بحران فولکس‌واگن در چین؛ چالش غول آلمانی با چینی‌های ارزان‌ قیمت

خودروسازان بزرگ چینی مثل بی‌وای‌دی با جنگ قیمت، فولکس‌واگن را به گوشهٔ رینگ انداخته‌اند. آیا غول خودروسازی آلمان می‌تواند جان سالم به درببرد؟

سلطهٔ چندین دهه‌ای فولکس‌واگن به‌عنوان پرفروش‌ترین خودروساز بازار چین به پایان رسیده است. این خودروساز آلمانی پس از چهل سال سلطنت بر بازار چین، توسط خودروسازان بزرگ داخلی مثل بی‌وای‌دی به زیر کشیده شده است. یارانه‌های دولتی و کاهش قیمت‌ها، فولکس‌واگن را برای حفظ جایگاه خود در چین یعنی بازاری که اکنون بشدت به سمت خودروهای الکتریکی موردحمایت دولت متمایل شده، به تقلا انداخته است.

چرا خریداران چینی بجای فولکس‌واگن سراغ برندهای داخلی می‌روند؟

خودروهای فولکس‌واگن برای سال‌ها نماد کیفیت و جایگاه اجتماعی برای خریداران چینی بودند ولی امروز این تصویر به‌سرعت در حال کمرنگ شدن است. بی‌وای‌دی و دیگر خودروسازان چینی از طریق تکنولوژی‌های نوآورانه و قیمت‌گذاری‌های تهاجمی، توجه بازار این کشور را جلب کرده‌اند؛ بنابراین، درحالی‌که فولکس‌واگن زمانی مترادف با خودروهای قابل‌اعتماد و مهندسی‌شده بود، امروز مصرف‌کنندگان چینی این برند را نمایندهٔ گذشته می‌دانند. «مایکل دان» مشاور صنعت خودروی چین در این رابطه می‌گوید:

مصرف‌کنندگان چینی فولکس‌واگن را پادشاه سال‌های گذشته می‌دانند یعنی دورانی که برندهای جهانی در چین برتری داشتند. امروزه اما بسیاری از مصرف‌کنندگان چینی از محصولات فولکس‌واگن فاصله گرفته و پیشنهادهای تازه‌تر و قانع‌کننده‌تر از برندهای داخلی را ترجیح می‌دهند.

جنگ قیمتی تحت حمایت چین چگونه فولکس‌واگن و دیگر خودروسازان خارجی را تحت‌فشار قرار داده است؟

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های فولکس‌واگن در چین، جنگ مداوم قیمت بین سازندگان خودروهای الکتریکی است. دولت چین به سازندگان خودروهای الکتریکی این کشور یارانه‌های سنگینی پرداخت می‌کند و به برندهایی مثل بی‌وای‌دی این امکان را می‌دهد که خودروهای خود را با تخفیف‌های هنگفتی، گاهی تا ۵۰ درصد کمتر از هزینهٔ تولید، به فروش برسانند. فولکس‌واگن اما تمایلی به مقابله با این جنگ قدرت چینی‌ها ندارد. یکی از سخنگویان شرکت آلمانی در این رابطه گفته است:

خودروهای الکتریکی با تخفیف ۵۰ درصدی به بازار عرضه می‌شوند و ما نمی‌خواهیم به هیچ قیمتی در این محیط ناسالم به رشد خود ادامه دهیم.

این تصمیم منجر به کاهش ۱۰.۲ درصدی فروش فولکس‌واگن در چین طی ۹ ماه نخست امسال شده که عملاً رشد فروش شرکت در دیگر بازارها را از بین برده است.

اشتباه استراتژی فولکس‌واگن برای خودروهای هیبریدی در چین

در بازاری که به‌طور فزاینده‌ای به خودروهای هیبریدی و الکتریکی علاقه‌مند شده، فولکس‌واگن در تطبیق سبد محصولات خود کند عمل کرده است. درحالی‌که شرکت‌هایی مثل بی‌وای‌دی طیف گسترده‌ای از خودروهای پلاگین‌هیبریدی را به بازار عرضه می‌کنند، فولکس‌واگن تازه به فکر گسترش مدل‌های هیبریدی خود در چین افتاده است. این تأخیر یعنی فولکس‌واگن عملاً تا پایان سال آینده در بخش خودروهای پلاگین‌هیبریدی چین حضور پررنگی نخواهد داشت. برای جبران زمان ازدست‌رفته، فولکس‌واگن با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوپای چینی مثل ژپنگ امیدوار است بتواند تولید خودروهای الکتریکی رقابتی را تسریع بخشد اما حتی بااین‌وجود، هنوز هم برای رقابت با بی‌وای‌دی و تسلا که هم‌اکنون سهم قابل‌توجهی از بازار چین را در اختیار دارند به تقلا افتاده است.

