CLK GTR و AMG One، تنها خودروهای موتور وسط جاده‌ای تاریخ مرسدس

اگر تاریخ طولانی مرسدس بنز را مرور کنیم، فقط دو خودروی تولیدی موتور وسط را می‌بینیم که هردو ریشه در مسابقات اتومبیلرانی دارند.

مرسدس بنز در طول تاریخ خود، سوپراسپرت‌های زیادی تولید کرده است ولی اکثر این خودروها از SLR گرفته تا AMG GT، موتور جلو بوده‌اند و اگر تاریخ طولانی این شرکت را مرور کنیم، فقط دو خودروی تولیدی را با ترکیب موتور وسط می‌بینیم.

ترکیب موتور جلو

دلیل اصلی استفادهٔ اکثر خودروهای اسپرت مرسدس از ترکیب موتور جلو، قوانین فیزیک است زیرا خودروهایی که با این ترکیب ساخته می‌شوند، هندلینگ پایدارتری دارد. خودرو معمولاً به سمتی که بیشترین وزن را دارد متمایل می‌شود و به همین دلیل، پورشه ۹۱۱ موتور عقب در نمونه‌های اولیه در پیچ‌ها بسیار خطرناک رفتار می‌کرد زیرا بخش عقبی سنگین خودرو مثل یک آونگ عمل می‌کرد و می‌توانست انتهای ماشین را منحرف کند. در خودروهای موتور جلو اما که بیشتر وزن روی محور جلو قرار دارد، مشکل اصلی کم‌فرمانی است زیرا وزن زیاد دماغه در پیچ‌ها روی فرمان پذیری خودرو تأثیر می‌گذارد ولی بااین‌وجود، برای اکثر رانندگان کنترل و مقابله با کم‌فرمانی بسیار ساده‌تر از مقابله با بیش‌فرمانی غیرقابل‌پیش‌بینی است؛ بنابراین، ازآنجایی‌که مرسدس بیشتر به ساخت خودروهای راحت و لوکس می‌پردازد، از ترکیب موتور جلو استفاده می‌کند تا رانندگی با محصولاتش آسان‌تر باشد.

ترکیب موتور وسط

خودروهای موتور وسط معمولاً تعادل بهتری نسبت به نمونه‌های موتور جلو یا موتور عقب دارند زیرا وزن سنگین‌ترین قطعهٔ خودرو یعنی پیشرانه در وسط قرار گرفته و درنتیجه وزن خودرو به‌طور مساوی بین محورهای جلو و عقب تقسیم می‌شود. در خودروهای موتور وسط، پیشرانه پشت صندلی‌ها ولی جلوتر از محور عقب نصب می‌شود برخلاف خودروهای موتور عقبی مثل پورشه ۹۱۱ که موتور را روی محور عقب قرار می‌دهد. ترکیب موتور وسط کشش بیشتر ناشی از فشار وزن موتور روی چرخ‌های عقب را در کنار تعادلی بهتر از خودروهای موتور عقب ارائه می‌کند. به همین دلیل، از این ترکیب بیشتر در سوپراسپرت‌ها و خودروهای اسپرت متمرکز بر پیست استفاده می‌شود.

CLK GTR، اولین خودروی موتور وسط تولیدی مرسدس

در دههٔ ۹۰، مرسدس پس از وقفه‌ای نزدیک به ۵۰ ساله، تصمیم گرفت دوباره در سطح بالای موتوراسپرت یعنی کلاس GT1 حضور پیدا کند که تحت عنوان مسابقات قهرمانی فیا GT برگزار می‌شد. خودروهای حاضر در این مسابقات در ابتدا سوپراسپرت‌های معمولی جاده‌ای مثل مک‌لارن F1 GTR بودند که صرفاً برای امکان حضور در مسابقات اصلاحاتی را تجربه می‌کردند. بااین‌حال، در قوانین فیا برای خودروهای این کلاس حفره‌های زیادی وجود داشت که باعث ساخت خودروهایی افراطی فقط برای شرکت در مسابقات فیا GT شد. طبق این قانون، خودروسازان فقط می‌بایست ۲۵ نمونهٔ جاده‌ای از خودروهای مسابقه‌ای خود بسازند. این یعنی شرکت‌ها نیازی به تولید انبوه خودروهای مسابقه‌ای خود نداشتند و درنتیجه، هیچ محدودیتی برای پایین نگه داشتن قیمت پیش روی خود نمی‌دیدند. این باعث ساخت خودروهای مسابقه‌ای افراطی مثل مرسدس CLK GTR شد.

