مقایسه خودروهای ایرانی با همتایان بروز جهانی

در این مطلب قصد داریم خودروهای داخلی را با جدیدترین نسل آن‌ها در بازارهای جهانی مقایسه کنیم تا بهتر به میزان عقب‌ماندگی صنعت خودروسازی کشورمان پی ببریم.

بارها در پدال و دیگر رسانه‌های خودرویی کشور از عقب‌ماندگی صنعت خودروسازی ایران گفته‌ایم و این موضوعی تکراری است که مرور دوبارهٔ آن حاصلی به دنبال ندارد. بااین‌حال، این بار قصد داریم با شیوه‌ای متفاوت به شرایط اسف‌بار خودروسازی کشورمان بپردازیم. در این مطلب، جدیدترین نسخهٔ خودروهای داخلی که بروزترین محصولات خودروسازان بزرگ کشورمان محسوب را با همتایان جهانی مقایسه خواهیم کرد تا ببینیم اگر شرایط این صنعت در ایران به دستی پیش رفته بود، بجای خودروهای داخلی فعلی باید چه مدل‌هایی را در حال مونتاژ و عرضه در کشورمان می‌دیدیم.

پژو ۲۰۷ و پژو ۲۰۸

پژو ۲۰۶ زمانی که در سال ۱۳۸۰ به ایران آمد، خودروی کاملاً بروزی بود. این خودرو تنها حدود سه سال قبل در اروپا عرضه شده و به فروشی فوق‌العاده دست پیدا کرده بود. بااین‌حال، حدود یک دهه بعد، ایران‌خودرو بجای مونتاژ ۲۰۷ اصلی برای جایگزینی با ۲۰۶، فیس‌لیفتی که توسط شعبهٔ برزیلی پژو روی ۲۰۶ انجام شده بود و در اروپا با نام ۲۰۶ پلاس عرضه می‌شد را با نام ۲۰۷ به ایران آورد. این خودرو جایگزین ۲۰۶ هم نشد و هردو مدل بیش از یک دهه در کنار هم تولید شدند. حال نیز درحالی‌که نسل اول پژو ۲۰۸ در سال ۲۰۱۲ و نسل دوم در سال ۲۰۱۹ معرفی شدند، در ایران همچنان ۲۰۷ در انواع مختلفی تولید می‌شود. هم‌اکنون قوی‌ترین و مجهزترین نسخهٔ ۲۰۷، نمونه‌ای است که از پیشرانهٔ TU5P با ۱۱۳ اسب بخار قدرت و گیربکس شش سرعته اتوماتیک استفاده می‌کند. از سوی دیگر، قوی‌ترین مدل ۲۰۸ غیر از نسخهٔ الکتریکی، به پیشرانهٔ ۱.۲ لیتری سه سیلندر توربو با سیستم هیبریدی خفیف مجهز است. این پیشرانه ۱۳۶ اسب بخار قدرت دارد و در کنار گیربکس شش سرعته اتوماتیک قرار می‌گیرد.

سایپا سهند و کیا ریو

پراید درواقع خودرویی بود که توسط مزدا برای فورد توسعه پیدا کرد و از سال ۱۹۸۷ توسط کیا در کره هم تولید شد. این خودرو اوایل دههٔ ۷۰ شمسی ابتدا به‌صورت وارداتی و سپس مونتاژی توسط سایپا به ایران آمد و طی سال‌های بعد به پرفروش‌ترین و بعداً ارزان‌ترین خودروی بازار کشورمان تبدیل شد. حدود دو دهه بعد، سایپا اولین محصول ملی خود را با نام تیبا معرفی کرد که با استفاده از قطعات مشترک پراید و ریو ساخته شده و به‌نوعی نسل جدید پراید در ایران محسوب می‌شد. هرچند تولید تیبا در سال ۱۴۰۱ خاتمه یافت اما فیس‌لیفت‌های آن یعنی ساینا و سهند همچنان در حال تولید هستند. سهند جدیدترین خودرویی است که بر اساس تیبا ساخته شده و همچنان از همان پیشرانهٔ ۱.۵ لیتری هشت سوپاپ استفاده می‌کند که بر اساس موتور پراید ساخته شده است. از سوی دیگر، کیا در سال ۲۰۰۰ به تولید پراید پایان داد و ریو را جایگزین آن کرد. این خودرو هم‌اکنون در نسل چهارم خود قرار دارد که در سال ۲۰۱۶ معرفی شد و به‌تازگی با مدل کاملاً جدید و بزرگ‌تر K3 جایگزین شده است.