چالش‌های سیاسی در سین‌کیانگ

چالش‌های فولکس‌واگن در چین فراتر از رقابت در بازار است زیرا مسائل سیاسی هم مشکلات این شرکت را تشدید کرده‌اند. حضور فولکس‌واگن در سین‌کیانگ یعنی منطقه‌ای خودمختار در شمال غربی چین که سال‌ها است نگرانی‌های حقوق بشری را به خاطر سرکوب، شکنجه و تبعیض علیه مسلمانان اویغور برانگیخته است، انتقاد سازمان‌های جهانی حقوق بشر را از شرکت آلمانی به دنبال داشته و تنش‌هایی را با دولت‌های غربی ایجاد کرده است. فولکس‌واگن یک دهه پیش با هدف تولید خودروهای ارزان‌قیمت برای غرب چین، در پایتخت سین‌کیانگ کارخانه‌ای احداث کرد که اتهاماتی در رابطه با کار اجباری را برای این شرکت به دنبال داشته است. هرچند فولکس‌واگن این اتهامات را رد کرده ولی فعالان حقوق بشری غربی همچنان خواستار شفافیت بیشتر هستند.

علاوه بر این، اتکای فولکس‌واگن به شریک چینی خود یعنی شرکت دولتی سایک، وضعیت را پیچیده‌تر کرده است زیرا با توجه به فشار مداوم دولت چین بر شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در سین‌کیانگ، خروج فولکس‌واگن از این منطقه اصلاً آسان نخواهد بود و این شرکت آلمانی را در موقعیت دشواری قرار داده است. از یک سو، حضور فولکس‌واگن در سین‌کیانگ به خاطر نگرانی‌های حقوق بشری، به اعتبار شرکت در غرب لطمه میزند و از سوی دیگر، خروج از این منطقه بدون ناراحتی شرکای چینی تقریباً غیرممکن است.

تعرفه‌های واردات خودروهای برقی چینی به اروپا، تهدید جدیدی برای فولکس‌واگن

مشکلات فولکس‌واگن در چین صرفاً به بازار داخلی این کشور محدود نمی‌شود زیرا این شرکت خودروهای الکتریکی تولید چین مثل کوپرا تاواسکان را به اروپا هم صادر می‌کند و حالا تعرفه‌ها واردات جدیدی که اتحادیهٔ اروپا برای مقابله با خودروهای الکتریکی چین اعمال کرده، این صادرات را با مشکل مواجه می‌کند. فولکس‌واگن حتی به دلیل عدم پیروی از تحقیقات کمیسیون اروپا در مورد یارانه‌های چینی، مشمول تعرفه‌های واردات بیشتری برابر با ۲۱ درصد شده درحالی‌که این رقم برای رقبایی مثل تسلا و بی‌وای‌دی به ترتیب ۷.۸ درصد و ۱۷ درصد است. این تفاوت در تعرفه‌ها، فولکس‌واگن را در بازار خانگی خود در اروپا هم در موقعیت سختی قرار داده است.

جمع‌بندی

کاهش فروش فولکس‌واگن در چین پیامدهای گسترده‌ای به دنبال خواهد داشت. این موضوع باعث کاهش فروش جهانی شرکت شده که فولکس‌واگن را مجبور به کاهش سریع هزینه‌ها از طریق اخراج کارگران، کاهش دستمزدها و تعطیلی کارخانه‌ها در آلمان کرده است. جایگاه فولکس‌واگن در چین که زمانی تزلزل‌ناپذیر به نظر می‌رسید، حالا با ترکیبی از چالش‌های اقتصادی، سیاسی و رقابتی تضعیف شده است. از کاهش قیمت خودروهای الکتریکی تحت حمایت دولت چین گرفته تا مسائل سیاسی در سین‌کیانگ، فولکس‌واگن را برای بازیابی جایگاه خود در بازاری که بااقتدار پیشتاز آن بود با چالشی جدی مواجه کرده است. باید دید آلمانی‌ها می‌توانند این چالش را پشت سر بگذارند یا سرنوشت خطرناکی در انتظار این غول خودروسازی جهان خواهد بود.