خودروهای تجاری، چهره دیگر فولکس‌واگن

مفهوم خودروهای ون برای اولین بار توسط شرکت فولکس‌واگن به وجود آمد و این شرکت آلمانی توانست ۶۵ سال پیش محصولی را به دنیا معرفی کند که امروزه یکی از ارکان اصلی فعالیت‌های تجاری و کسب‌وکارهای کوچک شهری است و فقدان آن در میان انواع خودروها برای ما دور از ذهن است. بعد از فولکس‌واگن بیتل، ترانسپورتر دومین محصول اصلی شرکت خودروسازی فولکس‌واگن بود که توانست با معرفی به جهان توجهات بسیاری را به خود جلب کند. این خودرو ون توانست با شکل، ابعاد و اندازه ویژه خود فرهنگ جابجایی شهری، مسافرت و حمل‌ونقل بار مردم اروپا و بعد از آن جهان را تحت تأثیر قرار داده و موفقیت‌های بزرگی در تولید و فروش نیز برای شرکت خودروسازی فولکس‌واگن کسب کند. به شکلی که با گذشت بیش از نیم قرن از اولین عرضه ترانسپورتر به بازار، میزان تولید این محصول به حدود ۱۲ میلیون دستگاه رسیده و نام و نشان ترانسپورتر همچنان زنده و سرحال است.

البته هرچند که محصول تیپ ۲ ترانسپورتر فولکس‌واگن در حدود ۶۵ سال عمر دارد اما با این وجود مفهوم شرکت خودروهای تجاری فولکس‌واگن عمر چندانی نداشته و تنها در حدود ۲۰ سال از تأسیس آن می‌گذرد. این شرکت که قبل از تأسیس به‌عنوان یک بخش در دل شرکت فولکس‌واگن به فعالیت می‌پرداخته، اکنون به یکی از بخش‌های مهم گروه فولکس‌واگن تبدیل شده و با تولیدات متنوع خود بخش مهمی از سبد محصولات این گروه خودروسازی را به خود اختصاص داده است و در این عرصه شریکی ندارد. اکنون شرکت خودروهای تجاری فولکس‌واگن بیش از چهارده مدل محصول را در قالب ۴ خودروی اصلی ترانسپورتر، کدی، کرافتر و آماروک تولید می‌کند و به بازار عرضه می‌کند.

ترانسپورتر، یک شرکت و یک محصول
هنگامی‌که در سال آوریل ۱۹۴۷ بن پن به‌عنوان یک تاجر آلمانی از کارخانه وولفسبورگ شرکت خودروسازی فولکس‌واگن دیدن می‌کرد، چرخ دستی‌های تختی را مشاهده کرد که به موتور و سیستم نیرو محرکه مجهز شده بودند. این چرخ دستی‌ها که به وسیله کارکنان کارخانه فولکس‌واگن و با استفاده از قطعات بیتل ساخته شده بود، برای جابجایی قطعات از یک سالن تولید به سالن دیگر مورد استفاده قرار می‌گرفتند. بعد از آن، پن در دفترچه خود طرح خودرویی را با الهام از این چرخ دستی‌ها کشید که تا قبل از آن در دنیا وجود نداشت. این نقاشی طرح اولیه یک خودروی ون بود که می‌توانست با استفاده از قطعات فولکس‌واگن بیتل ساخته شود. پن طرح خود را با مدیران شرکت فولکس‌واگن مطرح کرد و ایده وی در سال ۱۹۴۹ به تائید هاینریش نوردهوف، مدیر وقت فولکس‌واگن رسید و در همان سال کار ساخت مدل نمونه آن پشت درهای بسته آغاز شد.

تولد اولین خودروی ون بیشتر به یک پدیده در صنعت خودروسازی شبیه بود که توانست یک حفره موجود در بازار وسایل نقلیه را پر کند. حفره‌ای که خلأ آن با پایان یافتن جنگ جهانی دوم به شدت در بازار اروپا احساس می‌شد. وسیله نقلیه‌ای ساده، مقاوم و با انعطاف‌پذیری بالا برای جابجایی مردم و بار که با قیمت قابل قبول تولید شده و هزینه‌های جاری متناسب با اروپای جنگ‌زده داشته باشد، درست آن چیزی بود که بازار احتیاج داشت. در این سال‌ها تازه معجزه اقتصادی آلمان در حال شکل گرفتن بود و تجار، خرده‌فروشان، صاحبان کسب‌وکارهای کوچک و متوسط به طور دقیق به چنین خودرویی که پن در دفترچه خود طرح اولیه آن را کشیده بود، نیاز داشتند.