وانت کارا و مزدا BT50

نسل سوم پیکاپ‌های سری B مزدا در سال ۱۹۷۷ معرفی شد و گروه بهمن که آن زمان شرکت ایران وانت نام داشت مونتاژ آن را در سال ۱۳۶۳ آغاز کرد. این وانت در نسخه‌های تک و دو کابین ابتدا با پیشرانهٔ ۱۶۰۰ سی‌سی و سپس ۲۰۰۰ سی‌سی در ایران تولید شد اما زمانی که در اوایل دههٔ ۹۰ شمسی به دلایل مختلفی امکان ادامهٔ تولید پیشرانهٔ ۲ لیتری مزدا در ایران وجود نداشت، گروه بهمن این وانت فرتوت را ابتدا به پیشرانهٔ ۱.۷ لیتری پژو روآ (نسخهٔ ارتقاءیافتهٔ موتور پیکان) و سپس یک پیشرانهٔ ۲ لیتری از شرکت چینی DAE مجهز کرد و نام آن را به کارا تغییر داد. کارا حدود یک دهه با کیفیت پایین و حداقل امکانات تولید شد تا اینکه نهایتاً سال گذشته بدون معرفی جایگزین از روی خط تولید کنار رفت. در سمت دیگر، وانت‌های سری B مزدا در پنج نسل تا سال ۲۰۰۶ تولید شدند و سپس جای خود را به پیکاپ جدید BT-50 دادند. این پیکاپ هم‌اکنون در نسل سوم خود قرار دارد که در سال ۲۰۲۰ معرفی شد و بر اساس ایسوزو D-Max ساخته شده است. این پیکاپ با پیشرانه‌های چهار سیلندر دیزلی صرفاً در چند بازار محدود آسیایی مثل تایلند عرضه می‌شود.

دنا پلاس و پژو ۵۰۸

۴۰۵ هم مثل ۲۰۶ زمانی که در سال ۱۳۶۹ به ایران آمد خودروی بروزی بود و تازه در اروپا عرضه شده بود اما یک دهه بعد، روند درجا زدن این سدان فرانسوی در ایران آغاز شد. در سال ۱۳۷۹ ایران‌خودرو بجای مونتاژ پژو ۴۰۶، همان ۴۰۵ را با همکاری پژو فیس‌لیفت کرد و با طراحی مشابه ۴۰۶ و نام پرشیا (بعداً پارس) به بازار فرستاد. حدود یک سال بعد نیز سمند به‌عنوان اولین محصول ملی ایران‌خودرو معرفی شد که بر اساس پلت‌فرم ۴۰۵ ساخته شده بود. تولید سمند هم مثل تیبا در سال ۱۴۰۱ خاتمه یافت اما نسخه‌های فیس‌لیفت آن یعنی سورن و دنا همچنان تولید می‌شوند. جدیدترین خودرویی که بر اساس سمند یا درواقع پلت‌فرم ۴۰۵ شکل گرفته، دنا پلاس است. قوی‌ترین نسخهٔ این خودرو نیز به‌تازگی با نام دنا جوانان و ۱۶۰ اسب بخار قدرت معرفی شده است. پژو اما ابتدا در سال ۲۰۰۴ مدل جدید ۴۰۷ را جایگزین ۴۰۶ کرد و در سال ۲۰۱۰ نیز ۵۰۸ را معرفی کرد که هم‌اکنون در نسل دوم قرار دارد. قوی‌ترین نسخهٔ این ماشین، مدل اسپرت ۵۰۸ PSE با پیشرانهٔ پلاگین‌هیبریدی و ۳۶۰ اسب بخار قدرت است.