نسخهٔ جاده‌ای CLK GTR که با پسوند Strassenversion شناخته می‌شد هرچند عنوان جاده‌ای را یدک می‌کشید ولی اساساً یک خودروی مسابقه‌ای خالص با کابینی کاملاً لخت بود. البته در سینهٔ این خودرو نسخه‌ای جاده‌ای‌تر از موتور V12 مدل مسابقه‌ای قرار گرفته بود که با افزایش حجم به ۶.۹ لیتر، ۶۳۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد. این موتور تنفس طبیعی که از آلومینیوم سبک‌وزن ساخته شده بود، نیروی خود را از طریق یک گیربکس شش سرعته سکوئنشال به چرخ‌های عقب تحویل می‌داد. برای فراهم شدن امکان استفاده از خودرو در جاده‌ها، سیستم تعلیق مستقل خودروی مسابقه‌ای کمی نرم‌تر شد و فاصله از زمین هم کمی افزایش یافت تا CLK GTR بتواند از روی دست‌اندازهای جاده‌ها عبور کند. از این ماشین یک نسخهٔ رودستر هم ساخته شد که باعث می‌شد غرش V12 واضح‌تر به گوش راننده برسد. مجموعاً تنها ۲۶ دستگاه از CLK GTR ساخته شد که ۲۰ دستگاه کوپه و ۶ دستگاه رودستر بودند.

CLK LM، ادامهٔ راه با پیشرانهٔ کوچک‌تر

هرچند CLK GTR در اولین حضور خود در فصل ۱۹۹۷ مسابقات فیا GT موفق عمل کرد و مدعی عنوان قهرمانی رانندگان و سازندگان بود اما مرسدس به فکر ارتقای آن افتاد زیرا خودرو در مسیرهای مستقیمی طولانی پیست لاسارت مسابقه لمان کمی کند می‌شد. درنتیجه، ژرمن‌ها کار روی نسخهٔ ارتقاءیافته‌ای بنام CLK LM را آغاز کردند. یکی از تفاوت‌های اصلی این مدل با CLK GTR، خطوط نرم‌تر بدنه بود که در کنار انتهای کشیده‌تر، باعث کاهش ضریب درگ و افزایش سرعت خودرو می‌شد. علاوه بر این، موتور V12 سنگین هم کنار رفت و بجای آن از یک پیشرانهٔ ۵ لیتری V8 استفاده شد که البته همچنان تنفس طبیعی بود.

CLK LM اولین مسابقهٔ خود را در دور سوم مسابقات فیا GT فصل ۱۹۹۸ به‌عنوان جایگزین CLK GTR انجام داد و مجموعاً در هشت مسابقه به پیروزی رسید. توسعهٔ این خودرو برای مرسدس راحت‌تر بود زیرا فیا قانون ساخت ۲۵ نمونهٔ جاده‌ای از خودروهای مسابقه‌ای را کنار گذشته بود و حالا فقط باید یک نمونهٔ جاده‌ای ساخته می‌شد. تغییرات این یک نمونهٔ جاده‌ای از CLK LM صرفاً شامل تجهیز به رول کیج لوله‌ای فولادی و اصلاح عناصر آیرودینامیکی خودرو مثل بال عقب می‌شد. تنها نمونهٔ جاده‌ای CLK LM در مسابقهٔ لمان ۱۹۹۸ در کنار نمونه‌های مسابقه‌ای به نمایش درآمد و سپس به یک کلکسیونر ژاپنی فروخته شد.

بازگشت ترکیب موتور وسط با AMG One

پس از پایان برنامهٔ CLK GTR در اواخر سال ۱۹۹۸، مرسدس در سوپراسپرت‌های بعدی خود مثل SLR مک‌لارن و SLS AMG همچنان به ترکیب موتور جلو وفادار ماند تا زمانی که AMG One در سال ۲۰۲۲ معرفی شد. این خودرو هم مثل CLK GTR ریشه در موتوراسپرت دارد و به‌عنوان یک خودروی فرمول یک جاده‌ای ساخته شده است. One از پیشرانهٔ ۱.۶ لیتری V6 توربو استفاده می‌کند که مستقیماً از خودروی فرمول یک فصل ۲۰۱۵ مرسدس گرفته شده است. این موتور در کنار سیستم هیبریدی پیچیده که بازهم از فرمول یک آمده است، مجموعاً ۱۰۶۳ اسب بخار قدرت تولید می‌کند. یکی دیگر از ویژگی‌هایی که AMG One از فرمول یک گرفته، سیستم DRS با بال فعال عقب است که می‌تواند داون‌فورس را بسته به شرایط کم یا زیاد کند.

AMG One هم مثل CLK GTR خودروی تولید محدودی است و تنها ۲۷۵ دستگاه از آن به‌صورت دست‌ساز تولید می‌شود. مشخص نیست بعد از One سوپرکار موتور وسط بعدی مرسدس چه زمانی ساخته خواهد شد و با توجه به الکتریکی‌سازی خودروها شاید اصلاً دیگر چنین خودرویی را از مرسدس نبینیم ولی با توجه به اینکه مرسدس به دنبال ورود به مسابقات استقامتی جهانی طی چند سال آینده است، انتظار برای دیدن یک هایپرکار موتور وسط دیگر از این شرکت ممکن است کوتاه‌تر از چیزی که فکر می‌کنیم باشد.