بولی که در زبان آلمانی معنای گاو نر داشت، اولین اسمی بود که به دلیل ظاهر این محصول برای خودروی تازه پدید آمده در نظر گرفته بودند اما به دلیل این‌که این نام توسط شرکت دیگری ثبت تجاری شده بود، اولین خودروی ون با نام تجاری فولکس‌واگن تیپ ۲ ترانسپورتر در مارس ۱۹۵۰ به خط تولید سپرده شد و روزانه ۱۰ دستگاه از این محصول تولید می‌شد. ترانسپورتر از موتور و اکسل بیتل استفاده می‌کرد اما به‌جای یک قاب لوله‌ای مرکزی مانند آنچه در بیتل وجود داشت از یک قاب نردبانی بهره می‌برد و می‌توانست ۷۵۰ کیلوگرم بار را تحمل کند. موتور ترانسپورتر ۱۱۳۱ سی‌سی ظرفیت و ۲۴ اسب بخار توان داشت. همچنین تیپ ۲ می‌توانست ۸ نفر سرنشین را جابجا کرده و با حذف دو ردیف صندلی آخر برای حمل بار مناسب می‌شد. تا سال ۱۹۵۴ صد هزار دستگاه تیپ ۲ در سی مدل مختلف تولید شد. اما به‌زودی مشخص شد که کارخانه وولفسبورگ برای موفقیت ترانسپورتر مناسب نیست و تیپ ۲ به یک کارخانه مختص خود احتیاج دارد. بنابراین کارخانه جدیدی در هانوفر آلمان تأسیس شده تا میزان تولید این محصول به ۸۰ دستگاه در روز افزایش یاد. به این ترتیب میزان تولید خودروی تجاری شرکت فولکس‌واگن افزایش یافت و تا سال ۱۹۶۲ یک میلیون دستگاه تیپ ۲ ترانسپورتر تولید شد و تا سال ۱۹۶۷ که نسل دوم تیپ دو به بازار معرفی شد، تولید این محصول ادامه داشت.

با ورود نسل دوم محصول پرفروش شرکت فولکس‌واگن به بازار، روند موفقیت‌های تیپ ۲ ترانسپورتر ادامه یافت و این خودرو توانست در سال ۱۹۶۸ به رکورد فروش دو میلیون دستگاه دست یابد. در همین سال، پروفسور نوردهوف که برای همیشه نامش با شروع و بالندگی دوران طلایی شرکت فولکس‌واگن گره خورده است، درگذشت. اما این امر مانع ادامه روند حرکت روبه‌جلو شرکت خودروسازی فولکس‌واگن درزمینهٔ خودروهای تجاری نشد و این شرکت آلمانی توانست تولید سه میلیون دستگاه تیپ ۲ ترانسپورتر را در سال ۱۹۷۱ جشن بگیرد. چهار سال بعد از آن و در سال ۱۹۷۵، شرکت فولکس‌واگن قدم بزرگ دیگری در تولید خودروهای تجاری برداشت و فولکس‌واگن LT را به بازار معرفی کرد.

فولکس‌واگن LT اولین سرمایه‌گذاری شرکت فولکس‌واگن درزمینهٔ کامیونت‌های سبک بود که توانست با توجه به دیدگاه شرکت فولکس‌واگن در ایجاد تنوع در مدل‌های مختلف یک محصول، به سرعت به موفقیت شبیه به تیپ ۲ ترانسپورتر دست پیدا کند. LT در ابتدا با یک موتور چهار سیلندر بنزینی با قدرت ۷۴ اسب بخار به دنیا معرفی شد اما شرکت فولکس‌واگن خیلی زود این محصول را به یک موتور دیزل مجهز کرد تا با شرایط بد اقتصادی اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی سازگاری بیشتری داشته باشد.

