار گرفت تا اینکه نهایتاً در سال ۲۰۰۴ کنار رفت و با نسل اول لوگان جایگزین شد.

مرسدس بنز W123

W123 که در اواخر سال ۱۹۷۵ به بازار آمد، آن‌قدر محبوب شد که لیست انتظار یک‌ساله و بازار سیاه برای آن شکل گرفت تا جایی که در آلمان قیمت نمونه‌های دست‌دوم از قیمت فروش مرسدس بیشتر شد. از این خودرو تا ژانویهٔ ۱۹۸۶ تعداد ۲.۷ میلیون دستگاه ساخته شد و موفق‌ترین مرسدس تاریخ لقب گرفت. W123 به دلیل کیفیت ساخت و قابلیت اطمینان بالا، به انتخاب بسیاری از شرکت‌های تاکسیرانی تبدیل شد. نمونه‌های بسیاری از این خودرو دیده شدند که با مشکلات فنی جزئی به کارکرد یک میلیون کیلومتر رسیدند. به همین دلیل، زمانی که نمونه‌های W123 در اروپا به پایان عمر خود می‌رسیدند، تازه به کشورهای آفریقایی مثل مراکش فرستاده می‌شدند و تا سال‌ها بعد کار می‌کردند. W123 تا همین اواخر به‌عنوان تاکسی در مراکش استفاده می‌شد تا اینکه دولت استفاده از آن را ممنوع کرد تا با مدل‌های جدیدتر داچیا جایگزین شود.

جیپ چروکی

پس از چندین تلاش پرهزینه و نه‌چندان موفق برای توسعهٔ بازار در خارج از آمریکا، AMC اولین جوینت ونچر خودرویی را در چین برای تولید جیپ چروکی ایجاد کرد. این پروژه در سال ۱۹۸۳ آغاز شد یعنی بیش از یک دهه قبل از آنکه چین به پرسودترین بازار خودروی جهان تبدیل شود. در اوایل، AMC و شریک چینی‌اش یعنی بایک نسخهٔ معمولی چروکی که در آمریکا عرضه می‌شد را تولید کردند اما این جوینت ونچر بعداً نسخه‌های اختصاصی خود از چروکی مثل نسخه‌ای با سقف بلند مشابه لندروور دیسکاوری و نسخهٔ فیس‌لیفت با طراحی جلوی مشابه گرند چروکی را تولید کرد. این جیپ تا سال ۲۰۱۴ در چین تولید شد.

اوپل کادت E

اوپل در دههٔ ۸۰ به یکی از بازوهای اصلی جنرال موتورز تبدیل شد و مدل کادت E را به‌عنوان یک خودروی جهانی به بازار فرستاد. این ماشین که در نسخه‌های مختلفی مثل سدان و هاچ‌بک‌های دودر و چهاردر تولید می‌شد، برای هر بازاری از ایالات‌متحده گرفته تا کره جنوبی اندازهٔ مناسبی داشت. این خودرو در برزیل با نام شورلت ایپانما و در آمریکا با نام پونتیاک لمانز عرضه شد. دوو نیز عرضهٔ کادت را با نام ریسر در کره جنوبی در سال ۱۹۸۶ آغاز کرد و بعداً نسخهٔ جدید آن را با نام سیلو به بازار فرستاد. سیلو که در ازبکستان با نام نکسیا عرضه می‌شد، در سال ۲۰۰۸ فیس‌لیفت و تا سال ۲۰۱۶ در این کشور تولید می‌شد.

دوو ماتیز

نسل اول دوو ماتیز در سال ۱۹۹۸ به بازار آمد. طراحی این خودرو از کانسپت لوچولا ایتال‌دیزاین گرفته شد که فیات آن را رد کرده بود. ماتیز بازارهای سراسر جهان را تسخیر کرد و در پاکستان با نام شورلت جوی، در چین با نام شورلت لچی، در تایوان با نام فروموسا ماتیز، در کلمبیا با نام دوو ماتیز، در مکزیک با نام پونتیاک ماتیز و در لهستان با نام FSO ماتیز عرضه شد. داستان ماتیز به همین‌جا ختم نشد و در سال ۲۰۰۳ شرکت چینی چری کپی آن را با نام QQ عرضه کرد که شکایت جنرال موتورز را به دنبال داشت.

پژو ۲۰۶

پژو در ابتدا جانشینی برای ۲۰۵ در نظر نگرفته بود و تصور می‌کرد ۱۰۶ و ۳۰۶ در کنار هم می‌توانند به‌آرامی جایگزین ۲۰۵ شوند اما این اتفاق نیفتاد و درنتیجه، پژو تسلیم شد و توسعهٔ جایگزینی را آغاز کد. سرانجام ۲۰۶ در سال ۱۹۹۸ به بازار آمد و بلافاصله به یکی از پرفروش‌ترین خودروهای اروپا تبدیل شد. این اما هیچ‌کس را غافلگیر نکرد زیرا ۲۰۵ هم در دههٔ ۸۰ همین کار را انجام داده بود اما موفقیت ۲۰۶ به خارج از اروپا هم کشیده شد. این خودرو در مالزی با نام نازا ۲۰۶ تولید شد، در چین به سیتروئن C2 تبدیل شد و در ایران صندوق پیدا کرد و ۲۰۶ SD نام گرفت. بعداً نیز نسخهٔ فیس‌لیفت ۲۰۶ که شبیه ۲۰۷ شده بود در برزیل عرضه شد و در ایران همچنان در حال تولید است.