پارس‌خودرو P90 و داچیا لوگان

در سال ۱۳۸۶ تولید نسل اول داچیا لوگان با نام تندر ۹۰ توسط ایران‌خودرو و سایپا (پارس‌خودرو) آغاز شد. بااین‌وجود و علیرغم ظاهر ساده و اقتصادی لوگان، این خودرو به لطف کیفیت بالای قوای محرکه و قطعات فنی، توانست جای خود را در بازار کشورمان باز کند. در سال ۱۳۹۹ اما به دلیل تحریم‌ها و خروج رنو از ایران، تولید این سدان اقتصادی فرانسوی در کشورمان پس از ۱۳ سال خاتمه یافت. چندی بعد اما به دلیل محبوبیت لوگان در ایران و همین‌طور در اختیار داشتن امتیاز پلت‌فرم و وجود زیرساخت‌های تولید در کشور، سایپا تصمیم به ساخت بومی‌سازی ایرانیزه کردن آن گرفت که نتیجهٔ آن خودرویی بنام P90 شد. در این خودرو، طراحی جلو و عقب لوگان دستخوش فیس‌لیفت بزرگی شده و ازآنجایی‌که امکان تولید پیشرانهٔ اصلی K4M تندر در کشور وجود ندارد، قرار است P90 با موتور MI16 تولید شود که نسخهٔ سایپا از پیشرانهٔ TU5P محسوب می‌شود؛ اما در حالی قرار است در ایران فیس‌لیفت نسل اول لوگان با پیشرانهٔ پژو روی خط تولید برود که داچیا لوگان هم‌اکنون در نسل سوم خود قرار دارد. این خودرو که روی پلت‌فرم مدرن CMF-B LS ساخته شده است، در سال ۲۰۲۰ معرفی شد.

زامیاد پادرا پلاس و نیسان فرانتیر

نسل سوم نیسان جونیور در اکتبر ۱۹۷۰ معرفی شد و تقریباً هم‌زمان در سال ۱۳۴۹ روی خط تولید زامیاد رفت. این وانت ژاپنی به یکی از مهم‌ترین خودروها در تاریخ صنعت حمل‌ونقل کشورمان تبدیل شد و چندین دهه بدون تغییر بزرگی به تولید رسید. بااین‌حال، زامیاد چندین بار تلاش کرد تا وانت نیسان سالخورده را کمی بروز کند و نتیجهٔ آن مدل‌هایی مثل شوکا و پادرا بود که در بازار موفق عمل نکردند. در سال ۱۳۹۷ نیز زامیاد مدل جدید پادرا پلاس را معرفی کرد که مثل تجربه‌های قبلی، از طریق پیوند اتاق یک پیکاپ چینی بنام فودی F16 با شاسی و قوای محرکهٔ وانت نیسان خلق شده بود. چند سال نیز نسخهٔ دو کابین پادرا پلاس با نام کارون معرفی شد که همچنان بر پایهٔ شاسی نیسان نیم قرن پیش ساخته شده و از همان پیشرانهٔ ۲.۴ لیتری قدیمی استفاده می‌کند. نیسان اما در سال ۱۹۸۲ به تولید جونیور پایان داد و نهایتاً پیکاپ جدید ناوارا را جایگزین آن کرد. این پیکاپ که در بازار آمریکا با نام فرانتیر عرضه می‌شود، در نسل سوم خود قرار دارد و با پیشرانهٔ ۳.۸ لیتری V6 به فروش می‌رسد.