در سال ۱۹۷۷، میزان فروش فولکس‌واگن ترانسپورتر از مرز ۴.۵ میلیون دستگاه گذشت که چیزی در حدود ۲.۳ میلیون از آن سهم نسل دوم این محصول بود. سال بعد، شرکت فولکس‌واگن از یک موتور شش سیلندر دیزل در محصول LT خود استفاده کرد. تولید و عرضه محصول فولکس‌واگن LT تا سال ۱۹۹۵ میلادی و برای بیست سال ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۹۹۶ با نسل دوم این محصول جایگزین شد. نسل دوم فولکس‌واگن LT نیز تا سال ۲۰۰۶ بر روی خط تولید باقی ماند و در آخر با محصول جدیدی به نام فولکس‌واگن کرافتر جایگزین شد.

هرچند که تولید نسل دوم ترانسپورتر تا همین چند سال پیش، سال ۲۰۱۳، در کشور برزیل ادامه داشت ولی شرکت فولکس‌واگن در سال ۱۹۷۹ نسل سوم ترانسپورتر را به بازار معرفی کرد. خودرویی که از هر جهت نسبت به سلف خود بهبود پیدا کرده و برای اولین بار از کامپیوتر در مراحل طراحی و تست آن استفاده شده بود. به شکلی که نسل جدید ترانسپورتر علاوه بر ابداعات و نوآوری‌های فراوانی که در سیستم نیرومحرکه و موتور آن اعمال شده بود، به طور کلی از یک بدنه با طراحی جدید بهره می‌برد که دید راننده را بهبود بخشیده، فضای داخلی را افزایش داده و کارایی بیشتری برای آن فراهم کرده بود. یک سال بعد، شرکت فولکس‌واگن برای اولین بار از موتورهای دیزل در محصول ترانسپورتر خود استفاده کرد.

در سال ۱۹۸۲ شرکت فولکس‌واگن در حالی ربع قرن فعالیت کارخانه هانوفر را جشن می‌گرفت که محصول جدیدی را در بازارهای آمریکا معرفی می‌کرد. فولکس‌واگن کدی، سومین محصول این شرکت آلمانی در دسته خودروهای تجاری بود که به صورت یک وانت و بر اساس محصول گلف خود طراحی شده بود. همچنین، شرکت فولکس‌واگن در همین سال برای اولین بار موتورهای هوا خنک خود در محصول ترانسپورتر نسل سوم را با یک موتور آب خنک جایگزین کرد.

تولید نسل سوم محصول ترانسپورتر شرکت فولکس‌واگن به‌عنوان مهم‌ترین محصول این شرکت در بخش خودروهای تجاری نیز تا سال ۱۹۹۲ در سراسر جهان ادامه داشت. با این وجود، شرکت فولکس‌واگن از سال ۱۹۹۰ نسل چهار ترانسپورتر را به بازار معرفی کرد. محصولی که تغییرات آن نسبت به نسل پیش از خودش به انقلاب طراحی فولکس‌واگن در تغییر از بیتل به گلف شبیه بود و بسیار از قسمت‌های آن نسبت به مدل قبل تغییر کرده بود. این ون تازه متولد شده به صورت یک خودروی محور جلو موتور جلو طراحی شده بود و از یک موتور آب خنک با توان تولید ۱۰۹ اسب بخار قدرت بهره می‌برد.

در این بین، شرکت فولکس‌واگن محصولاتی دیگری از قبیل فولکس‌واگن کالیفرنیا در سال ۱۹۸۸ و یک محصول وانت با نام فولکس‌واگن تارو در سال ۱۹۸۹ را نیز به بازار معرفی کرد. مدل بعدی که بازار معرفی شد فولکس‌واگن ۸۰L بود که تولید آن در سال ۱۹۹۴ آغاز شد. بعد از آن و در سال ۱۹۹۵، مدیرعامل بخش خودروهای تجاری شرکت فولکس‌واگن اعلام کرد که این بخش از شرکت فولکس‌واگن جدا شده و به‌عنوان یک شرکت مستقل و با نام شرکت خودروهای تجاری فولکس‌واگن به کار خود ادامه خواهد داد.

تولید ترانسپورتر نسل چهارم در شرکت جدید خودروهای تجاری فولکس‌واگن تا سال ۲۰۰۳ ادامه پیدا کرد و بعد از آن با نسل پنجم این محصول جایگزین شد. شرکت فولکس‌واگن نیز از سال ۲۰۰۳ تا سال ۲۰۱۵ تولید نسل پنجم ترانسپورتر را ادامه داد تا اینکه بالاخره نسل ششم این خودروی افسانه‌ای در سال ۲۰۱۵ به بازار معرفی شد و تولید آن همچنان ادامه دارد.

جایگاه فعلی شرکت خودروهای تجاری فولکس‌واگن
شرکت خودروهای تجاری فولکس‌واگن سال ۲۰۱۵ را در حالی به پایان رساند که رکورد فروش نزدیک به ۱۲ میلیون دستگاه ترانسپورتر در طول ۶۵ سال را جشن می‌گرفت. این شرکت با تولید ۴ محصول اصلی ترانسپورتر، کدی، آماروک و کرافتر در قالب خودروهای ون و وانت، توانسته است به آمار تولید ۴۱۰۲۱۹ دستگاه خودرو در سال ۲۰۱۵ دست پیدا کند. این مقدار تولید نسبت به سال میلادی قبل از آن ۳.۶% افزایش داشته است. البته آمار تولید خودروهای تجاری این شرکت در سال ۲۰۱۳ بیش از ۴۱۷ هزار دستگاه بوده و میزان تولید هنوز به آمار این شرکت در آن سال باز نگشته است.

درآمد شرکت خودروهای تجاری فولکس‌واگن از فروش محصولاتش در سال ۲۰۱۵ نیز با ۸% افزایش نسبت به سال ۲۰۱۴، بالغ بر ۱۰ میلیارد یورو بوده است. این در حالی است که با وجود افزایش درآمد، سود عملیاتی شرکت با ۲۴.۲% کاهش نسبت به سال میلادی قبل از آن مواجه بوده و به ۳۸۲ میلیون یورو رسیده است. هزینه‌های سنگین در نوسازی سبد محصولات خودروهای تجاری فولکس‌واگن دلیل اصلی کاهش سود عملیاتی این شرکت در سال ۲۰۱۵ است که البته این کاهش با تأثیرات مثبت افزایش میزان فروش محصولات و افزایش نرخ تبادل ارز تا حد زیادی خنثی شده است. سود عملیاتی شرکت خودروهای تجاری فولکس‌واگن در سال گذشته میلادی ۳.۷% از کل درآمد شرکت را پوشش می‌دهد.

شانه‌به‌شانه شرکت مادر
راهبرد اساسی شرکت فولکس‌واگن در عرضه دایره گسترده‌ای از تولیدات با بهره‌مندی از یک محصول اصلی است. به شکلی که این شرکت توانسته برای سالیان متمادی طیف وسیعی از نیازهای تجاری و شهری بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط اروپا و جهان را است با تغییرهای مختصر در کارکرد و یا بدنه ظاهری یک محصول مانند ترانسپورتر برطرف کرده و به‌عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین شرکت‌های این عرصه عرض‌اندام کند.

عملکرد شرکت فولکس‌واگن در این عرصه چنان موفق بوده است که بخش خودروهای تجاری این شرکت بعد از ۴۵ سال از ورود به این دسته از محصولات، خود را به‌عنوان یک شرکت مستقل از بدنه اصلی فولکس‌واگن جدا کرده و به صورت انحصاری در دایره خودروهای تجاری سبک به فعالیت پرداخته است. حجم تولیدات این شرکت و میزان درآمد و سود شرکت خودروهای تجاری فولکس‌واگن نیز به طور کامل مؤید این مسئله است که این شرکت در کنترل و پیشبرد نوآوری، طراحی، تولید و فروش خود موفق عمل کرده و شانه‌به‌شانه سایر اعضای تولیدکننده خودروهای سواری فولکس‌واگن روبه‌جلو حرکت می‌کند.